Nhằm mục đích thu thập, phân lập và định danh 3 loài nấm ký sinh côn trùng

Metarhizium anisopliae, Beauveria bassiana và Paecilomyces spp. ở một số tỉnh

Đồng bằng sông Cửu Long để nghiên cứu chọn ra dòng nấm tốt phục vụ cho việc

nghiên cứu chế phẩm thuốc trừ sâu vi sinh, đề tài: “Phân lập và chọn môi trường nhân

sinh khối ba loài nấm ký sinh côn trùng Metarhizium anisopliae (Metsch.) Sorok,

Beauveria bassiana (Bals.) Vuill và Paecilomyces spp. trên nhóm rau ăn lá ở Đồng

bằng sông Cửu Long” được thực hiện.

Kết quả đã thu thập được tổng cộng 288 dòng nấm từ 6 tỉnh An Giang, Tiền

Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, Sóc Trăng, và Hậu Giang, bao gồm 3 loài nấm ký sinh

côn trùng Metarhizium anisopliae, Beauveria bassiana và Paecilomyces spp. Trong

đó, quá trình phân lập, tách ròng và định danh (trong môi trường PDA) đã thu được 51

dòng.

Thí nghiệm trên sâu ăn tạp trong điều kiện phòng thí nghiệm được bố trí theo

thể thức hoàn toàn ngẫu nhiên (Completely Randomized Design) và 5 lần lặp lại và 52

nghiệm thức (51 dòng nấm và 1 đối chứng), đã chọn ra 10 dòng nấm có hiệu quả tốt

nhất M2-AG, M5-AG, M1-CT, M3-VL, M1-ST, B2-AG, B2-TG, B1 –VL, P2-AG và P3-

TG. Môi trường SDAY3 là môi trường cho mật số bào tử (bào tử.ml-1) cao nhất trong

4 loại môi trường lỏng (không chứa agar) CDA, CAM, SDAY1 và SDAY3. Chín ngày

sau khi lắc (NSKL) là thời điểm tối ưu đối với nấm Metarhizium anisoplia. Trong khi

đó, sáu đến chín NSKL, mật số bào tử được tạo ra cao nhất đối với nấm Beauveria

bassiana và 6 NSKL đối với nấm Paecilomyces spp.

ii

MỤC LỤC

Trang

CHƯƠNG I. MỞ ĐẦU 1

A. MỤC TIÊU VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .2

I. MỤC TIÊU .2

II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2

B. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .2

I. ĐỐI TƯỢNG 2

II. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 2

C. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .2

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN .2

1. Phân loại 2

2. Sự phân bố .3

3. Đặc điểm hình thái, sinh học và khả năng gây hại 4

3.1. Metarhizium anisopliae .4

3.2. Beauveria bassiana .4

3.3. Paecilomyces spp. .5

4. Đặc điểm sinh lý - sinh hóa 6

4.1. Metarhizium anisopliae .6

4.2. Beauveria bassiana .6

4.3. Paecilomyces spp. .6

5. Khả năng sinh độc tố diệt côn trùng và các sản phẩm trao đổi chất .7

5.1. Metarhizium anisopliae .7

5.2. Beauveria bassiana .7

5.3. Paecilomyces spp. .8

6. Cơ chế tác động của nấm lên côn trùng 8

6.1. Metarhizium anisopliae .8

6.2. Beauveria bassiana .8

6.3 Paecilomyces spp. 8

7. Ảnh hưởng của môi trường dinh dưỡng đến sự phát triển của bào tử nấm .9

7.1. Metarhizium anisopliae .9

7.2. Beauveria bassiana .9

7.3. Paecilomyces spp. .9

8. Ảnh hưởng của một số môi trường nhân sinh khối lên các loài nấm ký sinh

côn trùng 9

II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .11

1. Phương tiện thí nghiệm 11

2. Phương pháp thí nghiệm 11

2.1. Thu thập mẫu côn trùng bị nhiễm nấm và phân lập 3 loài nấm ký sinh côn

trùng Beauveria bassiana (Bals.) Vuill, Metarhizium anisopilae (Metsch.)

Sorok và Paecilomyces spp. ở 6 tỉnh An Giang, Cần Thơ, Sóc Trăng, Vĩnh

Long, Hậu Giang và Tiền Giang 11

2.2. Phân lập, tách ròng, định danh và tồn trữ các mẫu nấm thu được trong

môi trường PDA (Potato Destrose Agar) 12

2.3. Thử nghiệm hoạt lực sinh học của các mẫu nấm thu thập được trên sâu ăn

tạp trong điều kiện phòng thí nghiệm .13

2.4. Khảo sát ảnh hưởng của 4 loại môi trường dinh dưỡng lên sự hình thành

và phát triển bào tử của các loại nấm xanh Metarhizium anisopliae (Ma), nấm

iii

trắng Beauveria bassiana (Bb), nấm tím Paecilomyces spp. (Pae) trong môi

trường lỏng. .14

2.4.1. Nguồn nấm 14

2.4.2. Bố trí thí nghiệm 14

2. 4.3. Chỉ tiêu đánh giá .16

2.4.4. Thống kê: Tổng hợp số liệu và phân tích thống kê bằng phần mềm

MSTATC .16

CHƯƠNG II. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 17

I. Thu thập mẫu côn trùng bị nhiễm nấm và phân lập 3 loài nấm ký sinh côn

trùng Beauveria bassiana (Bals.) Vuill, Metarhizium anisopilae (Metsch.)

Sorok và Paecilomyces spp. ở 6 tỉnh An Giang, Cần Thơ, Sóc Trăng, Vĩnh

Long, Hậu Giang và Tiền Giang .17

II. Phân lập, định danh và tồn trữ các mẫu nấm thu được trong môi trường PDA

(Potato Destrose Agar) .18

III. Thử nghiệm hoạt lực sinh học của các mẫu nấm thu thập được trên sâu ăn

tạp trong điều kiện phòng thí nghiệm .20

IV. Khảo sát ảnh hưởng của 4 loại môi trường dinh dưỡng lên sự hình thành và

phát triển bào tử của các dòng nấm Metarhizium anisopliae, nấm Beauveria

bassiana và nấm Paecilomyces spp. trong 4 môi trường dinh dưỡng (môi trường

lỏng) 23

1. Khả năng sinh bào tử của nấm Metarhizium anisopliae M2-AG trên 4 loại

môi trường dinh dưỡng 23

2. Khả năng sinh bào tử của nấm Metarhizium anisopliae M5-AG trên 4 loại

môi trường dinh dưỡng 24

3. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Metarhizium anisopliae M1 - CT trên 4

loại môi trường dinh dưỡng 25

4. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Metarhizium anisopliae M3 - VL trên 4

loại môi trường dinh dưỡng 26

5. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Metarhizium anisopliae M1-ST trên 4

loại môi trường dinh dưỡng 26

6. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Beauveria bassiana B2-AG trên 4 loại

môi trường dinh dưỡng 27

7. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Beauveria bassiana B2-TG trên 4 loại

môi trường dinh dưỡng 28

8. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Beauveria bassiana B1–VL trên 4 loại

môi trường dinh dưỡng 29

9. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Paecilomyces spp. Pae2 - AG trên 4 loại

môi trường dinh dưỡng 30

10. Khả năng sinh bào tử của dòng nấm Paecilomyces spp. Pae3 - TG trên 4 loại

môi trường dinh dưỡng 30

CHƯƠNG III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .34

I. Kết luận 34

II. Kiến nghị 34

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ CHƯƠN