KIỂM TRA GIỮA KỲ

MÔN LỊCH SỬ SÁCH

Đề bài: Sử thi Tây Nguyên kho tàng sách cổ quý giá Việt Nam

Có thể nói, thập kỷ 80 - 90 của thế kỷ XX là thời kỳ phát hiện lại sử thi Tây Nguyên. Bộ sách Kho tàng sử thi Tây Nguyên dự kiến cứ trên 100 tác phẩm của các dân tộc Mơnông, Ấđờ, Rạc Glai, Xơ Đăng, Ba na… lần lượt xuất bản từ năm 2004 đến nay đã in được 52 trên tổng số 75 cuốn. Mỗi tập sách có độ dày trên dưới 1000 trang. Khác với người Mơnông , người Êđê giỏi nhất nắm hết tinh hoa của sử thi của dân tộc mình.

Trong kho tàng phong phú của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, bên cạnh giá trị âm nhạc cồng chiêng đã được công nhận là “di sản văn hóa phi vật thể” của UNESCO, còn phải kể đến giá trị của sử thi. Đó là những áng hùng ca là căn cứ vào các âm điệu của các anh hùng trong các tác phẩm dân gian ấy. Nhưng có lẽ gọi một cách khoa học chính xác, đó là sử thi. Sử thi hình thành trên nền tảng văn hóa, văn nghệ dân gian thời sơ cử và thời cổ đại, trước hết trên nền tảng thần thoại. Thần thoại phản ánh nhận thức của người xưa về thế giới, về nhân loại, về cuộc sống… Thần thoại thường gắn liền với phong tục, tập quán, nghi lễ và ca múa nhạc nguyên thủy. Hơn thế nữa, sử thi không chỉ là đặc trưng, nét độc đáo duy nhất của vùng văn hóa Tây Nguyên, mà vùng này thể hiện tính thống nhất của mình qua nhiều hiện tượng văn hóa tiêu biểu khác như âm nhạc cồng chiêng, văn hóa nhà mồ, các luật tục tập quán.

Tây Nguyên là vùng đất sản sinh khá nhiều sử thi các khoa học gọi là “vùng sử thi”. Từ bản sử thi Đam San của người Êđê được công bố từ đầu năm 1927, đến nay phát hiện được trên 20 sử thi, trong đó có các sử thi nổi tiếng còn được truyền tụng tới nay được thể hiện qua các tác phẩm như: