LỜI MỞ ĐẦU

Quan hệ Việt Nam – ASEAN ngày nay đang phát triển tốt đẹp với mục tiêu vì hoà bình – ổn định – hợp tác và phát triển. Sự phát triển này là xu thế tất yếu của khu vực và thế giới đồng thời cũng là lợi ích của hai bên nhất là về an ninh – chính trị – kinh tế. Nhận thức được điều này, quan hệ hai bên ngày càng được cải thiện.

Tháng 7 năm 1995 là thời điểm Việt Nam trở thành thành viên chính thức của ASEAN là mốc thời gian đánh dấu sự chuyển biến phát triển mạnh mẽ của Việt Nam đặc biệt là về kinh tế.

QUAN HỆ VIỆT NAM – ASEAN TỪ 1991 ĐẾN NAY

Phần 1. Khái quát quan hệ Việt Nam - ASEAN thòi kỳ chiến tranh lạnh

_ Hiệp hội Đông Nam á thành lập nhày 8-8-1967 do Indonêxia – philippin – thailand – Singapỏe – Malãiia ký kết tại Bangkok với mục đích hoà bình – ổn định khu vực và hợp tác quốc tế. Đến nay ASEAN tồn tại 33 năm và ngày càng có vai trò quan trọng trong khu vực và thế giới

· Quan hệ Việt Nam – ASEAN từ 1967 đến 1972

ASEAN ra đời khi đế quốc Mỹ tăng cường chiến tranh xâm lược Việt Nam, cũng như chiến tranh Đông Dương đang ở thời kỳ ác liệt, trong thời kỳ này Đông Nam á bị tách ra thành hai nhóm nước: Nhóm 3 nước Đông Dương và nhóm các nước ASEAN. Hai nhóm nước phát triển theo hai con đường khác nhau, hệ tư tưởng khác nhau, định hướng kinh tế xã hội khác nhau. Ba nước Đông Dương thân Liên Xô; Trung Quốc – ASEAN thân phương Tây. Thâm chí Thái lan, Philipin, nằm trong khố SEATO do Mỹ cầm đầu tham gia vào chiến tranh xâm lược Việt Nam, các nước còn tỏ thái độ không ủng hộ nên quan hệ Việt Nam – ASEAN thời kỳ này đang trong tình trạng đối đầu không có quan hệ ngoại giao với nhau ( trừ Indonêxia ).

· Quan hệ Việt Nam – ASEAN từ 1973 đến 1978

Năm 1973 Việt Nam ký hiệp định Paris với Mỹ, buộc Mỹ phải rút quân khỏi Việt Nam. Tình hình Đông Nam á có những tiến bộ tích cực, tư tưởng trung lập Đông Nam á hé mở. Vì vậy các nước ASEAN không bỏ lỡ cơ hội bày tỏ thiện chí xây dựng mối quan hệ trong khu vực, mong muốn trở thành thành viên của hiệp hội. Thời kỳ này Việt Nam đã cố gắng mở rộng mối quan hệ song phương với tất cả các nước trong khu vực. Đặc biệt năm 1976, nươc cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đưa ra chính sách 4 điểm xác định rõ ràng chính sách quan hệ lánh giêng hữu nghị đối với các nước Đông Nam á, chủ yếu là đối với các nước ASEAN. Đây là tuyên bố nói lên hữu nhị – hợp tác Việt Nam với các nước Đông Nam á trong cùng tồn tại hoà bình, điều này phù hợp với tuyên bố ZOPFAN Biến khu vực Đông Nam á thành khu vực goà bình – tự do trung lập tuyến bố Kualalumpur năm 1971 và hiệp ước Bali năm 1976. Vào thời gian này ta đã quan hệ với các nước ASEAN. Những năm 1976 đến 1978 có thể coi là mối quan hệ tốt đẹp của Việt Nam và ASEAN.

Quan hệ Việt Nam – ASEAN từ 1979 đến 1989

Từ cuối 1978 tình hình thế giới – khu vực có những biến động nhanh chóng. Quan hệ Liên Xô - Mỹ chuyển từ hoà dịu sang căng thẳng làm quan hệ Đông – Tây trơ lại đối đầu, chủ nghĩa dân tộc cực đoan Pônpốt tấn công vào phía biên giới phía Tây Nam Việt Nam và phát triển thành một cuộc chiến tranh lớn buộc quân đội Việt Nam phải đánh trả, đưa quân vào Campuchia tháng 7 năm 1979. Các nước ASEAN lo ngại sự có mặt của Liên Xô ở Đông Nam á vì trước đó Việt Nam – Liên Xô ký kết hiệp định hợp tác tháng 11 năm 1978 đông thời Thái Lan cũng lo ngại Việt Nam đánh trả vì Thái Lan công khai ủng hộ Poonpốt chông Việt Nam. Tử đố quan hệ Việt Nam – ASEAN lại bước vào thời kỳ căng thẳng. Sự đối đầu tạo nên một tên gọi mới cho ASEAN là tổ chức một vấn đề các nước ASEAN phối hợp với Mỹ – Trung Quốc chống lại Việt Nam ở các tổ chữ quốc tế: chủ yếu là ở Liên Hiệp Quốc trong việc giữ lại ghế cho Khơme và đòi Việt Nam rút quân khỏi Campuchia.