?MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU . .1

CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THUẾ

THU NHẬP DOANH NGHIỆP . . 3

1.1/ KHÁI NIỆM VÀ NGUYÊN TẮC CHUNG HOẠCH ĐỊNH

CHÍNH SÁCH THUẾ THU NHẬP . .3

1.1.1/ Khái niệm thuế thu nhập . . 3

1.1.2/ Nguyên tắc hoạch định chính sách thuế thu nhập . 4

1.2/ KHÁI NIỆM VÀ NGUYÊN TẮC HOẠCH ĐỊNH

CHÍNH SÁCH THUẾ TNDN . 8

1.2.1/ Khái niệm thuế TNDN . . 8

1.2.2/ Nguyên tắc hoạch định chính sách thuế TNDN . 9

1.3/ THUẾ TNDN Ở MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI . .13

1.3.1/ Indonesia . . 13

1.3.2/ Malaixia . . 15

1.3.3/ Thailand . . 16

1.3.4/ Singapore . 16

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG THUẾ TNDN TỪ NĂM 1999

ĐẾN NĂM 2004 TẠI VIỆT NAM . .20

2.1/ TÌNH HÌNH KINH TẾ-XÃ HỘI VIỆT NAM KHI ÁP DỤNG

THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP . 20

2.2/ YÊU CẦU THỰC TIỄN VIỆC ÁP DỤNG VÀ NỘI DUNG CƠ BẢN

CỦA THUẾ TNDN HIỆN HÀNH Ở VIỆT NAM . .23

2.2.1/ Tiến trình áp dụng thuế TNDN ở Việt Nam . . 23

2.2.2/ Sự cần thiết áp dụng thuế TNDN ở Việt Nam . 25

2.2.3/ Nội dung cơ bản của TNDN hiện hành ở Việt Nam . . 26

2.2.3.1/ Đối tượng chịu thuế TNDN . 26

2.2.3.2/ Đối tượng nộp thuế TNDN . . 26

2.2.3.3/ Đối tượng không thuộc diện nộp thuế TNDN . . 27

2.2.3.4/ Căn cứ tính thuế TNDN . 28

? Thu nhập chịu thuế TNDN . 28

? Doanh thu để tính thu nhập chịu thuế . . 29

? Chi phí hợp lý . . 30

? Chi phí không được tính trừ . . 33

? Thu nhập chịu thuế khác . 33

? Thuế suất thuế TNDN . . 33

2.2.3.5/ Miễn, giảm thuế TNDN . . 34

2.2.3.6/ Đăng ký, kê khai, nộp thuế và quyết toán thuế TNDN . . 35

2.3/ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC KHI THỰC HIỆN THUẾ TNDN

TRONG THỜI GIAN QUA . .37

2.3.1/ Về kinh tế . . 38

2.3.2/ Về thu NSNN . 41

2.3.3/ Góp phần hoàn thiện hệ thống chính sách thuế Việt Nam . 41

2.3.4/ Góp phần xử lý mối quan hệ mang tính hệ thống

giữa các sắc thuế . . 42

2.3.5/ Góp phần thúc đẩy quản lý, tăng cường công tác

hạch toán kế toán của doanh nghiệp . 43

2.3.6/ Củng cố công tác quản lý thu thuế, nâng cao ý thức tự giác

thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của đối tượng nộp thuế . . 43

2.4/ NHỮNG HẠN CHẾ CỦA THUẾ TNDN HIỆN HÀNH . 45

2.4.1/ Về đối tượng nộp thuế . . 45

2.4.2/ Về phương thức đánh thuế . . 45

2.4.3/ Về thuế suất . . 45

2.4.4/ Thuế TNDN phục vụ quá nhiều các chính sách xã hội

làm mất tính trung lập của thuế . . 46

2.4.5/ Mối quan hệ giữa thuế TNDN và thuế thu nhập

đối với người có thu nhập cao còn bất hợp lý . . 46

2.4.6/ Thuế TNDN còn một số điều khoản

chưa phù hợp với thông lệ quốc tế . . 46

2.4.7/ Về công tác quản lý hóa đơn, chứng từ . . 46

2.4.8/ Về công tác quản lý thu thuế . 47

2.4.8.1/ Về môi trường quản lý thuế chưa tạo điều kiện

cho công tác quản lý thu . 47

2.4.8.2/ Đối với cơ quan thuế . . 48

2.4.8.3/ Đối với người nộp thuế . . 48

2.4.8.4/ Đối với các cơ quan chức năng và tổ chức có liên quan 48

2.5/ NGUYÊN NHÂN CỦA NHỮNG TỒN TẠI TRONG QUÁ TRÌNH

THỰC HIỆN THUẾ TNDN Ở VIỆT NAM . .49

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ BIỆN PHÁP HOÀN THIỆN

THUẾ TNDN Ở VIỆT NAM . .51

3.1/ BỐI CẢNH KINH TẾ- XÃ HỘI TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU

THẾ KỶ 21 TÁC ĐỘNG ĐẾN XU HƯỚNG HOÀN THIỆN

THUẾ TNDN Ở NƯỚC TA . .51

3.2/ QUAN ĐIỂM VÀ MỤC TIÊU HOÀN THIỆN CẢI CÁCH THUẾ

Ở NƯỚC TA TRONG THỜI GIAN TỚI . .54

3.3/ ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN THUẾ TNDN

TRONG THỜI GIAN TỚI . 55

3.4/ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THUẾ TNDN Ở VIỆT NAM

TRONG THỜI GIAN TỚI . 56

3.4.1/ Về loại hình doanh nghiệp . 56

3.4.2/ Về đối tượng nộp thuế TNDN . 58

3.4.3/ Về căn cứ tính thuế TNDN . 59

3.4.4/ Về thuế suất thuế TNDN . 59

3.4.5/ Về xác định các khoản chi phí hợp lý . 60

3.4.6/ Về vấn đề chống chuyển giá . 61

3.4.7/ Đổi mới công tác quản lý thu thuế . 63

3.4.7.1/ Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục và cung cấp

dịch vụ hỗ trợ đối tượng nộp thuế . 63

3.4.7.2/ Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và

xử lý các vi phạm về thuế . 64

3.4.7.3/ Đẩy mạnh triển khai ứng dụng công nghệ thông tin vào

công tác quản lý thuế . 65

3.4.7.4/ Tăng cường công tác quản lý sử dụng hóa đơn . 66

3.4.7.5/ Nâng cao quyền hạn, trách nhiệm và hiệu lực

của bộ máy quản lý thuế . 66

? Về tổ chức bộ máy . 66

? Về đội ngũ cán bộ thuế . 67

? Về công tác quản lý thuế . 67

KẾT LUẬN . .70

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

5

LỜI MỞ ĐẦU

Như bất kỳ một quốc gia nào, đối với đời sống kinh tế xã hội, thuế đóng vai

trò là công cụ quan trọng của Nhà nước để quản lý, điều tiết sản xuất kinh doanh

cũng như phân phối tiêu dùng, thúc đẩy kinh tế phát triển. Có được một hệ thống

chính sách thuế phù hợp, đồng bộ, hoàn thiện và luôn theo kịp sự vận động phát

triển với thực tiễn là điều kiện cần thiết, cấp bách. Theo tinh thần đó, Đảng và Nhà

nước ta trong quá trình vận hành và đổi mới nền kinh tế đã rất chú trọng đến cải

cách hệ thống thuế, bao gồm cả chính sách và bộ máy hành thu để đảm bảo hệ

thống pháp luật thuế luôn phù hợp và thực thi có hiệu quả. Nếu công cuộc cải cách

thuế bước I (1990-1996) được đánh dấu bằng việc ban hành hệ thống thuế gồm 9

loại (thuế Doanh thu, thuế Lợi tức, thuế xuất nhập khẩu, thuế Tiêu thụ đặc biệt )

áp dụng chung cho mọi thành phần kinh tế, thì cải cách thuế bước II lại được khởi

đầu bằng việc áp dụng các sắc thuế mới tiên tiến và khoa học nhất mà nhiều nước

trên thế giới đang thực hiện, theo đó Quốc hội thông qua Luật thuế Giá trị gia tăng

(GTGT) thay cho thuế doanh thu và Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) thay

cho thuế Lợi tức, và được thi hành từ ngày 01/01/1999. Đây là các Luật thuế mới

được triển khai trong bối cảnh nền kinh tế nước ta gặp nhiều khó khăn, do đó trong

quá trình thực hiện đã phải điều chỉnh, bổ sung nhiều lần. Tuy nhiên trên thực tế

các luật thuế nói chung cũng như thuế TNDN vẫn còn những tồn tại cần phải khắc

phục.

Sau hơn 5 năm triển khai Luật Thuế TNDN đã điều tiết được hầu hết các

khoản thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh, khuyến khích các tổ chức, cá

nhân đầu tư vào những lĩnh vực, ngành nghề theo đúng mục tiêu phát triển kinh tế

của Đảng và Nhà nước, đáp ứng được các mục tiêu yêu cầu đề ra của cải cách

chính sách thuế bước II. Từ nay đến năm 2020, nền kinh tế nước ta tiếp tục có

những bước phát triển mới, đồng thời trong bối cảnh hội nhập quốc tế hệ thống thuế

cần được nghiên cứu đảm bảo tính tương đồng. Vì vậy chính sách thuế trong giai

đoạn này phải tiếp tục được hoàn thiện cho phù hợp với yêu cầu mới.

Xuất phát từ thực tế và suy nghĩ trên, tôi xin chọn đề tài: “Giải pháp hoàn

thiện thuế Thu nhập doanh nghiệp đến năm 2020” làm đề tài luận văn bảo vệ

nhận học vị Thạc sĩ kinh tế.

Mục đích chủ yếu của Luận văn này là dựa trên những lý luận cơ bản về

thuế TNDN, tập trung phân tích, đánh giá thực trạng việc áp dụng thuế TNDN từ

1999 đến 2004 trong điều kiện nước ta, đồng thời có tham khảo việc áp dụng ở một

số quốc gia. Từ đó, đưa ra những vấn đề cần hoàn thiện đối với sắc thuế TNDN sao

cho phù hợp với điều kiện nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.

Về mặt phương pháp luận, Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu lý

thuyết để khái quát lên được những lý luận cơ bản về thuế TNDN và bằng phương

pháp nghiên cứu thực nghiệp từ thực tế, kết hợp thêm phương pháp so sánh để phân

tích, đánh giá quá trình áp dụng thuế TNDN trong điều kiện kinh tế ở Việt Nam. Từ

đó, đưa ra những nguyên nhân tồn tại và định hướng các giải pháp chủ yếu và khả

thi nhằm hoàn thiện thuế TNDN phù hợp với chủ trương phát triển kinh tế xã hội

của Đảng và Nhà nước.

Cơ sở lý luận để nghiên cứu đề tài này là lấy Luật thuế TNDN hiện đang áp

dụng ở Việt Nam với phạm vi nghiên cứu rộng trên cả nước.

Luận văn được kết cấu ba chương:

Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THUẾ THU

NHẬP DOANH NGHIỆP.

Chương 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG THUẾ THU NHẬP DOANH

NGHIỆP TỪ NĂM 1999 ĐẾN NĂM 2004 TẠI VIỆT NAM.

Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THUẾ THU

NHẬP DOANH NGHIỆP ĐẾN NĂM 2020.

Do khả năng và thời gian nghiên cứu có hạn, Luận văn không tránh khỏi

những thiếu sót, rất mong Thầy, Cô, đồng nghiệp cũng như các bạn quan tâm đến

đề tài này góp ý bổ sung để đề tài mang tính hiện thực hơn.