Trong thời đại nào văn hoá cũng là nền tảng cho sự phát triển và là yếu tố phản ánh trình độ phát triển của xã hội. Các giá trị văn hoá được tạo ra trên cơ sở những hoạt động sáng tạo của con người tác động làm cải biến và thích ứng với môi trường sống.

Văn hoá Việt Nam được tạo ra bởi con người Việt Nam, là kết tinh của quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước của cả dân tộc. Văn hoá Việt Nam đa dạng mà thống nhất là văn hoá của một quốc gia đa tộc người, đó không phải tổng số của một phép tính cộng văn hoá các dân tộc người Việt Nam mà là một nền văn hoá với tư cách là một chỉnh thể mang những đặc trưng riêng. Sự đa dạng của văn hoá Việt Nam không đơn thuần do Việt Nam có 54 Dân tộc cùng sinh sống, mà quan trọng hơn là văn hoá của 54 tộc người đó trong quá trình phát triển tự thân, đã có sự giao lưu, tác động và ảnh hưởng lẫn nhau, góp phần hình thành nên những vùng văn hoá đặc trưng và nền văn hoá quốc gia đa tộc người Việt Nam.

Mặc dù hoàn cảnh lịch sử, trình độ xã hội và điều kiện kinh tế không giống nhau, song các nền văn hoá do mỗi tộc người Việt Nam sáng tạo ra đều có giá trị và những nét độc đáo riêng, tạo ra một vườn hoa văn hoá Việt Nam đầy hương sắc, vườn hoa đó cần được giữ gìn và bảo vệ để ngày càng trở nên rực rỡ tươi thắm hơn.

Mỗi dân tộc để tồn tại và phát triển phải giữ được những giá trị văn hoá mang tính bản sắc của dân tộc mình, hay nói cách khác, dân tộc gắn liền với văn hoá, những giá trị văn hoá độc đáo làm nên bản sắc của văn hoá dân tộc, đánh mất bản sắc văn hoá là vô tình tự đánh mất đi cội nguồn của dân tộc mình. Chính vì lẽ đó Đảng ta rất coi trọng văn hoá nghệ thuật, nhất là trong giai đoạn đổi mới hiện nay, coi văn hoá nghệ thuật là một trong những vũ khí quan trọng trong công tác tư tưởng.

Để xây dựng nền văn hoá mang đậm bản sắc dân tộc, chúng ta phải hiểu hết được các giá trị văn hoá tuyền thống của các tộc người Việt Nam, đặc biệt là các giá trị văn hoá của các tộc người thiểu số, yếu tố làm nên sự đa dạng của văn hoá Việt Nam. Hơn thế nữa, hiện nay các giá trị văn hoá của các tộc người thiểu số đang có nguy cơ mai một dần do sự lấn át của các nền văn hoá khác ảnh hưởng vào. Vì vậy, việc tìm hiểu đời sống văn hoá các dân tộc ít người vừa nhằm mục đích bảo tồn và phát huy những giá trị văn hoá của các tộc người đó đồng thời cũng chính là để lưu trữ sự đa dạng của văn hoá Việt Nam.

Dân tộc H'Mông là một dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, trong quá trình lịch sử họ đã sáng tạo ra một nền văn hoá đặc sắc thể hiện sự thích ứng với điều kiện khu vực cư trú của dân tộc mình tuy nhiên ở từng địa bàn cụ thể, đời sống văn hoá của từng bộ phận dân tộc H'Mông vừa mang đặc tính chung của văn hoá tộc người vừa mang những đặc điểm riêng của địa vực cư trú.

Với nền văn hoá phong phú, đặc biệt là các lễ hội dân gian truyền thống của dân tộc H'Mông, là tài sản văn hoá phi vật thể quý báu của đồng bào mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc, nó phản ánh nhiều mặt của đời sống tín ngưỡng, phong tục tập quán tư tưởng, tình cảm, tâm hồn của dân tộc H'Mông. Nghiên cứu các lễ hội truyền thống của dân tộc H'Mông sẽ góp phần khẳng định các giá trị truyền thống mà dân tộc H'Mông đã sáng tạo ra và giữ gìn qua nhiều thế hệ và là nguồn tài liệu vô cùng phong phú và đa dạng cho các môn như văn hoá học, lịch sử.

Việc nghiên cứu các lễ hội truyền thống nói chung, các lễ hội truyền thống của dân tộc H'Mông nói riêng là góp phần phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và ngày càng làm giàu thêm kho tàng văn hoá dân tộc, tạo nên những nét đặc trưng riêng cho mỗi dân tộc mình.

Kết cấu đề tài:

CHƯƠNG 1 DÂN TỘC H'MÔNG Ở HUYỆN THAN UYÊN – LAI CHÂU

CHƯƠNG 2 CÁC LỄ HỘI – NÉT ĐẶC SẮC TRONG ĐỜI SỐNG TINH THẦN