Cây cỏ Paspalum atratum được trồng phổ biến ở những vùng đất cao làm thức ăn gia

súc vì nó có giá trị dinh dưỡng và năng suất cao. Tỉnh An Giang bị ngập nước vào mùa

lũ nên thiếu cỏ cho gia súc. Nhưng hiện nay chưa nghiên cứu nào đánh giá khả năng

chịu ngập của loài cỏ này tại đồng bằng sông Cửu Long. Theo kết quả nghiên cứu trong

chậu cho thấy cây bị chết 10 ngày sau khi ngập ở độ sâu từ 40-60 cm. Cây chỉ có khả

năng chịu đựng được ở độ sâu ngập 20 cm. Ở độ sâu ngập này vào thời điểm ngập 30

ngày sau khi trồng thì chiều cao cây, số chồi, số lá không bị giảm so với đối chứng.

Ngược lại, chỉ số SPAD và hàm lượng oxy hòa tan trong chậu bị giảm dẫn đến năng

suất chất xanh và chất khô cũng bị giảm một cách có ý nghĩa thống kê. Cây phản ứng lại

với điều kiện ngập bằng cách hình thành nhiều rễ khí sinh. Các thông số về chất lượng

cỏ như vật chất khô, protein thô, xơ acid, tỷ lệ tiêu hóa in vitro thì không có sự khác

biệt, ngoại trừ xơ thô và xơ trung tính.

Khi cây cỏ này được trồng ở chân ruộng ngập nước xấp xỉ 20 cm với 4 khoảng cách

trồng khác nhau (20 x 50 cm; 30 x 50 cm; 40 x 50 cm and 50 x 50 cm) cho thấy khoảng

cách càng gần thì năng suất chất xanh, năng suất chất khô càng tăng. Tuy nhiên khoảng

cách trồng không ảnh hưởng đến các thông số về chất lượng cỏ (vật chất khô, protein

thô, xơ thô) trong suốt hai vụ (1 vụ đầu và 1 vụ tái sinh).

ii

MỤC LỤC

Chương Nội dung Trang

MỤC LỤC iii

TÓM LƯỢC ii

DANH SÁCH HÌNH v

DANH SÁCH BẢNG vi

CHỮ VIẾT TẮT vii

1 MỞ ĐẦU 1

I. Sự cần thiết của đề tài 1

II. Mục tiêu của đề tài 1

III. Nội dung nghiên cứu 1

IV. Cơ sở lí luận và phương pháp nghiên cứu 2

1. Cơ sở lí thuyết 2

1.1. Nguồn gốc và đặc điểm sinh học của cỏ Paspalum atratum 2

1.2. Tiềm năng năng suất 3

1.3. Giá trị dinh dưỡng 3

1.4. Một số yếu tố ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng thức

ăn xanh 4

1.4.1. Khí hậu 4

1.4.2. Đất đai 4

1.4.3 Kỹ thuật canh tác 4

1.4.4. Phân bón 4

1.4.5. Hàm lượng oxy hòa tan 4

1.5. Một số quá trình xảy ra trong đất ngập nước 4

1.5.1 Quá trình thay đổi về vật lý 4

1.5.2 Quá trình biến đổi về hóa lý đất 5

1.6. Các quá trình biến đổi của cây khi bị ngập nước 5

1.6.1 Quá trình quang hợp 5

1.6.2 Quá trình hô hấp 5

1.6.3 Khả năng hấp thu dinh dưỡng 6

1.7 Một số cơ chế thích nghi của cây trồng trong điều kiện ngập

nước

6

1.7.1 Hình thành mô dẫn khí (aerenchyma) 6

1.7.2 Hình thành bộ rễ mới ngay phần thân bị ngập của cây (rễ

khí sinh)

7

iii

1.7.3 Sự đóng mở khẩu 7

2. Phương pháp thí nghiệm 7

2.1 Thí nghiệm 1: Ảnh hưởng của độ sâu ngập và thời điểm ngập

đến sinh trưởng, năng suất và chất lượng của cỏ Paspalum atratum

trồng trong chậu

7

2.2 Thí nghiệm 2: Khảo sát khả năng sinh trưởng, năng suất và

giá trị dinh dưỡng của Paspalum atratum trong điều kiện ngập ngoài

đồng ruộng 10

2 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 15

I. Thí nghiệm 1: Ảnh hưởng của độ sâu ngập và thời điểm ngập

đến sinh trưởng, năng suất và chất lượng của cỏ Paspalum

atratum trong chậu 15

1. Ghi nhận tổng quát 15

2. Ảnh hưởng của độ sâu ngập (20 cm) và thời điểm ngập đến đặc

điểm nông học của cỏ Paspalum atratum 17

3. Ảnh hưởng của độ sâu ngập (20 cm) và thời điểm ngập đến năng

suất của cỏ Paspalum atratum 24

II. Thí nghiệm 2: ảnh hưởng của khoảng cách trồng đến sinh

trưởng, năng suất và giá trị dinh dưỡng của Paspalum atratum

trong điều kiện ngập ngoài đồng ruộng 25

1. Ảnh hưởng của 4 khoảng cách trồng đến chỉ tiêu nông học của cỏ

Paspalum atratum trong điều kiện ngập ngoài đồng 25

2. Ảnh hưởng của độ sâu ngập (20 cm) và thời điểm ngập đến năng

suất của cỏ Paspalum atratum trong điều kiện ngập ngoài đồng 30

3. Ảnh hưởng của độ sâu ngập (20 cm) và thời điểm ngập đến phẩm

chất của cỏ Paspalum atratum trong điều kiện ngập ngoài đồng 32

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 35

TÀI LIỆU THAM KHẢO 36

PHỤ CHƯƠNG 40

iv

DANH SÁCH HÌNH

Hình Tựa hình Trang

1 Cỏ Paspalum atratum trong trong điều kiện đất cát 2

2 Cách chọn hom và trồng hom vào chậu 9

3 Cách để lứa tái sinh 12

4 Ảnh hưởng của độ sâu ngập lên sự phát triển chồi cỏ Paspalum

atratum khi trồng trong chậu

15

5 Cây bị chết lúc 10 sau khi ngập ở độ sâu 40 cm 16

6 Cây bị chết lúc 10 sau khi ngập ở độ sâu 60 cm 16

7 Rễ cỏ Paspalum atratum bị thối đen khi ngập sâu 40 cm và 60 cm 17

8 Sự hình thành rễ khí sinh ở cỏ Paspalum atratum trong điều kiện

ngập nước

21

9 Ảnh hưởng của thời điểm ngập (sâu ngập 20 cm) đến sự hình thành

rễ khí sinh

22

10 Cấu trúc bên trong của rễ cỏ Paspalum atratum trong điều kiện ngập

nước và không ngập nước

23

11 Khả năng phóng thích oxy của rễ Paspalum atratum ở rễ không ngập

nước (A); ngập nước (B) khi trồng trong chậu.

23

12 Rễ già của cỏ Paspalum atratum không ngập nước (A) và ngập nước

(B)

29

13 Khả năng phóng thích oxy của rễ không ngập (A) và ngập nước (B)

rễ có màu xanh (mũi tên) chứng tỏ rễ có tiết oxy

3