Revue Indochinoise Tomes XI et XII (Anncé 1909), No 6 juin 1909, p.585; No 8, Aout 1909, p.788; No 9 September 1909, p.906 (Đông Dương tạp chí, quyển XI và XII năm 1909, số 6 tháng 6/1909 trang 585; số 8 tháng 8/1909 trang 788; số 9 tháng 9/1909 trang 906).

William Dampier, mà hôm nay chúng tôi bắt đầu cho đăng một bài tường thuật bổ ích về một chuyến sang thăm Bắc Kỳ, giữ một địa vị hàng đầu trong hàng ngũ những nhà văn lớn viết về du hành và những nhà địa lý vĩ đại thuộc nửa cuối thế kỷ thứ XVII.

Ông sinh tại Ít-x-tơ Cô-kơ (Easr Coker), Xa-mơ-xét-sai-ơ (Somerscoshire) năm 1652. Mồ côi từ sớm, thoạt đầu ông đi biển với tư cách là thuỷ thủ tập sự rồi là thuỷ thủ trong thuỷ quân Hoàng gia Anh Cát Lợi. Sau khi thử sống một cuộc đời yên tĩnh hơn tại các đồn điền ở Gia-ma-ích (Jamaique), ông trở lại với biển cả đi khắp rừng rú miền I-u-ca-tăng (Yucatan), đi làm giặc, làm cướp biển, trở về lấy vợ bên Anh quốc, rồi mơ ước làm nghề buôn bán to với miền Ăng-ti (Antilles) và vùng Trung Mỹ (Amérique Centrale). Ra đi với ý định như vậy vào mùa xuân năm 1679, ông đã tự để cho bản tính giang hồ quyến rũ, kéo lê gót chân cường đạo đi khắp bốn bể, từ vịnh Mếch-xích (golffe du Mexique) tới bờ biển Ấn Độ và Trung Hoa cũng chẳng tự kiềm chế nổi trong vòng kỷ luật của phường giặc cướp, bị đồng bọn bỏ rơi ở đảo Ni-co-ba (Nicobar) qua buôn bán tại Át-sin (Atchin) và trên bờ bể Ma-đơ-rát (Madras) và Bắc Kỳ, làm hạ sĩ quan pháo binh (maitre canonnier) ở pháo đài Ben-cu-len (Bencoulen), rồi rút cục chỉ đem về quê hương được có một thổ dân Anh-điêng (Indien), người đảo Mê-năng-gít-x (Ménangis), trạm trổ khắp mình, định bụng dẫn hắn đi triển lãm để gây dựng lại cơ nghiệp (1691).

Chắc hẳn bấy giờ là lúc ông dành thì giờ rỗi rãi, để thảo ký ức và những mẩu lượm lặt, mà ông chẳng bao giờ ngừng ghi chép trong những chuyến đi mạo hiểm của ông. Năm 1697, ông cho xuất bản cuốn New voyage round the World (Một chuyến đi mới vòng quanh thế giới); một cuốn thứ hai tiếp theo không bao lâu sau đó (1699) cùng cuốn Discourse of winds (Bàn về gió), tác phẩm thật là đặc biệt, đối với một thời đại mà khoa học khí tượng chưa phát sinh.

Sau đó William Dampier được giao trách nhiệm đi một chuyến thám hiểm giữa Mã-đảo (Madagascar) và quần đảo Mã-lai (Archiper Malais). Vài năm sau, ông được cử đi cùng với hai chiếc tàu dọc ngang khắp các biển miền nam. Câu chuyện người thuỷ thủ Alessandre Selkirk, nằm trong chuyến đi du hành này, con người đã bị bỏ lại trên hòn đảo nhỏ Gioăng Phéc-năng-đê-đơ (Juan Fernandess) và được tiếng là điển hình của Rô-bin-sơn Cơ-rơ-dô-ê (Robinson Crusoe) chuyến đi cuối cùng của Dampier là từ năm 1708 đến 1711.