[FONT=Times New Roman] I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trong giai đoạn đổi mới hiện nay trước yêu cầu của sự nghiệp CNH-

HĐH đất nước, để tránh nguy cơ bị tụt hậu về kinh tế và khoa học công nghệ

thì việc cấp bách là phải nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Cùng với

thay đổi về nội dung cần có thay đổi căn bản về phương pháp dạy học.

Hội nghị TW khoá IV đặc biệt nhấn mạnh “Một trong những nhiệm vụ

cần tập trung giải quyết từ nay đến năm 2010 là nâng cao chất lượng và hiệu

quả của giáo dục. Muốn vậy phải thực hiện đổi mới giáo dục toàn diện, đổi

mới mạnh mẽ về nội dung, chương trình và phương pháp giáo dục theo hướng

chuẩn hoá, hiện đại hoá”.

Luật giáo dục năm 2005 chương II mục 2 điều 25 có ghi: “Phương

pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động tư duy

sáng tạo của HS; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng

phương pháp tự học; khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận

dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm đem lai niềm vui hứng

thú học tập cho học sinh”. Và trong chương I điều 5 có ghi “Phương pháp

giáo dục phải phát huy tính tích cực tự giác, chủ động tư duy sáng tạo của

người học, bồi dưỡng năng lực tự học khả năng thực hành, lòng say mê học

tập và ý trí vươn lên”.

Đứng trước nhu cầu đó đã làm nẩy sinh và thúc đẩy một cuộc vận động

đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp trong ngành giáo dục đào tạo,

dần dần khắc phục những tồn tại phổ biến của phương pháp dạy học cũ như:

Thuyết trình tràn lan, GV cung cấp kiến thức dưới dạng có sẵn, thiếu yếu tố

tìm tòi phát hiện. Thầy áp đặt, trò thụ động, thiên về dạy, yếu về học, không

kiểm soát được việc học. Thay vào đó là sự đổi mới về phương pháp dạy học,

với những tư tưởng chủ đạo được Phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau

như “Lấy học sinh làm trung tâm”, “Phương pháp dạy học theo hướng tích

cực”,“Tích cực hoá hoạt động dạy và học”.

Đây là một hướng đổi mới PPDH được đông đảo các nhà nghiên cứu,

các nhà lí luận và các Thầy cô giáo quan tâm. Việc vận dụng phương pháp

này vào dạy học môn toán còn gặp rất nhiều hạn chế, còn có những vấn đề

cần phải nghiên cứu áp dụng một cách cụ thể. Trong các vấn đề đó có vấn đề

dạy học giới hạn ở trường THPT. Trong Giải tích Toán học thì khái niệm giới

hạn giữ vai trò trung tâm. Giới hạn là một trong những khái niệm quan trọng

nó chứa đựng nhiều kiến thức, nhiều tư duy, nhất là tư duy trừu tượng, tư duy

logic... Trong đó thể hiện nhiều thao tác tư duy: phân tích, tổng hợp, trừu

tượng hoá, khái quát hoá, đặc biệt hoá...nó đòi hỏi phẩm chất tư duy như :

Linh hoạt sáng tạo, sự tính toán chính xác, các phẩm chất đạo đức kiên trì

chịu khó.

Mặt khác giới hạn là một khái niệm mới và trừu tượng đối với HS

THPT, hơn nữa phân phối chương trình giới hạn chiếm một thời gian rất ít

nên việc nắm vững lí thuyết và vận dụng vào làm bài tập đối với HS là rất

khó khăn, HS gặp không ít lúng túng sai sót khi làm bài tập.

Vì những lí do trên tôi chọn đề tài nghiên cứu luận văn của mình là:

“Dạy học giới hạn ở lớp 11 THPT theo hướng phát huy tính tích cực

hoạt động học tập của học sinh”.

MỤC LỤC

Mở đầu .................................................. .................................................. . 1

I. Lý do chọn đề tài .................................................. .................................. 1

II. Mục đích nghiên cứu .................................................. ........................... 2

III. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................. .......................... 3

IV. Giả thiết khoa học .................................................. .............................. 3

V. Phương pháp nghiên cứu .................................................. ...................... 3

VI. Cấu trúc luận văn .................................................. ............................... 3

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn .................................................. .... 4

1.1. Tính tích cực của học sinh khi học môn toán .................................... 4

1.1.1. Quan niệm về tính tích cực .................................................. ............. 4

1.1.2. Những cấp độ khác nhau của tính tích cực .......................................... 6

1.1.3. Những biểu hiện của tính tích cực .................................................. .... 7

1.1.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến tính tích cực ......................................... 8

1.1.5. Sự cần thiết phải phát huy tính tích cực học tập của học sinh ............. 10

1.2. Thực tế dạy học giới hạn ở trƣờng THPT ....................................... 11

1.2.1 Thuận lợi .................................................. ...................................... 11

1.2.2 Khó khăn .................................................. ...................................... 11

1.2.3 Những sai lầm thường mắc phải của học sinh ................................... 12

Chƣơng 2. Dạy học giới hạn lớp 11 theo hƣớng tích cực hoá hoạt động

học tập của học sinh .................................................. .............................. 17

2.1 Mục tiêu dạy học giới hạn lớp 11 THPT ........................................... 17

2.2. Những tình huống điển hình trong dạy học giới hạn ......................... 17

2.2.1. Dạy học khái niệm............................................ .............................. 17

2.2.2. Dạy học định lý .................................................. ............................ 21

2.2.3. Dạy học quy tắc............................................. ................................. 26

2.2.4. Dạy học bài tập .................................................. ............................ 29

2.3 Một số biện pháp nhằm tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh 47

2.3.1 Tổ chức cho học sinh đa dạng hoạt động trong học tập ..................... 48

2.3.2. Truyền thụ tri thức phương pháp qua ............................................. 51

2.3.3.Kết hợp nhiều phương pháp trong giờ dạy ......................................... 53

2.3.4. Khai thác và sử dụng phương tiện hợp lý có hiệu quả........................ 63

2.3.5. Kiểm tra đánh giá .................................................. .......................... 68

Chƣơng 3: Thực nghiệm sƣ phạm .................................................. ...... 71

3.1. Mục đích thực nghiệm .................................................. ...................... 71

3.2. Nội dung thực nghiệm .................................................. ...................... 71

Một số giáo án dạy thực nghiệm giới hạn ............................................ 71

3.3. Tổ chức thực nghiệm .................................................. .......................106

3.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm.......................................... ..................107

3.5. Kết luận chung về thực nghiệm .................................................. ........108

Kết luận .................................................. ...............................................110