Trong quá trình lãnh đạo đấu tranh vũ trang cực kỳ oanh liệt dể giải phóng dân tộc, đường lối đấu tranh nhân dân và xây dựng các lực lượng vũ trang nhân dân của Đảng ta đã hình thành và ngày càng thu được thắng lợi rực rỡ, ngày càng sáng tạo. Thành công đó của Đảng ta là sự vận dụng đúng đắn những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lê Nin về chiến tranh cách mạng và xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta. Lực lượng dân quân tự vệ là một trong những thành công rất lớn của Đảng và nhà nước ta trong công cuộc xây dựng một lực lượng vũ trang cách mạng.

Dân quân tự vệ (DQTV) là lực lượng vũ trang quần chúng, là một bộ phận của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam do Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam sáng lập, tổ chức và lãnh đạo.

Ngày 28-3-1935 Đảng ta đã có “Nghị quyết về Đội Tự Vệ” ngay sau đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng các đội tự vệ công nông mang tính chất là những tổ chức vũ trang quần chúng lần lượt được ra đời và là những mầm mống đầu tiên của lực lượng vũ trang nhân dân.