MỤC LỤC

Trang tựa

Lời cảm tạ . i

Tóm tắt . ii

Mục lục . iii

Danh sách chữ viết tắt iv

Danh sách các hình v

Danh sách các bảng vi

Phần 1. MỞ ĐẦU . 1

1.1. Đặt vấn đề . 1

1.2. Mục đích – Yêu cầu . 1

Phần 2. TỔNG QUAN . 2

2.1. Đại cương về vi khuẩn Bacilus subtilis . 2

2.1.1. Lịch sử phát triển 2

2.1.2. Đặc điểm phân loại . 2

2.1.3. Đặc điểm phân bố . 2

2.1.4. Đặc điểm hình thái 2

2.1.5. Đặc điểm nuôi cấy . 3

2.1.6. Đặc điểm sinh hoá . 3

2.1.7. Cấu trúc kháng nguyên . 4

2.1.8. Tính chất đối kháng của B. subtilis với một số vi sinh vật

gây bệnh . 4

2.2. Bào tử của vi khuẩn Bacillus subtilis . 5

2.2.1. Khả năng sinh bào tử 6

2.2.2. Cấu tạo của bào tử 7

2.2.3. Thành phần hoá học của bào tử 8

2.2.4. Sự nảy mầm của bào tử 9

2.2.5. Sức đề kháng của bào tử 9

2.3. Hệ vi sinh vật đường ruột và sự loạn khuẩn . 10

2.3.1. Hệ vi sinh vật đường ruột . 10

2.3.2. Vai trò của hệ vi sinh vật đường ruột 11

2.3.3. Sự loạn khuẩn . 12

2.4. Giới thiệu chung về probiotic . 13

2.4.1. Định nghĩa 13

2.4.2. Chức năng sinh học của probiotic 13

2.5. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng chế phẩm chứa

vi khuẩn Bacillus subtilis 14

PHẦN 3. NỘI DUNG VÀ PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 16

3.1. Thời gian và địa điểm thực hiện đề tài 16

3.2. Vật liệu thí nghiệm 16

3.2.1. Giống vi khuẩn . 16

3.2.2. Môi trường nuôi cấy . 16

3.2.3. Hoá chất 16

3.2.4. Thiết bị và dụng cụ 16

3.3. Nội dung nghiên cứu . 17

3.4. Phương pháp thực hiện đề tài . 17

3.4.1. Khảo sát đặc điểm sinh học của Bacillus subtilis 17

3.4.2. Các thí nghiệm về Bacillus subtilis 17

3.4.2.1. Ảnh hưởng của chế độ nuôi cấy (nuôi cấy tĩnh, nuôi cấy lắc)

và thời gian nuôi cấy đến số lượng vi khuẩn . 17

3.4.2.2. Khảo sát môi trường và thời gian nuôi cấy thích hợp cho

vi khuẩn Bacillus subtilis phát triển tạo sinh khối 18

3.4.2.3. Khảo sát pH môi trường thích hợp cho nuôi cấy

vi khuẩn Bacilus subtilis 19

3.4.3. Các thí nghiệm về bào tử Bacillus subtilis . 20

3.4.3.1. Khảo sát ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự tạo bào tử của

vi khuẩn Bacillus subtilis 20

3.4.3.2. Khảo sát ảnh hưởng của pH đến sự tạo bào tử của

vi khuẩn Bacillus subtilis . 21

PHẦN 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 22

4.1. Khảo sát đặc điểm sinh học của Bacillus subtilis 22

4.1.1. Đặc điểm hình thái của Bacillus sutilis 22

4.1.2. Quan sát đặc điểm khuẩn lạc của Bacillus subtilis . 22

4.1.3. Quan sát dăc điểm nuôi cấy Bacillus subtilis trên môi trường canh23

4.1.4. Tính chất sinh hoá . 23

4.2. Các thí nghiệm về Bacillus subtíils . 25

4.2.1. Khảo sát chế độ (nuôi cấy tĩnh, nuôi cấy lắc) và thời gian

nuôi cấy thích hợp . 25

4.2.2. Khảo sát môi trường và thời gian nuôi cấy thích hợp 27

4.2.3. Khảo sát pH môi trường nuôi cấy vi khuẩn thích hợp 29

4.2.4. Các thí nghiệm về bào tử Bacillus subtilis . 30

4.2.4.1. Khảo sát ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự hình thành bào tử

của Bacillus subtilis . 30

4.2.4.2. Khảo sát ảnh hưởng của pH đến sự hình thành bào tử

của vi khuẩn Bacillus subtilis 32

Phần 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ . 34

5.1. Kết luận 34

5.2. Đề nghị 34

Phần 6. TÀI LIỆU THAM KHẢO 36

Phần 7. PHỤ LỤC 38

DANH SÁCH CÁC HÌNH

Hình 2.1. Hình thái vi khuẩn Bacillus subtilis 3

Hình 2.2. Quá trình tạo bào tử . 6

Hình 2.3. Cấu tạo bào tử Bacillus sutilis . 7

Hình 4.1 Tế bào vi khuẩn Bacillus subtilis dưới kính hiển vi ở

độ phóng đại 1000 lần . 22

Hình 4.2. Đặc điểm khuẩn lạc của Bacillus subtilis trên môi trường TSA . 23

Hình 4.3. Khuẩn lạc Bacillus subtilis trên môi trường thạch tinh bột . 23

Hình 4.4. Phản ứng lên men một số loại đường của

vi khuẩn Bacillus subtilis 25

DANH SÁCH CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Các phản ứng sinh hoá của Bacillus subtilis . 4

Bảng 2.2. Sự khác nhau giữa bào tử và tế bào sinh dưỡng của Bacillus subtilis 8

Bảng 3.1. Bố trí thí nghiệm 1 18

Bảng 3.2. Bố trí thí nghiệm 2 19

Bảng 3.3. Bố trí thí nghiệm 3 20

Bảng 3.4. Bố trí thí nghiệm 4 21

Bảng 3.5. Bố trí thí nghiệm 5 21

Bảng 4.1. Ảnh hưởng của thời gian và chế độ nuôi cấy đến số lượng

vi khuẩn Bacillus subtilis . 25

Bảng 4.2. Ảnh hưởng của môi trường và thời gian nuôi cấy đến số lượng

vi khuẩn Bacillus subtilis . 27

Bảng 43. Ảnh hưởng của pH, nhiệt độ và thời gian nuôi cấy đến số lượng

vi khuẩn Bacillus subtilis 29

Bảng 4.4. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự hình thành bào tử của

vi khuẩn Bacillus subtilis 30

Bảng 4.6. Ảnh hưởng của pH đến sự hình thành bào tử của vi khuẩn

Bacillus subtilis . 32

DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1. Ảnh hưởng của chế độ nuôi cấy và thời gian đến số lượng

vi khuẩn Bacillus subtilis 26

Biểu đồ 4.2. Ảnh hưởng của thời gian và môi trường nuôi cấy đến số lượng

vi khuẩn Bacillus subtilis . 28

Biểu đồ 4.3. Ảnh hưởng pH, nhiệt độ, thời gian nuôi cấy đến số lượng

vi khuẩn Bacillus subtilis 29

Biểu đồ 4.4. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự hình thành bào tử của

vi khuẩn Bacillus subtilis 31

Biểu đồ 4.5. Ảnh hưởng của pH đến sự hình thành bào tử của vi khuẩn

Bacillus subtilis 33

1

Phần 1. MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đề

Hiện nay, các loại chế phẩm sinh học từ vi sinh vật đã và đang được sử dụng

ngày càng phổ biến. Đặc biệt là các chế phẩm từ vi khuẩn Bacillus subtilis.

Nước ta là một nước nông nghiệp, ngành chăn nuôi rất phát triển. Với mục đích

tăng năng suất chất lượng sản phẩm chăn nuôi, bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng, bảo

vệ môi trường sống không bị ô nhiễm bởi các loại hoá chất độc hại và đặc biệt là nhằm

hạn chế dần việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi, chế phẩm sinh học là một giải

pháp tối ưu để thực hiện mục đích này. Vì vậy, các nhà chăn nuôi đã rất chú ý đến vấn

đề sử dụng chế phẩm sinh học.

Chế phẩm sinh học chứa các vi sinh vật sống có lợi, người ta chọn lọc các vi

sinh vật có lợi có tính đối kháng cao để đưa vào đường ruột tạo sự cân bằng có lợi cho

hệ vi sinh vật đường ruột, khôi phục lại hoạt động bình thường, ức chế vi sinh vật có

hại cho vật nuôi. Ngoài ra, chế phẩm sinh học còn cải thiện lượng thức ăn ăn vào và

khả năng tiêu hoá, cung cấp chất dinh dưỡng

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn trên dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Ngọc

Hải, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “ Khảo sát điều kiện nuôi cấy và sinh bào

tử vi khuẩn Bacillus subtilis”.

1.2. Mục đích – Yêu cầu

 Mục đích

Tìm hiểu điều kiện: nhiệt độ, thời gian, pH, môi trường nuôi cấy thích hợp và

nhiệt độ, pH xử lý bào tử để ứng dụng sản xuất thử nghiệm chế phẩm sinh học.

 Yêu cầu

 Khảo sát đặc điểm của Bacillus subtilis: về hình thái khuẩn lạc, tế bào vi

khuẩn

 Tìm điều kiện: nhiệt độ, pH, môi trường và thời gian nuôi cấy thích hợp.

 Tìm điều kiên: nhiệt độ, pH xử lý tạo bào tử