TÓM TẮT: Hệ thống băng tải ống là bước đột phá trong kỹ thuật vận chuyển băng tải

nhờ các ưu điểm nổi bật như: khả năng vận chuyển xa, linh hoạt trong các địa hình mà các

băng tải truyền thống bị giới hạn như uốn cong, dốc, không làm hao phí vật liệu vận chuyển

trước các điều kiện của thời tiết và không làm ô nhiễm môi trường xung quanh, thiết kế nhỏ

gọn, chiếm ít diện tích lắp đặt nhưng công suất làm việc thì không hề thua kém các băng tải

truyền thống. Do băng tải ống tương đối mới, chưa có các chuẩn mực được công nhận nên

việc tính toán thiết kế vẫn phải sử dụng nhiều giá trị thực nghiệm tốn kém làm hạn chế khả

năng tính toán thiết kế các hệ thống băng tải ống trong thực tế. Thông qua công trình này tác

giả đề xuất một quy trình tính toán thiết kế băng tải ống dựa trên các công thức tính toán đối

với băng tải máng đã được Hiệp hội các nhà sản xuất thiết bị băng tải (CEMA) công nhận, có

xét đến những đặc điểm khác nhau về phương diện chịu tải và các công thức xác định các

thông số giới hạn của băng tải ống, xây dựng phần mềm tính toán thiết kế và kiểm chứng

kết quả thiết kế thông qua mô hình hệ thống băng tải ống vận chuyển xi măng.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Băng tải được sử dụng để vận chuyển các vật liệu rời từ rất lâu nhờ những ưu điểm là có

cấu tạo đơn giản, bền, có khả năng vận chuyển vật liệu theo phương nằm ngang, nghiêng với

khoảng cách lớn, làm việc êm, năng suất cao và tiêu hao năng lượng không lớn lắm. Tuy nhiên

trong quá trình sử dụng băng tải máng trong công nghiệp (vận chuyển xi măng, khai thác than,

đá, trong các nhà máy nhiệt điện, bến cảng ) người ta thường gặp phải những vấn đề: 1) Có

hao hụt vật liệu vận chuyển do rơi vãi trên đường vận chuyển làm dơ bẩn và gây ô nhiễm môi

trường; 2) Khi vận chuyển ở những khoảng cách dài và không thẳng đòi hỏi phải có thêm

những trạm trung chuyển tốn kém; 3) Không cho phép vận chuyển ở những nơi có sự chênh

lệch lớn về độ cao; 4) Vật liệu vận chuyển tiếp xúc và chịu ảnh hưởng trực tiếp của môi trường

và thời tiết (ẩm ướt, bụi ). Những hạn chế trên có thể giải quyết bằng các băng tải ống ,

, nhờ việc vận chuyển vật liệu bằng cách cuốn chồng các cạnh băng thành hình ống tròn

với việc sử dụng các con lăn bố trí theo hình lục giác. Băng tải sẽ bao lấy vật liệu vận chuyển

nên bảo vệ được vật liệu khỏi tác động của môi trường, đồng thời cũng bảo vệ môi trường khỏi

ảnh hưởng của vật liệu. Băng tải ống cũng loại trừ nhu cầu sử dụng các trạm trung chuyển để

thay đổi hướng vận chuyển do băng tải ống có khả năng uốn cong với bán kính nhỏ hơn nhiều

so với băng tải máng nhờ được ép chặt tất cả các phía bằng các bộ con lăn dẫn hướng

( min 2 z

R DE

σ

= ), băng tải ống cũng cho phép vận chuyển ở những nơi có sự chênh lệch lớn về

độ cao (β≥30o), do đó băng tải ống là lựa chọn tối ưu nhất để vận chuyển các vật liệu rời như

tro bụi dễ bay, đá vôi, than đá, than non, sản phẩm từ dầu mỏ, xi măng, phân bón

Nguyên lý làm việc của băng tải ống (Hình 1.1): Băng tải ống bao gồm tấm băng được đặt

trên tang dẫn động, tấm băng này vừa là bộ phận kéo vừa là bộ phận tải liệu. Tấm băng chuyển

động được nhờ lực ma sát xuất hiện khi tang dẫn quay. Động cơ điện cùng với hộp giảm tốc và

các nối trục là các cơ cấu truyền động cho băng tải ống. Để nạp liệu vào băng tải ta dùng phễu

nạp liệu, từ băng tải vật liệu được tháo ra qua phễu tháo liệu. Muốn làm sạch băng tải có thể sử

TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH&CN, TẬP 11, SỐ 02 - 2008

Trang 19

dụng bộ phận nạo. Tấm băng được căng nhờ bộ phận căng lắp ở tang cuối hệ thống hay ở

nhánh không tải. Tất cả các cụm chi tiết trên được lắp trên một khung đỡ. Băng được đỡ và

định hình dạng ống nhờ các bộ con lăn dẫn hướng. Khi hệ thống làm việc, băng tải dịch

chuyển trên các giá đỡ trục lăn mang theo vật liệu từ phễu nạp đến phễu tháo liệu