Khảo cứu sách:

“MÉT SÈ VẤN ĐỀ LỊCH SỬ THIÊN CHÚA GIÁO Ở VIỆT Nam”

Đỗ Quang Hưng, sách ĐH Tổng Hợp Hà Nội, 1991

Phần thứ nhất: Thiên chúa giáo - mét tôn giáo thế giới

I.Các tôn giáo thế giới và đặc điểm của nã:

-         3 tôn giáo lớn : Phật, Thiên chúa và Hồi

+ Phật: ra đời trong mét cái nôi của văn minh nhân loại, một mảnh đất màu mỡ của tôn giáo và triết học. Trong nước Ên Độ cổ đại, vốn có đạo Bà la môn (brahmanism), cơ sở là chế độ Vác na, tõ vương triều Góp - ta chuyển dần thành Hinđu, tới thế kỷ VI B.C, “ trong bão táp của cuộc đấu tranh giai cấp, sự đối đầu của những người nô lệ với giới tăng lữ quí tộc, khi đạo Phật (Bouddisme), nước Ên Độ mới có thể góp cho thế giới một tôn giáo lớn”tr. 5 . Thái tử Tịnh Phạn là Siddharta Gautama (563 B. C tại chân nói Hymalaya, bản thân biệt danh là Shakya Muni nghĩa là vị minh triếtcủa bộ lạc Shakya. Đức phật có tên Tathagata - Như Lai nghĩa là vị nắm được chân lý) ra tõ sườn phải mẹ, 7 ngày biết nói, đi, cho đến 29 tuổi mới ra khái cung, gặp cnhr ông già mù loà lưng còng bị hủi đi bên cạnh đám ma… suy bghĩ về sự ngộ đạo “tứ diệu đế”(trên cơ sở thuyết vô thường - anica và thuyết luân hồi của phái Saravac). “Tôn giáo nào cũng bắt đầu từ những suy tư về sự chết, cái bị Èn của loài người. Không có sự chết chắc hẳn là không có các vị thần”tr. 6 . Karma (nghiệp) nguồn gốc của đau khổ là dục vọng, diệt dục mới Niết bàn. Lý thuyết quan trọng nhất là Tứ diệu đế:khổ, tập, diệt, đạo. Ngài còn đặt ra ngũ giới: không sát sinh, trộm cắp, uống rượu, tà dâm, đừng vọng ngữ; Sau khi Siddharta Gautama mất, tách ra nhiều tông phái: Hinnayama tiẻu thừa( nam Ên Độ, Xrilanca, Miến, Thái Lan, Campuchia, Lào… Bằng tiếng Pali) và Mahayama Đại thừa (Bắc Ên Độ, Tây Tạng, Nhật Bản… bằng tiếng Sankrit)

+ Hồi:thánh Môhamet (570-632) ở Merka tây Ả rập, sau bị trục xuất tới Mêđina. Hồi gốc là ‘Ixlam’(quy thuận) và ‘Muxulmanin’(trung thành). Những bài truyền đạo được viết thành kinh Coran.

-Đặc điểm tôn giáo thế giới:

              + sù chuyển biến của nó luôn gắn liền với những chuyển biến xã hội vĩ đại, và đó cũng là đặc điểm quan trongj nhất của những tôn giáo được coi là tôn giáo thế giới tr. 5

              + Mét đặc điểm nữa của một tôn giáo thế giới là tôn giáo đó phải có khả năng truyền bá rộng rãi, không chỉ bó hẹp trong mét cộng đồng dân tộc, mét bộ tộc hay mét khu vựctr. 7