MỞ ĐẦU

1.Sự cần thiết nghiên cứu đề tài

Phát triển bền vững (PTBV) với “ba trụ cột” là Phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề Xã hội và bảo vệ môi trường (BVMT) là một quá trình toàn diện, bao gồm những biến đổi về kinh tế, cũng như những biến đổi về Xã hội, về văn hoá và giáo dục, khoa học và công nghệ, về môi trường và sự Phát triển của con người. PTBV là nhu cầu tất yếu và đang là thách thức cho mọi quốc gia, nhất là trong điều kiện toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế. Việc lựa chọn con đường, biện pháp và thể chế, chính sách bảo đảm PTBV luôn là mối quan tâm hàng đầu của mọi nước trong quá trình phát triển. Đối với Việt Nam, để thực hiện mục tiêu PTBV đất nước và thực hiện cam kết quốc tế, ở cấp quốc gia, Chính phủ Việt Nam đã ban hành "Định hướng chiến lược Phát triển bền vững ở Việt Nam" (Chương trình nghị sự 21 của Việt Nam) . Theo đó, định hướng chiến lược PTBV ở Việt Nam là một chiến lược khung, bao gồm những định hướng lớn làm cơ sở pháp lý để các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức và cá nhân có liên quan triển khai thực hiện, đồng thời thể hiện sự cam kết của Việt Nam với quốc tế. Tuy nhiên, ở cấp địa phương, vấn đề PTBV cần được xem xét một cách có hệ thống và cụ thể hoá để có thể triển khai thực hiện, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp – lĩnh vực có ảnh hưởng quyết định đến sự PTBV của một quốc gia.

Thái Nguyên là một tỉnh thuộc vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, có nhiều lợi thế so sánh về vị trí địa lý, khí hậu thuận lợi, tài nguyên khoáng sản, tài nguyên rừng đa dạng phong phú, nguồn nhân lực dồi dào, chất lượng cao để Phát triển một nền kinh tế đa dạng theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH, HĐH). Công nghiệp Thái Nguyên được hình thành từ những năm đầu của thập niên 60 thế kỷ XX với sự ra đời của hai khu công nghiệp nặng của Việt Nam là khu gang thép Thái Nguyên (đầu thập kỷ 60) và khu Cơ khí Gò Đầm (đầu thập kỷ 70). Trải qua quá trình hơn 40 năm, công nghiệp Thái Nguyên đã có lúc thăng trầm do hậu quả của chiến tranh, do sự thay đổi cơ chế quản lý . Mặc dù vậy, trong những năm gần đây, nhất là từ khi tái lập tỉnh Thái Nguyên (năm 1997), nhờ có những chủ trương, chính sách Phát triển kinh tế xã hội, Phát triển công nghiệp đúng đắn nên bước đầu đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ: tính đến 31/12/2008 số doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên là 381 doanh nghiệp với 37.649 Lao động ; giá trị sản xuất công nghiệp năm 2008 (theo giá thực tế) đạt 19.208,7 tỷ đồng tăng gấp hơn 7 lần so với năm 2000; tốc độ tăng trưởng công nghiệp giai đoạn 2001-2008 là 14,7% , cao hơn so với mức tăng trưởng công nghiệp chung của cả nước trong giai đoạn này là 9,8% ; nhìn chung công nghiệp Thái Nguyên đã có một cơ cấu tương đối đầy đủ với sự có mặt của hầu hết các ngành công nghiệp như chế biến nông lâm sản thực phẩm, khai thác chế biến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí, luyện kim, hoá chất, sản xuất điện . Tỷ trọng công nghiệp trong GDP của tỉnh năm 2008 là 39,8% , tương đương với mức bình quân chung của cả nước là 39,7% .

Những kết quả đạt được nêu trên là khả quan, nhưng so với tiềm năng, lợi thế của Thái Nguyên thì chưa đáp ứng được yêu cầu, từng được coi là trung tâm công nghiệp của cả nước, tuy nhiên cho đến nay công nghiệp của tỉnh Thái Nguyên Phát triển vẫn còn ở mức khiêm tốn và thiếu bền vững, trong đó: tốc độ tăng trưởng cao nhưng không ổn định; giá trị gia tăng (VA) thấp, tỷ suất giá trị gia tăng trên giá trị sản xuất công nghiệp (VA/GO) có xu hướng giảm dần; công nghệ lạc hậu, chậm đổi mới; năng lực cạnh tranh yếu; trách nhiệm Xã hội của doanh nghiệp (CSR) còn hạn chế là những biểu hiện cơ bản. Bên cạnh đó, việc gia tăng mạnh mẽ, thiếu cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng trong các ngành công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, luyện kim, hoá chất, sản xuất điện; sự hình thành các khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp (CCN) tập trung; việc tổ chức không gian lãnh thổ và phân bố công nghiệp . đang đặt ra các vấn đề về mặt Xã hội và các vấn đề về môi trường, đe đoạ đến sự PTBV và ổn định của địa phương.

Xuất phát từ thực tế đó, đề tài “Nghiên cứu vấn đề Phát triển bền vững công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” đã được lựa chọn nghiên cứu.

2.Tổng quan về vấn đề nghiên cứu

Vấn đề PTBV đã được nghiên cứu, Phát triển trong một số công trình nghiên cứu trong và ngoài nước:

2.1/ Tình hình nghiên cứu trên thế giới

(1) Hội đồng thế giới về môi trường và Phát triển của Liên hợp quốc (WCED)

trong báo cáo “Tương lai của chúng ta” (Our common future) đưa ra năm 1987, đã phân tích các nguy cơ và thách thức đe doạ sự PTBV của các quốc gia trên thế giới. Trong đó, quan trọng nhất phải kể đến khái niệm về PTBV là “sự đáp ứng nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không gây trở ngại cho các thế hệ mai sau” đang được sử dụng rộng rãi hiện nay .

(2) Peter P. Rogers, Kazi F. Jalal và John A. Boyd trong cuốn “Giới thiệu về Phát triển bền vững” (An Introduction to Sustainable Development) xuất bản năm 2007 đã giới thiệu những kiến thức cơ sở về PTBV, trong đó đã tập trung phân tích những vấn đề đo lường và chỉ số đánh giá tính bền vững; vấn đề đánh giá, quản lý và chính sách đối với môi trường; cách tiếp cận và mối liên kết với giảm nghèo; những ảnh hưởng và Phát triển cơ sở hạ tầng; các vấn đề về kinh tế, sản xuất, tiêu dùng, những trục trặc của thị trường và về vai trò của Xã hội dân sự .

(3) John Blewitt trong cuốn “Tìm hiểu về Phát triển bền vững” (Understanding Sustainable Development) xuất bản năm 2008 cũng đóng góp một phần quan trọng vào lý thuyết về PTBV, trong đó phải kể đến những phân tích về mối Quan hệ giữa Xã hội và môi trường, PTBV và điều hành của Chính phủ; các công cụ, hệ thống để PTBV, phác thảo về một Xã hội bền vững .

(4) Simon Dresner trong cuốn “Các nguyên tắc của Phát triển bền vững” (The Principles of Sustainability) xuất bản năm 2008 đã tổng hợp và phân tích các vấn đề có liên quan như: Lịch sử Phát triển khái niệm PTBV, các cuộc tranh luận hiện nay về con đường để đạt được sự PTBV; các trở ngại và triển vọng về PTBV .

(5) Simon Bell và Stephen Morse trong cuốn “Các chỉ số Phát triển bền vững: đo lường những thứ không thể đo?” (Sustainability Indicators: Measuring the Immeasurable?) xuất bản năm 2008 đã có đóng góp lớn về lý luận và thực tiễn trong việc sử dụng các chỉ số PTBV. Các tác giả đã giới thiệu hệ thống các quan điểm và một loạt các công cụ, kỹ thuật có khả năng giúp làm sáng tỏ hơn những vấn đề phức tạp trên cơ sở tiếp cận định tính hơn là tiến hành các biện pháp đo lường định lượng .

2.2/ Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam

Nghiên cứu cơ bản và có hệ thống nhất về vấn đề PTBV ở Việt Nam được thực hiện trong khuôn khổ Dự án “Hỗ trợ Xây dựng và thực hiện Chương trình nghị sự 21 quốc gia Việt Nam” – VIE/01/021 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) chủ trì thực hiện với sự tham gia của các bộ, ngành, địa phương và sự hỗ trợ hợp tác của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), Cơ quan Phát triển Quốc tế Đan Mạch (DANIDA), Cơ quan Phát triển quốc tế Thuỵ Điển (SIDA), gồm 4 hợp phần chính trong đó có hợp phần nghiên cứu chính sách PTBV. Nghiên cứu này (được thực hiện bởi nhiều nhà nghiên cứu trong các lĩnh vực khác nhau) đã hệ thống, phân tích và cụ thể hoá chính sách PTBV vào điều kiện cụ thể của Việt Nam trên các lĩnh vực: nông, lâm nghiệp, thuỷ sản; Phát triển các KCN; chính sách Phát triển công nghiệp; chính sách năng lượng; chính sách đô thị hoá; chính sách khuyến khích đầu tư trực tiếp nước ngoài; tổng kết các mô hình PTBV. Về chính sách công nghiệp, các tác giả - PGS.TS Phan Đăng Tuất và Lê Minh Đức (2006) trong tài liệu “Chính sách công nghiệp theo định hướng Phát triển bền vững ở Việt Nam” trên cơ sở đánh giá tổng quan các chính sách Phát triển công nghiệp thời kỳ 1986-2005 đã phân tích các chính sách Phát triển công nghiệp dưới góc độ PTBV trên ba khía cạnh: kinh tế, xã hội, môi trường từ đó đề xuất các chính sách Phát triển bền vững công nghiệp của Việt Nam .

Đối với Thái Nguyên, trong những năm vừa qua vấn đề Phát triển kinh tế Xã hội nói chung và công nghiệp nói riêng luôn giành được sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên, điều này được thể hiện trong Nghị quyết của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần thứ XVII và quy hoạch tổng thể Phát triển kinh tế Xã hội tỉnh Thái Nguyên đến năm 2010; đã có nhiều biện pháp, chính sách Phát triển công nghiệp được đưa ra trong từng giai đoạn nhất định, tuy nhiên đó thường chỉ là tập hợp của những biện pháp mang tính chất tình thế, đơn lẻ, chứ chưa phải là những nghiên cứu căn bản và có hệ thống. Các nghiên cứu đáng kể nhất gần đây phải kể đến đó là: (i) Quy hoạch Phát triển công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2006-2015, có tính đến 2020 do Sở Công thương tỉnh Thái Nguyên phối hợp với Viện Nghiên cứu Chiến lược và Chính sách công nghiệp - Bộ Công thương thực hiện, được Uỷ ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên phê duyệt năm 2005; (ii) Chương trình Phát triển công nghiệp tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2006-2010 được Uỷ ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên thông qua năm 2006; (iii) Quy hoạch tổng thể Phát triển kinh tế - Xã hội tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 . Đây là các nghiên cứu khá cơ bản, có hệ thống về công nghiệp Thái Nguyên, nghiên cứu này bước đầu đã phân tích được tiềm năng, nguồn lực và hiện trạng công nghiệp Thái Nguyên, phác thảo quy hoạch công nghiệp Thái Nguyên đến năm 2015. Tuy nhiên, cách tiếp cận của các nghiên cứu này nhằm mục tiêu chính là phác thảo quy hoạch công nghiệp Thái Nguyên mà chưa đặt sự quan tâm thích đáng đến các vấn đề về chính sách Phát triển công nghiệp và các vấn đề có liên quan về xã hội, môi trường . tổng quát hơn là vấn đề Phát triển công nghiệp theo hướng bền vững.

Liên quan đến vấn đề PTBV, Uỷ ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã ban hành “Định hướng chiến lược Phát triển bền vững tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 (Chương trình nghị sự 21 Thái Nguyên)” . Đây là văn kiện cụ thể hoá định hướng chiến lược PTBV của quốc gia vào điều kiện cụ thể của tỉnh Thái Nguyên, trong đó khái quát thực trạng kinh tế - Xã hội tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2001-2005 gắn với PTBV, đưa ra định hướng chiến lược PTBV tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 với những lĩnh vực kinh tế, Xã hội, môi trường cần ưu tiên PTBV. Tuy nhiên, tài liệu này mới chỉ dừng lại ở việc xác định một khung pháp lý nhằm hướng tới PTBV cho các chính sách Phát triển kinh tế - Xã hội của tỉnh Thái Nguyên, chưa đặt trọng tâm vào việc nghiên cứu vấn đề Phát triển bền vững công nghiệp (PTBVCN).

Qua khảo sát các công trình nghiên cứu trên thế giới và trong nước, điều dễ nhận thấy là cho tới thời điểm này chưa có một công trình nghiên cứu nào bàn về vấn đề PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

3.Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục tiêu của luận án là trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và phân tích thực trạng Phát triển công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên theo yêu cầu PTBV, đề xuất các giải pháp về chính sách nhằm PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, góp phần đẩy nhanh quá trình CNH, HĐH và PTBV của đất nước.

Để đạt được mục tiêu nêu trên, luận án xác định một số nhiệm vụ cụ thể sau đây trong quá trình nghiên cứu:

(i) Luận giải những vấn đề lý luận cơ bản về PTBV, trên cơ sở đó vận dụng, làm rõ được những khía cạnh cơ bản về PTBVCN trên vùng lãnh thổ.

(ii) Xây dựng hệ thống các tiêu chí để đánh giá PTBVCN trên vùng lãnh thổ.

Trong việc Xây dựng hệ thống các tiêu chí đánh giá PTBVCN trên vùng lãnh thổ, việc đưa ra các chỉ tiêu đánh giá định lượng là cần thiết nhằm nâng cao tính trực quan và đảm bảo tính khách quan trong quá trình đánh giá. Tuy nhiên, xuất phát từ một thực tế là PTBVCN không có một mô hình, khuôn mẫu thống nhất, chắc chắn đúng cho tất cả các địa phương cũng như mọi quốc gia và luôn hàm chứa những yếu tố động, ảnh hưởng của nhiều nhân tố sau một thời gian dài mới hiện hữu và con người mới có thể nhận biết được, bên cạnh đó nhiều nhân tố chưa thể lượng hoá, nhiều nhân tố phụ thuộc vào đánh giá chủ quan của con người, của Xã hội và có sự biến đổi theo thời gian, không gian lãnh thổ, tuỳ thuộc những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể nhất định; nên trong nghiên cứu này, luận án xác định nhiệm vụ nghiên cứu giới hạn ở việc đánh giá định lượng các chỉ tiêu về mặt kinh tế, đối với các chỉ tiêu có liên quan về mặt Xã hội và môi trường, luận án tập trung sử dụng các nguồn thông tin, số liệu có liên quan để phân tích định tính nhằm đưa ra các nhận xét, đánh giá về đối tượng nghiên cứu.

(iii) Nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm Quốc tế về PTBV để áp dụng vào điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

(iv) Đánh giá thực trạng PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2001-2008.

(v) Tìm ra những khiếm khuyết, bất cập trong việc Phát triển công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên theo yêu cầu PTBV.

(vi) Đề xuất các giải pháp về chính sách nhằm PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 và có tính đến 2050.

4.Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: luận án đi sâu nghiên cứu những vấn đề về PTBVCN trên vùng lãnh thổ.

- Phạm vi nghiên cứu của luận án là tỉnh Thái Nguyên và được đặt trong mối Quan hệ với nền kinh tế quốc dân nói chung. Bên cạnh đó, luận án còn đề cập đến kinh nghiệm PTBV của một số quốc gia trên thế giới để làm rõ hơn về đối tượng nghiên cứu.

PTBVCN được thực hiện bởi sự tương tác của nhiều đối tượng: Chính phủ (các cơ quan quản lý nhà nước các cấp), các tổ chức Chính trị - xã hội, các doanh nghiệp và cộng đồng dân cư, nên các giải pháp để PTBVCN là hết sức đa dạng và được xem xét trên nhiều góc độ khác nhau. Trong nghiên cứu này, luận án tập trung và giới hạn ở việc đề xuất các giải pháp về chính sách của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Bởi lẽ trong giai đoạn đầu của quá trình CNH, HĐH và Phát triển kinh tế như của chúng ta hiện nay, thì các giải pháp về chính sách có vai trò hết sức quan trọng, nhằm thiết lập một khuôn khổ pháp lý, định hướng chính sách và hình thành quỹ đạo hoạt động vì mục tiêu PTBV cho toàn xã hội.

- Về mặt thời gian: luận án tập trung nghiên cứu tình hình PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2001-2008. Đề xuất các giải pháp về chính sách nhằm PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020 và có tính đến 2050.

5.Phương pháp nghiên cứu

Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, trong quá trình thực hiện luận án, các phương pháp nghiên cứu kinh tế thông dụng được sử dụng để giải quyết các vấn đề đặt ra trong quá trình nghiên cứu bao gồm:

- Phân tích và tổng hợp, kết hợp phân tích định lượng và định tính để giải thích số liệu, liên hệ với các nguyên nhân từ thực tiễn.

- Thống kê và so sánh, sử dụng số liệu theo chuỗi thời gian và tại một thời điểm để so sánh dọc, so sánh chéo giữa các lĩnh vực, các ngành công nghiệp với nhau, giữa Thái Nguyên với các địa phương khác và với cả nước. Các hàm thống kê như tỷ trọng, trung bình, tỷ lệ tăng trưởng được ứng dụng để phân tích, so sánh.

- Phương pháp chuyên gia: phỏng vấn, tham khảo ý kiến của các chuyên gia có uy tín về các lĩnh vực có liên quan để làm rõ hơn về đối tượng nghiên cứu.

Số liệu sử dụng trong luận án là số liệu thứ cấp thu thập từ các nguồn: Tổng cục Thống kê, Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Viện Nghiên cứu Chiến lược và Chính sách Công nghiệp, Viện Công nghệ môi trường Việt Nam, Uỷ ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên, Cục Thống kê tỉnh Thái Nguyên và các sở, ban, ngành của tỉnh Thái Nguyên. Trong đó, hai bộ số liệu quan trọng được sử dụng để phân tích trong luận án

từ kết quả các cuộc điều tra, khảo sát trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên là của (i) Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Nguyên và Viện Công nghệ môi trường Việt Nam (2007), Báo cáo tổng hợp kế hoạch điều tra các nguồn thải gây ô nhiễm môi trường, xác định cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải xử lý trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ; (ii) Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Thái Nguyên (2008), Báo cáo kết quả điều tra tình hình Lao động, việc làm và thu nhập trong các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .

6.Những đóng góp của luận án

(i) Hệ thống hoá các vấn đề lý luận cơ bản về PTBV, trên cơ sở đó vận dụng, làm rõ được những khía cạnh cơ bản về PTBVCN trên vùng lãnh thổ.

(ii) Xây dựng hệ thống các tiêu chí để đánh giá PTBVCN trên vùng lãnh thổ.

(iii) Phân tích tình hình Phát triển công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2001-2008 theo yêu cầu PTBV, từ đó rút ra những đánh giá tổng quát về khiếm khuyết, bất cập trong việc Phát triển công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên theo yêu cầu PTBV.

(iv) Đề xuất các giải pháp về chính sách nhằm PTBVCN trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

7.Giới thiệu khái quát kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, bảng biểu, các hình vẽ minh hoạ và danh mục các tài liệu tham khảo, nội dung của luận án được chia thành 3 chương:

Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về Phát triển bền vững công nghiệp.

Chương 2: Thực trạng Phát triển bền vững công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2001-2008.

Chương 3: Những giải pháp chủ yếu nhằm Phát triển bền vững công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

MỤC LỤC iii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU vi

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ viii

DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC ix

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT x

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP 9

1.1. Phát triển BỀN VỮNG VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP 9

1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 9

1.1.2. Mối Quan hệ giữa Phát triển bền vững và tăng trưởng kinh tế 19

1.1.3. Tiến trình thể chế hoá cơ chế, chính sách về Phát triển bền vững ở Việt Nam 27

1.2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP 30

1.2.1. Duy trì tăng trưởng công nghiệp nhanh và ổn định trong dài hạn 30

1.2.2. Thực hiện quá trình công nghiệp hóa sạch 31

1.2.3. Tổ chức không gian lãnh thổ và phân bố công nghiệp hợp lý 34

1.2.4. Đảm bảo và nâng cao trách nhiệm Xã hội của doanh nghiệp 35

1.2.5. Khai thác hợp lý và sử dụng tiết kiệm, bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên 36

1.3. TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP 39

1.3.1. Tăng trưởng bền vững 39

1.3.2. Doanh nghiệp bền vững 43

1.3.3. Tổ chức không gian lãnh thổ và phân bố công nghiệp 47

1.4. NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TẠI ĐỊA PHƯƠNG 49

1.4.1. Nhóm nhân tố về điều kiện tự nhiên 49

1.4.2. Nhóm nhân tố về dân số và nguồn nhân lực 52

1.4.3. Nhóm nhân tố về kinh tế - Xã hội 52

1.5. NHỮNG KINH NGHIỆM VỀ Phát triển BỀN VỮNG TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM 57

1.5.1. Chiến lược Phát triển bền vững của Nhật Bản 57

1.5.2. Chiến lược Phát triển bền vững của Trung Quốc 62

1.5.3. Chương trình hành động Phát triển bền vững của NewZealand 66

1.5.4. Bài học cho Việt Nam 67

TÓM TẮT CHƯƠNG 1 69

Chương 2: THỰC TRẠNG Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2001-2008 70

2.1. SƠ LƯỢC VỀ TÌNH HÌNH Phát triển CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN 70

2.1.1. Vài nét về con đường Phát triển công nghiệp tỉnh Thái Nguyên 70

2.1.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật và kết quả hoạt động của ngành công nghiệp 70

2.2. CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN 76

2.2.1. Nhóm nhân tố về điều kiện tự nhiên 76

2.2.2. Nhóm nhân tố về dân số và nguồn nhân lực 80

2.2.3. Nhóm nhân tố về kinh tế - Xã hội 81

2.3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN 86

2.3.1. Tăng trưởng bền vững 87

2.3.2. Doanh nghiệp bền vững 99

2.3.3. Tổ chức không gian lãnh thổ và phân bố công nghiệp 111

2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN 119

2.4.1. Những tiềm năng, lợi thế và cơ hội Phát triển của Thái Nguyên 119

2.4.2. Những khó khăn và thách thức đặt ra cho Thái Nguyên trong thời gian tới 121

2.4.3. Đánh giá chung về tình hình Phát triển bền vững công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong thời gian qua 125

TÓM TẮT CHƯƠNG 2 127

Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH THÁI NGUYÊN 128

3.1. QUAN ĐIỂM VÀ ĐỊNH HƯỚNG Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN 28

3.1.1. Quan điểm Phát triển 128

3.1.2. Định hướng Phát triển 129

3.2. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM Phát triển BỀN VỮNG CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN 130

3.2.1. Lựa chọn ngành công nghiệp ưu tiên, công nghiệp mũi nhọn và Phát triển

công nghiệp phụ trợ. 130

3.2.2. Điều chỉnh phân bố công nghiệp, Xây dựng và Phát triển đồng bộ các

khu công nghiệp 140

3.2.3. Thực hiện chính sách phòng ngừa, bảo vệ môi trường trong công nghiệp

và Phát triển công nghiệp môi trường 144

3.2.4. Xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng 151

3.2.5. Thực hiện tốt mối liên kết, hợp tác với các địa phương lân cận và cả nước,

đặc biệt là với Hà Nội nhằm mục tiêu Phát triển bền vững 159

3.2.6. Nâng cao vai trò quản lý nhà nước, có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp

nhằm Phát triển công nghiệp theo hướng bền vững 161

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 163

KẾT LUẬN 164

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 166

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU 173

PHỤ LỤC 174