Trong tiểu thuyết Nguyễn B�nh Phương, độc thoại chiếm một tỉ lệ cao. Đ� l� những � nghĩ chồng ch�o dằng dặc giữa thực v� mộng mị, sự chắp nối những �m ảnh, sợ h�i v� giấc mơ,...� Nh� văn dường như kh�ng c� � can thiệp, ph�n t�ch t�m l� nh�n vật m� chỉ "kể" về diễn biến t�m l� của nh�n vật. Trong Tr� nhớ suy t�n, đ� l� d�ng độc thoại mi�n man của "em" với những c�u văn trong veo. Như tiếng chu�ng g�. Gi�u chất thơ. Tuy thế, nh�n vật của Nguyễn B�nh Phương thơ trong c�i v� thức, k� ức bao nhi�u th� lại khốc liệt bất nhẫn bấy nhi�u trong hiện thực. Khi nh�n vật được "thả" ra c�i thực, ng�n từ trở n�n th� nh�m, nhiều khi tục tĩu. Đọc Những đứa trẻ chết gi�, Người đi vắng, Ngồi, thấy những từ th�ng tục, từ tục (m� nh�n vật d�ng) xuất hiện với tần số cao v� c� xu hướng ng�y c�ng c�ng nhi�n. "Chuẩn mực t�nh" của ng�n từ văn học truyền thống bị ph� vỡ. C� lẽ, với lối h�nh văn d�ng từ như thế, Nguyễn B�nh Phương muốn khai th�c triệt để những ưu thế của thể tiểu thuyết để thể hiện sự hỗn tạp của cuộc đời. Anh muốn chất liệu ng�n từ phải được khai th�c b�nh đẳng tr�n c�ng một mặt s�n gi� trị. Ranh giới giữa t�nh đặc tuyển v� t�nh th�ng tục ở đ�y bị cố � l�m mờ. Tuy nhi�n, nếu cực đoan hơn nữa, sự c�ch t�n theo lối n�y c� thể đi qu� "giới hạn văn chương" theo c�ch nh�n của nhiều bạn đọc Việt Nam (một kiểu bạn đọc kh� "bảo thủ"!). Diễn tả thế giới v� thức, văn chương Nguyễn B�nh Phương kh�ng bị rối rắm. C� thể coi đ�y l� những trang viết gi�u chất thơ nhất của anh, thể hiện sinh động những v�ng "hiện thực mờ", v�ng khuất lấp v� cả sự th�nh thiện trong c�i s�u thẳm mịt m� của con người. ở đ�y, ng�n từ của người l�m thơ đ� gi�p �ch cho anh rất nhiều..