TÓM TẮT

Đề tài được thực hiện trên đối tượng heo và chó. Loài heo đã được nghiên cứu nhiều và cung cấp nguồn noãn dồi dào. Chó là đối tượng có tỉ lệ thành công thấp và nhiều giống chó quí hiếm rất khó sinh sản. Do đó sử dụng kĩ thuật nuôi noãn chín in vitro (in vitro maturation – IVM) và nhằm mục tiêu tạo nguồn noãn có khả năng thụ tinh phục vụ tạo phôi in vitro và dùng vào nhiều mục đích khác nhau. Đề tài gồm 3 nội dung chính: đánh giá buồng trứng heo và chó, kết quả IVM và kinh nghiệm trong IVM cũng như trong nhuộm nhiễm sắc thể.

Trên heo, mỗi buồng trứng thu được khoảng 15 nang nhỏ, 6 nang trung bình và 0,8 nang lớn với đường kính nang tương ứng < 4 mm, 4 – 6 mm, > 6 mm và hầu như không có hoàng thể. Chất lượng noãn heo ở hai phương pháp thu noãn (xé và hút) không có sự khác biệt về mặt thống kê. Chất lượng noãn thu được ở từng mức đường kính nang noãn khác nhau thì có sự khác biệt về mặt thống kê, nang trung bình và nang lớn có chất lượng noãn loại A và B nhiều hơn nang nhỏ.

Trên chó, mỗi buồng trứng thu được khoảng 3 hoàng thể, 2 nang nhỏ, 0,5 nang lớn với đường kính nang tương ứng là < 2 mm và ≥ 2 mm và 1,04 nang đa noãn. Chất lượng noãn chó theo từng mức chiều dài buồng trứng (< 2 cm và ≥ 2 cm) và từng mức đường kính nang (< 2 mm và ≥ 2 mm) không có sự khác biệt về mặt thống kê. Chất lượng noãn ở nang đơn noãn và nang đa noãn cũng không có sự khác biệt về mặt thống kê. Noãn thu được trên chó rất tốt, hầu như không có noãn loại C.

Về kết quả IVM trên chó, 3 trong 22 đợt thí nghiệm thành công. Nang noãn nhỏ tỉ lệ thành công khoảng 7 %, nang noãn lớn tỉ lệ thành công khoảng 17 %. Tỉ lệ thành công trên chó khá thấp, nhưng chúng tôi cũng đã rút ra được một số kinh nghiệm trong IVM cũng như trong cách đánh giá noãn chín bằng kỹ thuật nhuộm nhiễm sắc thể.

MỤC LỤC

Lời cảm ơn iii

Tóm tắt iv

Sumary v

Mục lục vi

Danh mục các chữ viết tắt ix

Danh mục các bảng xi

Danh mục các hình xii

1. MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đề 1

1.2. Mục tiêu 1

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. Buồng trứng 2

2.1.1. Cấu tạo 2

2.1.2. Chức năng nội tiết của buồng trứng 2

2.1.3. Buồng trứng heo và chó 3

2.1.3.1. Buồng trứng heo 3

2.1.3.2. Buồng trứng chó 4

2.2. Nang noãn 4

2.2.1. Đặc điểm hình thái 4

2.2.2. Các giai đoạn phát triển của nang noãn 5

2.2.3. Biến đổi đại thể của nang noãn 6

2.2.3.1. Nang noãn heo 6

2.2.3.2. Nang noãn chó 7

2.2.4. Nội tiết của nang noãn 8

2.2.5. Sự trưởng thành của noãn 9

2.2.5.1. Quá trình trưởng thành 9

2.2.5.2. Các chất liên quan 10

2.3. IVM (In vitro maturation) 11

2.3.1. Lịch sử IVM 11

2.3.2. Hệ thống IVM 11

2.3.3. Yếu tố ảnh hưởng IVM 12

2.3.4. Thành phần môi trường IVM 14

2.3.5. Vấn đề và triển vọng IVM 16

3. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

3.1. Thời gian và địa điểm thực hiện 18

3.2. Nội dung khảo sát 18

3.3. Vật liệu 19

3.3.1. Vật liệu 19

3.3.2. Hóa chất 19

3.3.3. Thiết bị 19

3.3.4. Dụng cụ 20

3.4. Phương pháp 21

3.4.1. Thu nhận buồng trứng tại lò mổ 22

3.4.2. Đánh giá buồng trứng heo 22

3.4.3. Đánh giá buồng trứng chó 23

3.4.4. Chuẩn bị môi trường 23

3.4.5. Tìm và rửa noãn 24

3.4.6. Chuyển noãn vào môi trường nuôi 24

3.4.7. Thu nhận noãn sau khi nuôi 25

3.4.8. Đánh giá phân loại noãn 25

3.4.9. Nhuộm noãn 27

3.5. Các chỉ tiêu theo dõi 28

3.5.1. Trên heo 28

3.5.2. Trên chó 28

3.5.3. Kết quả IVM 29

3.6. Xử lý thống kê 29

4. KẾT QUẢ THẢO LUẬN

4.1. Khảo sát buồng trứng heo 30

4.1.1. Trung bình số nang noãn 30

4.1.2. Đánh giá noãn theo phương pháp lấy noãn 30

4.1.3. Đánh giá noãn theo đường kính nang noãn 31

4.2. Khảo sát buồng trứng chó 32

4.2.1. Trung bình số hoàng thể, nang noãn 32

4.2.2. Đánh giá noãn theo chiều dài buồng trứng 32

4.2.3. Đánh giá noãn theo đường kính nang 33

4.2.4. Tỉ lệ nang đa noãn trong buồng trứng 33

4.2.5. So sánh noãn trong nang đa noãn và nang đơn noãn 34

4.3. Kết quả về IVM 34

4.3.1. Trên chó 34

4.3.2. Kinh nghiệm trong IVM 35

4.4. Kinh nghiệm trong nhuộm nhiễm sắc thể 36

5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

5.1. Kết luận 40

5.2. Đề nghị 40

6. TÀI LIỆU THAM KHẢO

7. PHỤ LỤC

“ÁP DỤNG QUI TRÌNH NUÔI CHÍN NOÃN IN VITRO TRÊN HEO VÀ CHÓ”.