Tháng 8 năm 1945 thời cơ giành độc lập tới, phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á đã làm dậy lên một cơn bão táp cách mạng. Như lời Hồ Chủ tịch nói thì đó là thời kỳ các dân tộc bị áp bức đua nhau tiến bước giành độc lập. Ở Đông Nam Á có hai quốc gia đã ra tuyên ngôn độc lập, và đã trở thành hiện tượng lịch sử đánh dấu mở đầu lịch sử của hai dân tộc. Nội dung và quang cảnh lịch sử của hai bản tuyên ngôn độc lập của Inđônêxia và của Việt Nam đều mang sắc thái tầm vóc sức mạnh khác nhau của hai dân tộc. bản tuyên ngôn độc lập ngày 17/8/1945 của Inđônêxia là do áp lực của lực lượng thanh niên cánh tả ép buộc Sukarno Hatta tuyên bố trước một số quần chúng khoảng 1.000 người với nội dung ngắn ngủi:

Tuyên ngôn độc lập

Chúng tôi, nhân dân Inđônêxia tuyên bố nền độc lập của Inđônêxia. Những vấn đề liên quan đến việc chuyển giao chính quyền sẽ được tiến hành một cách chu đáo trong thời gian ngắn nhất.

Jakatar, 17/8/1945

Sukarno Hatta bản dịch từ nguyên bản tiếng Inđônêxia do Ishija Farida dịch.

Còn bản Tuyên ngôn độc lập 2/9/1945 của Việt Nam như mọi người đều biết là phản ánh trí tuệ ấp ủ, sức mạnh của một dân tộc đã "gan góc đứng về phe đồng minh" chiến đấu và hành quân thắng lợi. Trước hàng vạn quần chúng với khí thế ngút trời, Tuyên ngôn độc lập 2/9 đã phản ánh tầm vóc, trí tuệ và lời thề của cả một dân tộc. Sự khác biệt đó cũng được thể hiện suốt chặng đường thử lửa sau này của dân tộc Việt Nam. và dân tộc Việt Nam đã đứng vững.

Kết cấu đề tài:

I. Nhân dân các nước Đông Nam á tham gia chống quân phiệt Nhật, góp phần tạo nên thời cơ cách mạng

II. Tuyên ngôn độc lập 2/9/1945 - Trí tuệ và sức mạnh tầm vóc thời đại của dân tộc Việt Nam