Nghiên cứu về giá trị, thực trạng, giải pháp cho việc bảo tồn và khai thác các

lễ hội Hải Phòng theo hướng bền vững trong hoạt động du lịch

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Ở bất cứ thời đại nào, bất cứ dân tộc nào và bất cứ mùa nào cũng có những

ngày lễ hội. Gắn liền với bước đi của lịch sử, lễ hội như một bảo tàng bách khoa

phong phú về đời sống và tinh thần, văn hóa của dân tộc, có sức lan tỏa và tác động

sâu sắc tới tâm hồn, tâm tư, tình cảm, cốt cách của bao thế hệ.

Trong nhiều năm vừa qua, lễ hội truyền thống ở Việt Nam có những thăng

trầm: có khi lắng xuống, có khi lại phát triển ồ ạt, thiếu tính tổ chức. Trong những

nguyên nhân của thời kỳ lắng xuống ấy có thể kể đến những nguyên nhân khách

quan như chiến tranh hay kinh tế nước nhà còn nhiều khó khăn; trong những

nguyên nhân chủ quan phải kể đến nhận thức và cách thức quản lý của các nhà

quản lý văn hóa - xã hội. Có lúc lễ hội bị coi là một sự lãng phí, tốn kém tiền của

của nhân dân, là mê tín dị đoan nên đã đưa ra những quyết định quản lý lễ hội

nặng về cấm đoán hành chính, thiếu căn cứ khoa học. Chính vì thế, nhiều lễ hội

truyền thống không được vận hành theo đúng qui luật của văn hóa, nhiều giá trị văn

hóa đặc sắc của lễ hội theo đó cũng bị mai một.

Lễ hội đã đóng góp một phần không nhỏ vào hoạt động du lịch. Do đó vấn

đề đặt nên hàng đầu trong thời kỳ đất nước ta bước vào con đường hội nhập hiện

nay. Đó là làm sao khai thác được các lễ hội theo hướng bền vững cho hoạt động

du lịch, mà không mất đi giá trị truyền thống vốn có của nó. Đây là một lý do thực

tiễn góp phần không nhỏ vào việc định hướng những bước đi lâu dài trong việc

phát triển du lịch góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế đất nước.

Hải Phòng được cả nước biết đến không chỉ là một thành phố anh hùng trong

kháng chiến mà còn là một thành phố anh hùng trong công cuộc công nghiệp hóa -

Hiện đại hóa đất nước. Hải phòng vững bước đi lên trong đó có phần đóng góp

không nhỏ của ngành Du lịch. Khi du lịch được coi là “con gà đẻ trứng vàng” thì

nhân tố không nhỏ góp phần thúc đẩy du lịch Hải Phòng phát triển đó chính là lễ

hội.

Hải Phòng là một trong những vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa, là

nơi có nhiều lễ hội trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước. Một số lễ hội

lớn tiêu biểu trên thành phố và đã thu hút được rất nhiều du khách du lịch trong và

ngoài nước như : Lễ hội Chọi Trâu ( Đồ Sơn ), Lễ hội Hát Đúm ( Thủy Nguyên ),

Lễ hội Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm ( Vĩnh Bảo ), Lễ hội Từ Lương Xâm ( Nam

Hải ), Lễ hội Đền Nghè ( Lê Chân ) . Các lễ hội tại Hải Phòng đang được tiến

hành khai thác một cách có hiệu quả để phục vụ cho nhu cầu du lịch. Tuy nhiên các

lễ hội trên chưa được tiến hành khai thác một cách bền vững trong hoạt động du

lịch.

Xuất phát từ lý do trên, em đã chọn đề tài “Nghiên cứu về giá trị, thực

trạng, giải pháp cho việc bảo tồn và khai thác các lễ hội Hải Phòng theo hướng

bền vững trong hoạt động du lịch” làm khóa luận tốt nghiệp, với mong muốn góp

phần phát triển hoạt động du lịch của thành phố, tận dụng triệt để các giá trị của lễ

hội trong hoạt động du lịch cũng như tìm ra các giải pháp bảo tồn lễ hội, tránh bị

tổn thất và mai một những giá trị truyền thống vốn có của nó, từ đó đưa ra những

giải pháp trong việc khai thác các lễ hội trên thành phố Hải Phòng. Khi lựa chọn đề

tài trên làm khóa luận em luôn ý thức được tầm quan trọng, tính cấp thiết của đề tài

là mang giá trị phục vụ cho hoạt động du lịch, nhằm thỏa mãn tâm nguyện của em

về việc khai thác các lễ hội của thành phố Hải Phòng nói riêng của cả đất nước Việt

Nam nói chung theo hướng bền vững trong hoạt động du lịch.

2. Phạm vi nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu các lễ hội tiêu biểu trên địa bàn thành phố Hải

Phòng . Trong đó chú trọng đến việc đánh giá về giá trị của các lễ hội, thực trạng

của lễ hội tới hoạt động du lịch.

3. Mục đích nghiên cứu

Thực hiện bài khóa luận về đề tài “ Nghiên cứu về giá trị, thực trạng, giải

pháp cho việc bảo tồn và khai thác các lễ hội Hải Phòng theo hướng bền vững trong

hoạt động du lịch” nhằm mục đích nâng cao những hiểu biết, những nhận thức về

các lễ hội.

Vận dụng những kiến thức lễ hội vào mục đích nghiên cứu của đề tài, nâng

cao nhận thức, tri thức trong quá trình nghiên cứu thực tiễn, đồng thời mở rộng

thêm kiến thức mình còn hổng.

Nhằm cung cấp nguồn tư liệu, hiểu biết về thực tiễn và lý luận, góp phần tìm

hiểu, tôn vinh các giá trị của lễ hội để phục vụ phát triển du lịch bền vững.

Cung cấp tư liệu nghiên cứu cho các bạn sinh viên khóa sau và những ai

muốn tìm hiểu về vấn đề trên.

4. Nhiệm vụ của đề tài

Trên cơ sở tìm hiểu một số lễ hội tại Hải Phòng, nhiệm vụ nghiên cứu của đề

tài là tìm hiểu về các giá trị, thực trạng cho việc bảo tồn và khai thác các lễ hội tại

Hải Phòng theo hướng bền vững trong hoạt động du lịch. Từ đó nêu ra các giải

pháp nhằm khai thác có hiệu quả các lễ hội tại Hải Phòng theo hướng bền vững cho

phục vụ khai thác phát triển du lịch. Đồng thời trên cơ sở đó sẽ xây dựng các tour

du lịch lễ hội kết hợp với các điểm du lịch trong thành phố, với các huyện và tỉnh

lân cận để tạo thành một quần thể du lịch thống nhất.

5. Thời gian nghiên cứu

Bài khóa luận được hoàn thành trong khoảng thời gian từ 15/4/2010 đến

30/6/2010. Các số liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu của đề tài được lấy từ

những năm gần đây, đặc biệt là năm 2008 ,2009, 2010.

6. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu

Để hoàn thành bài khóa luận này, em đã sử dụng một số quan điểm và

phương pháp nghiên cứu sau :

6.1.Quan điểm nghiên cứu

- Quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử : khi nghiên cứu về các

giá trị, thực trạng của lễ hội thì phải đặt trong sự vận động và phát triển của chính

các lễ hội đó của từng địa phương, cùng với các thành tố của các thành phần khác.

Nghiên cứu các lễ hôi trong quá trình lịch sử, hiện tại và dự báo cho tương lai, đồng

thời khi nghiên cứu phải dựa trên quá trình vận động của xã hội.

- Quan điểm hệ thống : Vận dụng quan điểm này để sắp xếp tài liệu trong bài

viết. Đánh giá các lễ hội Hải Phòng trong lễ hội Việt Nam, đặt lễ hội du lịch Hải

Phòng trong lễ hội cả nước.

- Quan điểm phát triển du lịch bền vững ; trong bài viết cần phải vận dụng

các quan điểm, nguyên tắc, yêu cầu các quan điểm phát triển bền vững trong việc

phát triển của đề tài.

- Quan điểm kế thừa : khi nghiên cứu vấn đề này em đã sử dụng những kiến

thức và các ưu điểm của các công trình nghiên cứu của các khóa trước để tránh

lãng phí về thời gian, công sức và tài chính.

- Quan điểm chính sách và phát triển du lịch của Đảng và Nhà nước trong

việc phát triển và bảo tồn văn hóa của Nhà nước.

6.2. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp thực địa và thu thập tài liệu

Đây là phương pháp dùng để khảo sát thực tế, áp dụng việc nghiên cứu lý

luận gắn liền với thực tiễn bổ sung cho lý luận ngày càng hoàn chỉnh hơn. Quá

trình thực địa giúp cho em sưu tầm và thu thập tài liệu được phong phú thêm. Để

việc học tập và nghiên cứu có hiệu quả cao gắn lý thuyết với thực tiễn . Đây là

phương pháp quan trọng giúp người viết tiếp cận được các thông tin chính xác,

thiết lập được ngân hàng số liệu cho việc hoàn thiện đề tài.

- Phương pháp điều tra xã hội học

Phương pháp này dùng để phỏng vấn các du khách tham gia hoạt động du

lịch tới các lễ hội trên địa bàn thành phố Hải Phòng, những người làm công tác

quản lý, tổ chức các hoạt động trong lễ hội và những người trực tiếp tham gia vào

bảo tồn và phát triển các giá trị của lễ hội. Nhằm nắm được tâm tư, nguyện vọng

của người dân địa phương cũng như nhu cầu của khách, từ đó có cái nhìn chính xác

về việc sử dụng tài nguyên cho việc phục vụ khai thác phát triển du lịch.

- Phương pháp bản đồ tranh ảnh

Phương pháp này cho phép thu thập những thông tin mới, phát hiện phân bố

không gian đối tượng nghiên cứu. Từ đó có thể nhận thức đầy đủ hơn các giá trị

của lễ hội. Đặc biệt phương pháp này còn là phương tiện để cụ thể hóa biểu đạt kết

quả nghiên cứu trên thực tế, có điều kiện đối chiếu, bổ sung vào các thông tin đề

tài.

- Phương pháp chuyên gia : Trong quá trình nghiên cứu vấn đề về lễ hội thì

việc trưng tập ý kiến của các chuyên gia có uy tín là rất cần thiết. Ý kiến của các

chuyên gia giúp cho bài nghiên cứu của em sâu sắc và sát thực tế hơn.

- Phương pháp thống kê, phân tích và so sánh tổng hợp

Phương pháp này nhằm định hướng, thống kê, phân tích cho người viết tính

tương quan để phát hiện ra yếu tố và sự ảnh hưởng của các yếu tố đến hoạt động du

lịch trong đề tài nghiên cứu. Việc phân tích, so sánh tổng hợp các thông tin và số

liệu cũng như các vấn đề thực tiễn được người viết tiến hành một cách hệ thống.

Kết quả của phương pháp này là mang lại cho người viết cơ sở khoa học cho việc

thực hiện các mục tiêu dự báo, các chương trình phát triển, các định hướng, các

chiến lược và giải pháp phát triển du lịch trong phạm vi nghiên cứu của đề tài mà

em đang thực hiện.

7. Kết cấu của khóa luận

Trong khóa luận, ngoài phần lời nói đầu, kết luận, phần phụ lục và tài liệu

tham khảo, phần nội dung khóa luận bao gồm 3 chương :

Chương 1 : Giá trị các lễ hội tiêu biểu tại Hải Phòng

Chương 2 : Hiện trạng khai thác các lễ hội tại Hải Phòng

Chương 3 : Một số giải pháp cho việc bảo tồn và khai thác các lễ hội Hải

Phòng theo hướng bền vững trong hoạt động du lịch