Mục lục

Lời mở đầu . . 1

Chương I: Vai trò của nghệ thuật dân gian truyền thống trong hoạt động

du lịch . 4

1.1 Những vấn đề chung . 4

1.1.1 Khái niệm du lịch . 4

1.1.2 Khái niệm khách du lịch . . 4

1.1.3 Khái niệm tài nguyên du lịch . . 7

1.1.4 Khái niệm về nghệ thuật dân gian truyền thống . . 7

1.2 Vai trò của nghệ thuật dân gian truyền thống trong hoạt động du lịch . . 9

1.2.1 Vai trò của nghệ thuật dân gian truyền thống trong đời sống Kinh tế - Văn

hoá - Xã hội . 9

1.2.2 Vai trò của nghệ thuật dân gian truyền thống trong hoạt động du lịch ở Hải

Phòng . . 11

Chương II: Thực trạng khai thác một số loại hình nghệ thuật dân gian

truyền thống của Hải Phòng cho hoạt động du lịch . . 13

2.1 Khái quát về thành phố Hải Phòng . . 13

2.1.1 Vị trí địa lý và điều kiện Kinh tế - Xã hội . 13

2.1.1.1 Vị trí địa lý . 13

2.1.1.2 Điều kiện Kinh tế - Xã hội . 13

2.1.2 Tài nguyên du lịch Hải Phòng . 15

2.1.2.1 Tài nguyên du lịch tự nhiên . . 16

2.1.2.2 Tài nguyên du lịch nhân văn . . 18

2.2 Hệ thống các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống ở Hải Phòng . 23

2.3 Một số loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống tiêu biểu của Hải

Phòng . . 26

2.3.1 Nghệ thuật múa rối . . 26

2.3.2 Nghệ thuật múa Lân - Sư - Rồng . . 31

2.3.3 Nghệ thuật hát Chèo . 35

2.3.4 Nghệ thuật hát Đúm . . 38

2.3.5 Nghệ thuật hát Ca trù . . 46

2.3.6 Nghệ thuật tạc tượng - sơn mài . . 47

2.4 Tình hình khai thác các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống ở Hải

phòng cho hoạt động du lịch . . 49

2.4.1 Tình hình hoạt động du lịch Hải Phòng . 49

2.4.2 Hiện trạng khai thác các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống ở Hải

Phòng cho hoạt động du lịch . . 52

Chương III: Phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả khai thác

các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống cho hoạt động du lịch Hải

Phòng . . 64

3.1 Phương hướng phát triển du lịch Hải Phòng trong thời gian tới . 64

3.2 Một số giải pháp nhằm khai thác có hiệu quả các loại hình nghệ thuật

dân gian truyền thống cho hoạt động du lịch . . 65

3.2.1 Đầu tư, bảo tồn, khai thác các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống

một cách bền vững và kết hợp với nhiều loại hình du lịch khác phục vụ phát triển

du lịch . . 65

3.2.2 Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong hoạt động du lịch và tăng cường

hợp tác, liên kết với các đơn vị lữ hành phát triển du lịch . 68

3.2.3 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá và xúc tiến du lịch . 68

3.2.4 Chính sách hỗ trợ về mặt tài chính đối với những người hoạt động trong

lĩnh vực nghệ thuật . 69

3.2.5 Đào tạo lại nguồn nhân lực . . 69

3.2.6 Xây dựng mới và nâng cấp cơ sở vật chất kĩ thuật phục vụ biểu diễn . 70

3.3 Một số kiến nghị cho việc khai thác các loại hình nghệ thuật dân gian

truyền thống . 71

3.3.1 Đối với Bộ văn hoá thể thao & Du lịch, các bộ ngành trung ương . . 71

3.3.2 Đối với thành phố Hải Phòng . . 71

3.3.3 Đối với các Ban ngành và địa phương . . 72

Kết luận . . 73

Lời mở đầu

Lý do chọn đề tài

Thành phố biển Hải Phßng, một trong những trung t©m du lịch lớn của Việt

Nam, nằm bên bờ biển Đông - Thái Bình Dương; phía bắc giáp tỉnh Quảng Ninh,

phía đông giáp biển Đông, phía tây giáp tỉnh Hải Dương, phía nam giáp tỉnh Thái

Bình. Mảnh đất lịch sử này đã có một đời sống văn hoá - nghệ thuật dân gian vô

cùng phong phú và đa dạng. Nó bắt nguồn từ đời sống lao động của con người,

phản ánh nét sinh hoạt văn hoá, cách ứng xử của quần chúng lao động đối với các

hiện tượng tự nhiên và xã hội. Từ các tập quán sinh hoạt làng xã, thói quen, giao

tiếp, ứng xử .đến các loại hình văn hoá - nghệ thuật dân gian: ca dao, tục ngữ, ca

trù, hò vè, hát Đúm, múa rối nước, . đều mang sắc thái riêng của cư dân miền biển

“ăn sóng, nói gió”. Trong xu thế mở cửa của nền kinh tế và hội nhập quốc tế, Hải

Phòng được xác định là vùng kinh tế trọng điểm là một cực trong tam giác tăng

trưởng kinh tế của khu vực phía Bắc và là một trong mười trung tâm du lịch cuả cả

nước. Hải Phòng có tiềm năng lớn để phát triển bao gồm cả tài nguyên du lịch tự

nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn. Trong đó có một số loại hình nghệ thuật dân

gian tiêu biểu đã được khai thác thành sản phẩm du lịch trong các chương trình du

lịch phục vụ du khách như: múa rối nước, múa rối cạn, múa Lân - Sư - Rồng. Tuy

nhiên việc khai thác giá trị của các loại hình nghệ thuật dõn gian truyền thống phục

vụ du lịch vẫn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có, chưa được quan tâm đúng

mức bởi một số loại hình nghệ thuật dân gian đã bị mai một, chưa được đầu tư

nghiên cứu, khai thác để trở thành sản phẩm du lịch thực sự hấp dẫn. Do đó việc

bảo tồn, giữ gìn các giá trị văn hoá quý báu này vẫn còn nhiều hạn chế.

Với mong muốn đóng góp một phần nhỏ bé của mình trong việc phát huy

những giá trị của các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống phục vụ cho sự

nghiệp xây dựng nền văn hoá “tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” trong thời kì mới

và làm phong phú thêm các chương trình du lịch của thành phố, tụi đó chọn đề tài

khóa luận nghiên cứu về: “Thực trạng khai thác nghệ thuật dân gian truyền thống ở

Hải Phòng cho hoạt động du lịch”.

Mục đích nghiên cứu

Tài nguyên du lịch nhân văn có giá trị đặc biệt hấp dẫn đối với khách du

lịch. Việc nghiên cứu các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống ở Hải Phòng

nhằm mục đích kế thừa, phát huy để giữ gìn và bảo tồn những giá trị văn hoá tinh

thần trong đời sống sinh hoạt văn hoá của cư dân vùng biển và khai thác các giá trị

của các loại hình phục vụ cho hoạt động du lịch giới thiệu cho du khách.

Mục đích nghiên cứu của khoá luận được xác định dựa trên cơ sở nghiên

cứu thực tế các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống ở Hải Phòng và việc

khai thác cho hoạt động du lịch. Qua đó đánh giá những kết quả đạt được, một số

hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục để khai

thác có hiệu quả hơn nữa các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống cho hoạt

động du lịch, nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá của các loại hình nghệ

thuật dân gian truyền thống, đồng thời đưa nó thành một sản phẩm du lịch đặc thù

không thể thiếu mỗi khi du khách đến tham quan thành phố Hải Phòng.

Đối tượng và phạm vi nghiªn cứu

Kho tàng Văn hoá - nghệ thuật dân gian truyền thống ở Hải Phòng thực sự

là một di sản rất phong phú và sâu sắc. Với khuụn khổ khoỏ luận tốt nghiệp và điều

kiện thời gian không cho phép, do đó bài viết chỉ đi sâu nghiên cứu một số loại

hình nghệ thuật dân gian truyền thống tiêu biểu của thành phố có giá trị đó và đang

và thu hút nhiều du khách trong nước cũng như khách du lịch quốc tế. Trên cơ sở

đó đưa ra các giải pháp nhằm xây dựng các loại hình nghệ thuật dân gian truyền

thống tiêu biểu thực sự trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, du khách yêu mến

thành phố cảng.

Phương pháp nghiên cứu

Để hoàn thành khoá luận, người viết có sử dụng một số phương pháp sau:

Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử.

Phương pháp phân tích, tổng hợp.

Phương pháp thu thập thông tin. (Thu thập dữ liệu thứ cấp từ các nguồn tư

liệu có liên quan đã được công bố. Phỏng vấn trực tiếp một số nghệ nhân của các

địa phương cung cấp).

Phương pháp xử lý thông tin.

Bố cục khóa luận

Ngoài mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục. Khoỏ luận gồm ba

chương:

Chương I: Vai trò của nghệ thuật dân gian truyền thống trong hoạt động

du lịch

Chương II: Thực trạng khai thác một số loại hình nghệ thuật dân gian

truyền thống tiêu biểu của Hải Phòng cho hoạt động du lịch

Chương III: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả khai thác các

loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống cho hoạt động du lịch Hải Phòn