Đề tài: Sự phát triển dân số và môi trường

I. MỐI QUAN HỆ GIỮA DÂN SỐ VÀ MÔI TRƯỜNG

Dân số và môi trường là hai yếu tố có quan hệ chặt chẽ với nhau. Sự phát triển của yếu tố này có mối lien hệ đến sự phát triển của yếu tố kia: sự biến động của dân số có tác động tiêu cực hay tiêu cực và sự phát triển bền vững hay không bền vững của môi trường, tài nguyên cũng có tác động ngược lại ở xã hội loaif người ở cả hai mặt.

Đặc biệt trong xu thế phát triển kinh tế xã hội ngày nay thì mối quan hệ trên càng được thể hiện rõ nét. Mối quan heej đó được minh họa qua sơ đồ sau

Môi trường Phát triển

Dân số Tài nguyên

Tác động của dân số lên môi trường được xác định như sau:

I = P.C.T

Trong đó: I: Tác động dân số lên môi trường

P: Số dân

C: Tiêu thu tài nguyên bình quân trên đầu người

T: Công nghệ

II. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN DÂN SỐ

1. Sự bùng nổ dân số

Dân số thế giới tăng nhanh, nhất là ở nửa sau thế kỷ XX. Càng những năm về sau thời gian dân số tăng 1 tỷ người càng rút ngắn. Hiện nay trung bình mỗi năm dân số thế giới tăng gần 80 triệu người. Dự kiến dân số có thể ổn định vào năm 2025 với số dân khoảng 8 tỷ người.

Bảng 1: Dân số thế giới giai đoạn 1804 – 2025

(Đơn vị: tỷ người)

Năm

1804 1927 1959 1974 1987 1999 2025

Dân số

1 2 3 4 5 6 8

Thời gian tăng thêm 1tỷ người 123 32 15 13 12

Thời gian tăng gấp đôi 123 47 47

Sự bùng nổ dân số hiẹn nay trên thế giới diễn ra chủ ếu ở các nước đang phát triển. Các nước này chiếm khoảng 80% dân số và 95% số dân ra tăng của thế giới. Hiện có tỷ lệ ra tăng dân số tự nhiên cao đạt 1.5% lớn hơn mức trung bình của thế giới 1.2% và gấp nhiều

lần các nước phát triển (0.1%). Nguyên nhân do các nước này sau khi giành được độc lập đời sống được cải thiện cung với những tiến bộ về mặt y tế làm tỷ lệ tử vong giảm nhanh trong khi tỷ lệ sinh còn cao

Bằng các chính sách dân số và phát triển kinh tế xã hội nhiều nước đã đạt được tỷ lệ gia tăng dân số hợp lý. Sự gia tăng dân số thế giới đang có xu hướng giảm dần xong còn sự chênh lệch giữa các nhóm nước

2. Dân số và tập quán sống di cư, du cư.

Di cư, du cư là quá trình đã xảy ra nhiều ngàn năm nay trong lịch sử nhân loại. Di cư là do ép buộc hoặc tự nguyện trước sức ép của nơi đi và thu hút của nơi đến các mặt chính tri, kinh tế, xã hội. Còn du cư là do lối sống và trong 1 số tình huống là văn hóa của các công đồng cư dân.

Di cư là sụ chuyển đổi chỗ ở vĩnh viễn. Có 2 loại di cư chính là di cư nội bộ và di cư quốc tế. Quá trình này không gây nên sự gia tăng dân số chung của thế giới nhưng ảnh hưởng tới nền kinh tế, xã hôi, chính trị của các nước liên quan

Có nhiều dạng thức di cư nhưng có ba dạng chủ yếu là: Tị nạn, tị nạn môi truờng, di cư tự nguyện.

Nguyên nhân của sự di cư chủ yếu là do thừa dân số, chiến tranh, sức ép dân số lớn, thiếu tài nguyên và sự sai khác giữa các dân tộc về trình độ phát triển.

Lối sống di cư, du cư cung với sự gia tăng dân số càng làm suy giảm tà nguyên thực vật nhất là rừng. Rừng bị phát quang nhiều thêm, động thực vật rừng bị săn bắn, thu hái cạn kiệt dần.

3. Đô thị hóa.

Đô thị hóa là một trong các khuynh hướng đinh cư lâu đời của loài người, là một quá trình kinh tế xã hôi mà biểu hiện của nó là sư tăng nhanh về số lượng, quy mô, điểm dân cư đô thi. Sự tập trung dân cư trong các thành phố nhất là các thành phố lớn và phổ biến lối sống thành thị.

Hiện nay diện tích các thành phố trên thế giới chiếm 0,3% diện tích trái đất và 40% dân số thế giới. Số lượng các thành phố có số dân trên 1 triệu người ngày càng nhiều. Đến nay thế giới đã có trên 270 thành phố trên 1 triệu dân và 50 thành phố trên 5 triệu dâ