NGHIÊN CỨU CHIẾT TÁCH, XÁC ĐỊNH AXIT

HYDROXYCITRIC TRONG LÁ, VỎ QUẢ CỦA CÂY BỨA,

ỨNG DỤNG TẠO MUỐI KALI HYDROXY CITRAT

A STUDY ON THE EXTRACTION, SEPARATION AND DETERMINATION OF

HYDROXYCITRIC ACID IN FRESH LEAVES AND DRIED RINDS OF THE

FRUITS OF GARCINIA OBLONGIFOLIA CHAMP. EX BENTH FOR MAKING

POTASSIUM HYDROXYCITRATE SALT

SVTH : NGUYỄN MINH HIỀN

Lớp 04HH – Khoa Hóa – Trường Đại học Sư Phạm Đà Nẵng

GVHD: PGS.TS ĐÀO HÙNG CƯỜNG

Khoa Hóa – Đại học Sư Phạm Đà Nẵng

TÓM TẮT

Sau khi chiết tách các axit hữu cơ trong lá, vỏ quả bứa khô, kiểm tra mẫu chiết bằng phổ hồng

ngoại IR, xác định HCA bằng phương pháp sắc kí lỏng cao áp (HPLC), kết quả cho thấy chiết

bằng dung môi nước cho lượng axit HCA là lớn nhất, tiếp đến là axeton và metanol. Giá trị thu

được chủ yếu của phương pháp HPLC được tính đến chỉ là HCA, hàm lượng trong lá và vỏ

quả bứa khô lần lượt là 2,663 và 15,221%, phần axit còn lại là lượng nhỏ axit citric. Bước đầu

đã tạo được muối Kali hydroxy citrat.

ABSTRACT

After the extraction and separation of organic acids in fresh leaves and dried rinds of the fruits

of Garcinia oblongifolia champ. ex benth, the examination of samples by infrared analysis, the

determination of hydroxycitric acid (HCA) by high – performance liquid chromatography

(HPLC), it is shown that the extraction with the use of water produces the highest amount of

HCA, followed by aceton and methanol. By HPLC, the major organic acid found is hydroxycitric

acid that constitutes 2.663% and 15.221% in the leaves and rinds of the fruits respectively, and

citric acid makes up the minority. This provides the basic substance for making potassium

hydroxycitrate salt.

1. MỞ ĐẦU

Cây bứa là loại cây tương đối dễ trồng, cho năng suất cao và có mặt ở hầu hết trên các

địa bàn Miền Trung, Tây Nguyên, Nam Bộ. Từ lâu, người Việt Nam ta đã dùng lá và quả bứa

làm món ăn, vỏ bứa để trị một số bệnh ngoài da Trên thế giới việc nghiên cứu cây bứa đã

được chú trọng từ lâu, những nghiên cứu trong thời gian gần đây đã chứng minh tính hiệu quả

của muối 60% canxi – kali của HCA được lấy từ Garcinia cambogia (trong các sản phẩm của

HCA-SX hay Super CitriMax) trong việc khống chế cân nặng.

Cho đến nay ở nước ta chưa có một nghiên cứu nào mang tính cơ bản về thành phần, tính

chất, khả năng ứng dụng về các hợp chất hóa học có trong cây bứa. Với những lí do trên,

chúng tôi quyết định chọn đề tài: “Nghiên cứu chiết tách, xác định axit hyđroxy citric trong

lá, vỏ quả của cây bứa, ứng dụng tạo muối kali hidroxy citrat”.

2. NGUYÊN LIỆU VÀ PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Nguyên liệu:

Lá, vỏ quả của cây bứa

(Garcinia oblongifolia

Champ. Ex Benth.) tại xã

Hòa Liên, huyện Hòa Vang –

TP. Đà Nẵng (hình 2.1).

2.2. Phương pháp nghiên cứu

 Phương pháp trọng lượng

 Sử dụng chiết chưng ninh, chiết soxhlet để tách axit hydroxycitric

 Phương pháp chuẩn độ axit – bazơ để xác định tổng lượng axit

 Phương pháp xác định cấu trúc hóa học bằng phổ hồng ngoại IR.

 Phương pháp sắc kí lỏng cao áp (HPLC) để định lượng các axit hữu cơ.

3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Xác định một số đại lượng vật lí

Dựa vào phương pháp trọng lượng có thể xác định được độ ẩm và hàm lượng tro trong

lá, vỏ quả bứa như sau (bảng 3.1 và 3.2)

Bảng 3.1: Kết quả xác định độ ẩm trong lá, vỏ quả bứa

Trong đó: m0: Khối lượng mẫu trước khi sấy

m1: Khối lượng mẫu sau khi sấy

m2: Khối lượng cốc và mẫu sau khi sấy W (%): độ ẩm của mẫu

Nhận xét: Vậy độ ẩm trung bình trong lá là 70,90%; trong vỏ quả bứa là 84,34%.

3.1.2. Hàm lượng tro trong lá, vỏ quả bứa

Bảng 3.2: Kết quả xác định hàm lượng tro trong lá, vỏ quả bứa sấy khô

Trong đó: m0: Khối lượng cốc (g)

m1: Khối lượng cốc và mẫu trước khi tro hóa (g)

m2: Khối lượng mẫu m3: Khối lượng cốc và mẫu sau khi tro hóa

Nhận xét: Hàm lượng tro trung bình trong lá bứa là 3,35%; trong vỏ quả khô là 1,5%

3.2. Chiết các axit hữu cơ

Chiết Soxhlet: Cân khoảng 10g mẫu vỏ quả bứa dạng bột mịn chiết với 150ml axeton

hay metanol ở 750

C trong vòng 8 tiếng. Lọc và cô đặc dịch chiết, sau đó xử lí bằng

Mẫu STT mẫu m0 m1 m2 W(%)

Lá

bứa

1 9,826 2,889 7,037 71,61

2 9,960 2,898 7,062 70,90

3 10,172 3,022 7,150 70,29

4 10,024 2,978 7,046 70,29

Vỏ

quả

bứa

1 10,601 1,676 8,925 84,19

2 10,596 1,646 8,950 84,47

3 10,593 1,646 8,947 84,46

4 9,865 1,613 8,252 83,65

Mẫu

Stt

mẫu

m0 m1 m2 m3

Khối lượng

tro (g)

% tro

Lá

bứa

1 28,551 32,532 3,981 28,679 0,128 3,21

2 29,302 33,211 3,919 29,434 0,132 3,37

3 26,549 30,453 3,910 26,689 0,140 3,58

4 28,141 32,244 4,103 28,274 0,133 3,24

Vỏ

quả

bứa

khô

1 30,924 34,356 3,432 30,978 0,054 1,57

2 26,946 30,662 3,676 27,003 0,057 1,55

3 26,897 31,071 4,174 26,958 0,061 1,46

4 28,564 32,550 3,986 28,620 0,056 1,4