Thi pháp học là khoa học nghiên cứu văn học như một nghệ thuật đ• bao hàm một phạm vi rộng từ tác phẩm cụ thể, thể loại đến cái khái quát phổ quát. Điểm làm cho thi pháp học có vị trí độc lập phân biệt với các bộ môn khác trong khoa học là nó chỉ nghiên cứu cấu trúc và thuộc tính nghệ thuật của văn học từ góc độ nhận thức.

Theo giáo sư tiến sĩ Trần Đình Sử "Giáo trình dẫn luận thi pháp" đ• đưa ra 6 biểu hiện cơ bản khi nghiên cứu nghệ thuật của thi pháp học hiện đại là: Xuất phát từ bản chất sáng tạo của chủ thể, từ quan niệm cấu trúc, tính chỉnh thể và tính hệ thống, xem nghệ thuật là một tổ chức siêu tổng cộng, xem nghệ thuật là một hoạt động giao tiếp, là hệ thống ký hiệu mà sản phẩm của nó là một khách thể thẩm mỹ, một sáng tạo tinh thần tồn tại vừa trong văn bản vừa trong cảm thụ của người đọc, là khoa học đúc kết bản chất và quy luật nghệ thuật từ trong bản thân các sáng tạo nghệ thuật, để hiểu nghệ thuật sâu hơn đúng hơn, nghệ thuật là sản phẩm của lịch sử, cùng vận động và phát triển với lịch sử trong ngữ cảnh văn hoá, và cuối cùng là quan tâm tới cách đọc cách giải m• văn bản.

Cũng trong giáo trình này giáo sư tiến sĩ còn trình bày các phạm trù thi pháp mới như quan niệm nghệ thuật về con người, không gian, thời gian, kiểu tác giả, chi tiết nghệ thuật. Giáo sư đ• đưa ra phương pháp nghiên cứu thi pháp học sau khi xem xét tác phẩm như một chỉnh thể của thế giới nghệ thuật mang tính quan niệm, những phương pháp đó là: Khai thác các yếu tố ngôn từ trong chức năng xây dựng thế giới nghệ thuật, trong việc thể hiện cái nhìn, trong xác định hình tượng không gian, thời gian, trong hình thức các biểu trưng, trong biểu hiện cảm giác. Tiếp theo từ các cứ liệu ngôn từ, nhà nghiên cứu thi pháp cấu tạo lại thế giới bên trong của thế giới nghệ thuật, nguyên tắc thi pháp chỉ có thể được lý giải trên bối cảnh văn hoá và văn học của dân tộc, khu vực và thời đại, nguyên tắc lịch sử cũng rất cần thiết. Thi pháp cần được nghiên cứu liên ngành. Thi pháp học so sánh là một hướng nghiên cứu quan trọng.