Phần I

Đặt vấn đề

1.1. Tính cấp thiết của đề tài:

Đất đai luôn là vấn đề quan tâm đầu tiên của mọi ngành sản xuất kinh doanh. Có đất đai mới có sản xuất, nó là nền móng đầu tiên của quá trình sản xuất kinh doanh và phát triển kinh tế. Trong sản xuất nông nghiệp, đất đai là một loại tư liệu đặc bịêt và không thể thay thế. Nó vừa là tư liệu sản xuất lại vừa là đối tượng sản xuất. Vì vậy, đất đai có một vị trí đặc biệt quan trọng và là một nguồn lực không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia. Nó quyết định cho sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Trong luật đất đai nước CHXHCNVN đã khẳng định: “ Đất đai là nguồn tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất chủ yếu đặc biệt và không thể thay thế được trong sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp,và ngư nghiệp là thành phân quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá xã hội, an ninh quốc phòng”.

Cùng với sự phát triển xã hội loài người, dân số ngày càng tăng, các tiến bộ khoa học kĩ thuật cũng phát triển mạnh mẽ. Đất đai ngày càng phải được sử dụng nhiều hơn cho các lĩnh vực phục vụ con người. Trong khi đó, nguồn tài nguyên đất đai là có hạn không thể tăng lên được và đang có xu hướng giảm. Diện tích đất bình quân trên đầu người giảm dần cùng với nhu cầu cho cuộc sống của con người ngày càng cao. Vì vậy, vấn đề đặt ra cho mọi quốc gia trên thế giới nói chung cũng như Việt Nam nói riêng là làm sao để sử dụng đầy đủ hợp lí và có hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai vốn đã hạn hẹp nay lại đang có xu hướng giảm dần nhằm tạo ra đầy đủ của cải vật chất cho xã hội, phục vụ cho các nhu cầu ngày càng cao của con người. Đồng thời tạo ra sự phân công lao động trong xã hội và sự cân bằng trong quá trình phát triển chung của toàn xã hội.

Nước ta có gần 330.000 km2 tổng diện tích đất tự nhiên, trong đó có trên 3/4 diện tích là đất đồi và núi còn lại là đồng bằng. Lương thực thực phẩm chủ yếu được sản xuất ra từ nguồn tài nguyên này thông qua ngành sản xuất nông nghiệp và nó chiếm một tỉ trọng tương đối lớn trong tổng sản phẩm quốc dân. Mặt khác, dân số nước ta đông, có tới gần 80 triệu dân trong khi đó có hơn 70% dân số sống và lao động trong ngành nông nghiệp với nền sản xuất nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu. Bên cạnh đó diện tích đất nông nghiệp lại rất khiêm tốn so với thế giới (chỉ có 6,94 triệu ha, bằng 1/6 mức bình quân / người trên thế giới). Đất nông nghiệp trên lãnh thổ nước ta phân bố không đều, điều kiện sản xuất của từng vùng, từng địa phương cũng khác nhau nó phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, trình độ áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật vào khai thác và sử dụng khác nhau. Trước sức ép về nhu cầu lương thực thực phẩm và nhu cầu ngày càng cao của xã hội, việc đưa tiến bộ khoa học kĩ thuật vào trong sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng năng suất cây trồng, vật nuôi làm tăng năng suất đất đai là điều kiện cần thiết. Khai thác và sử dụng hợp lí, có hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai đặc biệt là các vùng đất đồi dốc đang là vấn đề được nhiều lao động quan tâm và đây cũng là vấn đề mà Đảng và Nhà nước ta đã và đang đặt ra mục tiêu trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Lâm Thao là huyện nằm phía Đông Bắc của tỉnh Phú Thọ. Nó có vị trí và địa hình tương đối đặc biệt, là huyện đồng bằng xen lẫn đồi núi thấp với tổng diện tích tự nhiên là 13.152,15 ha, dân số trên 123.588 người, phát triển kinh tế chủ yếu là dựa vào sản xuất nông lâm nghiệp. Thực hiện nghị quyết 327 của chính phủ, Đảng bộ và nhân dân huyện Lâm Thao đã cùng nhau phát huy tiềm năng và thế mạnh của vùng, diện tích đất trống đồi núi trọc được giảm thiểu, các vùng kinh tế trọng điểm được xây dựng trên cơ sở sản xuất hàng hoá theo định hướng CNH- HĐH đất nước. Diện tích đất đồi dốc đã dần được đưa vào khai thác và sử dụng, đời sống của nhân dân trong huyện đã được nâng lên. Song, do ảnh hưởng của nền sản xuất nông nghiệp lạc hậu nên hiệu quả sử dụng đất chưa cao. Việc khai thác và sử dụng đất đồi dốc chưa hợp lí nên đất đồi dốc của huyện những năm gần đây bị xuống cấp và có nguy cơ bị khai thác cạn kiệt. Vì vậy, vấn đề đặt ra cho Đảng bộ và nhân dân của huyện là cần có kế hoạch khai thác và sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên đất đai vốn có. Việc đầu tư, thâm canh, lựa chọn các giống cây trồng có năng suất cao, các mô hình kinh tế có hiệu quả kinh tế cao đưa vào sản xuất vừa đảm bảo cho việc phát triển kinh tế xã hội vừ đảm bảo cân bằng sinh thái của vùng trung du Phú Thọ.

Xuất phát từ thực tế trên, được sự nhất trí của trường ĐHNNI – Hà Nội và chính quyền huyện Lâm Thao, để giúp đỡ nhân dân sử dụng có hiệu quả đất đồi dốc của mình, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Một số giải pháp chủ yếu nhằm sử dụng có hiệu quả đất đồi dốc của huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ”.