Mở đầu

1. Lí do chọn đề tài:

Nam Cao (1917-1951) là một trong những nhà văn hiện thực lớn nhất của nền văn học Việt Nam. Sáng tác của Nam Cao đã vượt qua được những thử thách khắc nghiệt của thời gian và ngày càng tỏa sáng. Lớp bụi thời gian càng phủ dày theo năm tháng thì những tác phẩm của ông lại càng bộc lộ những tư tưởng nhân văn cao cả, ý nghĩa hiện thực sâu sắc và vẻ đẹp nghệ thuật điêu luyện, độc đáo.

Tiếng chửi của một thằng say đã mở đầu cho thiên truyện ngắn đặc sắc "Chí Phèo" của Nam Cao. Nhà văn đã mở ra một cuộc đời đầy bi kịch của một Chí Phèo - thù hận với tất cả : cuộc đời - xã hội - con người và ngay cả bản thân, một Chí Phèo trượt dài trên con dốc của thời gian, triền miên trong những cơn say, mất cả lương tri, trên hành trình dài đằng đẵng của một kiếp sống không ra sống, trong không gian tăm tối ngột ngạt của xã hội Việt Nam đêm trước của cách mạng

“Không gian và thời gian là hai bề của sự vật, là kích thước của sự sống, tái hiện sự sống làm sao không dựng cái khung không gian và thời gian lên được để chứa đựng sự vật, để cho sự vật có chỗ sống, sinh sôi,nảy nở” (Huy Cận). Thời gian và không gian trong “Chí Phèo” của Nam Cao cũng như mọi hiện tượng của thế giới khách quan, khi đi vào nghệ thuật được soi rọi bằng tư tưởng, tình cảm, được nhào nặn và tái tạo trở thành một hiện tượng nghệ thuật độc đáo thấm đẫm cá tính sáng tạo của nhà văn.

Để tìm hiểu rõ hơn về “không gian và thời gian nghệ thuật trong tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao” và cũng để một lần nữa khẳng định giá trị hiện thực sâu sắc và tư tưởng nhân văn cao cả được Năm Cao lột tả trong “Chí Phèo”, em đã tìm đến đề tài này để nghiên cứu.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề:

Cho tới nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc về Nam Cao. Tuy nhiên, phương diện “thời gian và không gian nghệ thuật” mãi gần đây mới được một số nhà nghiên cứu quan tâm.

“Vấn đề loại hình và thi pháp” của Trần Đăng Suyền trong Chủ nghĩa hiện thực của Nam Cao có đề cập đến “không gian và thời gian nghệ thuật” trong các tác phẩm của Nam Cao.

Mặc dù vậy, công trình nghiên cứu này còn mang tính khái lược, tổng quát chung về “không gian và thời gian nghệ thuật” trong các tác phẩm của Nam Cao chứ không nghiên cứu riêng một tác phẩm nào.

“Chí Phèo” là tác phẩm nổi tiếng, góp phần tạo dựng nên tên tuổi của Nam Cao, nhưng những nghiên cứu về tác phẩm này chỉ xoay quanh nội dung, nghệ thuật chứ không đi sâu nghiên cứu về mảng “không gian và thời gian nghệ thuật”.

Với thời lượng nhỏ của một bài tiểu luận và kiến thức còn hạn chế của bản thân, trên cơ sở kế thừa những thành quả của các công trình nghiên cứu trước đó, hy vọng đề tài này mang đến một cái nhìn cụ thể về “không gian và thời gian nghệ thuật trong truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao”