LỜI MỞ ĐẦU 5

CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU Ở NHTM TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 7

I. HOẠT ĐỘNG XNK VÀ VAI TRÒ CỦA TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU 7

1. Sự ra đời và phát triển của ngân hàng 7

2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với hoạt động kinh doanh XNK 8

2.1. Vai trò của hoạt động xuất nhập khẩu đối với nền kinh tế 8

2.1.1. Vai trò của hoạt động xuất khẩu 9

2.1.2. Vai trò của hoạt động nhập khẩu 10

2.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với hoạt động xuất nhập khẩu 11

II. HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU CỦA NHTM 12

1. Nguyên tắc cho vay của tín dụng ngân hàng 12

2. Các nghiệp vụ cơ bản trong cho vay xuất nhập khẩu 13

2.1. Cho vay thông thường 13

2.2. Tín dụng thuê mua - Leasing 15

2.3. Cho vay thấu chi (Overdraft) 15

2.4. Nghiệp vụ cho vay trên cơ sở hối phiếu 16

2.4.1. Tín dụng chiết khấu hối phiếu 16

2.4.2. Tín dụng đối với hối phiếu tư nhân nợ (kỳ phiếu) 19

2.4.3. Tín dụng chấp nhận hối phiếu 20

2.5. Nghiệp vụ cho vay trong khuôn khổ tín dụng chứng từ 21

2.6. Nghiệp vụ tín dụng ứng trước cho hoạt động xuất nhập khẩu 23

2.6.1. Đối với nhà xuất khẩu 23

2.6.2. Đối với nhà nhập khẩu 25

III. CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU 26

1. Chính sách khách hàng 26

2. Chính sách hạn mức tín dụng 26

3. Chính sách lãi suất 27

4. Chính sách đảm bảo tín dụng 27

5. Chính sách kiểm tra giám sát việc sử dụng vốn 28

6. Chính sách thu nợ, xử lý nợ và điều chỉnh lãi suất 29

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 30

I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VN 30

1. Sự hình thành và phát triển của Ngân hàng Ngoại thương VN 30

2. Công tác tín dụng của NH Ngoại thương VN trong thời gian qua 30

2.1. Huy động vốn 32

2.2. Sử dụng vốn 34

2.3. Những tồn tại cần khắc phục 37

3. Chấp nhận cạnh tranh và không ngừng đổi mới để hoà nhập với cộng đồng tài chính quốc tế 38

4. Các nghiệp vụ kinh doanh sản phẩm ngân hàng mới được mở rộng 39

II. CHÍNH SÁCH TÍN DỤNG XUẤT NHẬP KHẨU CỦA NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VN 40

1. Chính sách khách hàng 40

2. Chính sách thời hạn tín dụng 46

3. Chính sách hạn mức tín dụng 48

4. Chính sách lãi suất tín dụng 50

5. Chính sách tỷ giá hối đoái 50

6. Chính sách đảm bảo tín dụng: 51

7. Chính sách kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn 53

8. Chính sách thu nợ, gia hạn nợ và các biện pháp phòng ngừa rủi ro 54

III. HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU CỦA NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VN 56

1. Cho vay xuất khẩu 56

2. Cho vay nhập khẩu 57

3. Đánh giá hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu của Ngân hàng Ngoại thương VN 58

CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 62

I. ĐỊNH HƯỚNG CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU TRONG GIAI ĐOẠN 2003-2005 62

1. Định hướng chung của nhà nước về hoạt động xuất nhập khẩu trong giai đoạn 2003-2005 62

2. Định hướng của ngân hàng Ngoại thương Việt nam về hoạt động cho vay xuất nhập khẩu trong thời gian tới 63

II. CÁC GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ 64

1. Giải pháp 64

1.1. Củng cố công tác chỉ đạo về hoạt động cho vay XNK 64

1.2. Tăng nguồn vốn huy động 65

1.3. Đa dạng hoá các hình thức cho vay 65

1.4. Kết hợp đồng bộ và hiệu quả các chính sách nhằm thúc đẩy hoạt động cho vay xuất nhập khẩu 66

1.5. Đầu tư đổi mới hệ thống công nghệ thanh toán 67

1.6. Tăng chường công tác tổ chức đào tạo và nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ ngân hàng trong hoạt động xuất nhập khẩu 67

2. Kiến nghị 68

2.1. Đối với nhà nước 68

2.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước 69

KẾT LUẬN 70

TÀI LIỆU THAM KHẢO 71

LỜI MỞ ĐẦU

Trong những năm gần đây, cùng với sự đổi mới và phát triển của nền kinh tế đất nước, hoạt động kinh tế đối ngoại đã được Chính phủ Việt nam đặc biệt coi trọng. Việt nam có điểm xuất phát vào loại thấp nhất thế giới nên yêu cầu phát triển kinh tế đối ngoại được đặt ra như một nhu cầu sống còn hoặc là phát triển vượt lên trước hoặc là tụt lại sau và ngày càng xa rời các cơ hội phát triển. Từ cuối năm 80 trở lại đây nền kinh tế Việt nam đang đi dần vào thế ổn định và phát triển. Quan hệ đối nội và đối ngoại ngày càng được mở rộng. Quan hệ đối ngoại được coi là "một mũi nhọn của sự đổi mới". Các chính sách ngoại thương luôn được coi là những chính sách nằm trong chiến lược kinh tế xã hội. Từ nay đến năm 2010, với phương châm "phát huy lợi thế tương đối, đáp ứng tốt nhu cầu của sản xuất và đời sống hướng mạnh về xuất khẩu, thay thế nhập khẩu bằng những mặt hàng trong nước sản xuất có hiệu quả".

Để đẩy mạnh xuất khẩu cần nâng cao chất lượng, mở rộng sản xuất, đa dạng hoá các mặt hàng. Muốn vậy phải có sự đầu tư thích đáng về máy móc thiết bị cũng như công nghệ sản xuất... trong khi vốn của các doanh nghiệp này còn rất ít ỏi. Thực tế này đã đặt các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu trước một thách thức lớn là vấn đề vốn. Giải quyết bài toán hóc búa này, hoạt động tín dụng của các NHTM nói chung và Ngân hàng Ngoại thương VN nói riêng với tư cách là trung tâm cung ứng vốn đảm bảo cho sự hoạt động của các doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu giữ một vai trò rất lớn.

Hoạt động cho vay đối với lĩnh vực xuất nhập khẩu là hết sức phức tạp, chứa đựng nhiều rủi ro, nó không những phải chịu tác động của chính sách kinh tế trong nước mà còn chịu sự tác động trực tiếp của thị trường tiền tệ quốc tế, chịu sự tác động của nhiều qui phạm, nguồn luật khác nhau. Hơn nữa trong thời điểm hiện nay khi các NHTM được phép kinh doanh đối ngoại, rồi sự xuất hiện của các chi nhánh ngân hàng nước ngoài, các ngân hàng liên doanh... thì tất nhiên Ngân hàng Ngoại thương VN không còn giữ vị trí độc quyền như trước đây trong việc cho vay phục vụ hoạt động xuất nhập khẩu và có sự cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng. Bởi thế, bức tranh về cho vay xuất nhập khẩu càng phong phú hơn, chứa đựng nhiều vấn đề cần nghiên cứu.

Trong thời gian ngắn, khi nghiên cứu, tìm hiểu thực tế hoạt động tín dụng đối với lĩnh vực xuất nhập khẩu của Ngân hàng Ngoại thương VN em thấy việc nghiên cứu một cách có hệ thống nội dung, biện pháp nhằm tháo gỡ các vướng mắc và thực hiện hoạt động tín dụng của ngân hàng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu cho phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế thị trường là một việc cần thiết. Với lý do đó cùng với sự hướng dẫn của cô Lê Thị Thanh và sự chỉ bảo tận tình của các đồng nghiệp tại Phòng Tín dụng Ngân hàng Ngoại thương VN em đã mạnh dạn nghiên cứu và hoàn thành bản luận văn tốt nghiệp với đề tài: "Giải pháp nhằm phát triển hoạt động cho vay xuất nhập khẩu tại Ngân hàng Ngoại thương Việt nam".

Ngoài lời mở đầu, phần kết luận và phụ lục, bản luận văn được trình bày theo kết cấu sau:

Chương I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU Ở NHTM TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

Chương II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM

Chương III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY XUẤT NHẬP KHẨU TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM

Do thời gian nghiên cứu có hạn, kinh nghiệm thực tế có rất ít vì chưa từng được phân công làm công tác tín dụng nên bản luận văn của em khó tránh khỏi những thiếu sót và chưa sâu sắc. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quí báu của thầy cô giáo để bản luận văn tốt nghiệp của em được hoàn thực hiện hơn. Nhân đây em xin chân thành cảm ơn cô Lê Thị Thanh - giáo viên hướng dẫn, các thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp đã giúp đỡ em hoàn thành khoá luận văn này lời chúc sức khoẻ, hạnh phúc và nhiều may mắn./.