1. Tính cấp thiết của đề tài

Dân chủ là xu hướng và khát vọng giải phóng, hướng tới tự do và làm

chủ của con nguời từ bao đời nay. Nhận thức sâu sắc vai trò quan trọng của dân

chủ, hơn 75 năm qua, Đảng và nhân dân ta đã phấn đấu, hy sinh quên mình để

làm nên những kỳ tích vẻ vang trong lịch sử dân tộc. Với bản lĩnh chính trị vững

vàng, ngày nay Đảng và nhân dân ta vẫn đang kiên định con đường đi lên

CNXH- con đường hướng đến một xã hội mới mà ở đó tất cả mọi quyền lực

thực sự thuộc về nhân dân.

Thực tiễn đổi mới đã chứng tỏ rằng, dân chủ hóa các lĩnh vực đời sống xã hội

đã trở thành một động lực to lớn quyết định trực tiếp sự thành công của sự nghiệp xây

dựng và phát triển đất nước. Là một nước nông nghiệp với đa số dân cư sinh sống ở

nông thôn, việc giải quyết những vấn đề về nông nghiệp, nông dân, nông thôn luôn

luôn là một nội dung quan trọng của công cuộc đổi mới đất nước trong giai đoạn hiện

nay. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã tiến hành nhiều chính sách về

kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, đổi mới HTCT, quyền lực chính trị của cộng đồng

cư dân nông thôn đang từng bước được thực hiện, xã hội nông thôn thực sự đang

chuyển mình theo hướng dân chủ và tiến bộ. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt

được, chúng ta còn mắc phải một số sai lầm, khuyết điểm cần phải khắc phục. Những

sai lầm khuyết điểm ấy có thể được xem xét từ khía cạnh nhận thức đến thực hiện dân

chủ trong thực tế, đã ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển xã hội, tới quá trình vươn

tới tự do, dân chủ chân chính của mỗi người và xã hội. Đặc biệt ở cơ sở làng xã- nơi

trực tiếp thực hiện mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Chính vì thế, Bộ Chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII)

đã ra Chỉ thị số 30-CT/ TW ngày 18/02/1998 về việc xây dựng và thực hiện

QCDC ở cơ sở và Chính phủ ra Nghị định số 29- NĐ/CP, ngày 11/05/1998 về

việc ban hành Quy chế thực hiện dân chủ ở xã và nhiều chỉ thị, nghị định, thông

tư chỉ đạo, hướng dẫn việc triển khai thực hiện khác nhằm tiếp tục phát huy

quyền làm chủ của nhân dân lao động. Chủ trương của Đảng, Nhà nước ta về xây

dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở được coi là một giải pháp mang tính đột phá

trong quá trình dân chủ hóa ở nước ta. Tuy nhiên, những đổi thay đó vẫn chưa

thật sự đáp ứng đòi hỏi của sự phát triển của xã hội nông thôn Việt Nam trong

thời kỳ mới. Những kết quả của quá trình thực hiện QCDC ở cơ sở cũng chưa đạt

được những tiêu chí mà Đảng, Nhà nước và xã hội mong đợi. Quá trình triển khai

thực hiện Quy chế cũng đã xuất hiện nhiều mặt bất cập cần được bổ sung, điều

2

chỉnh để Quy chế phát huy tác dụng tốt hơn.

Thực hiện dân chủ ở cơ sở nông thôn Việt Nam đang là một đòi hỏi bức

xúc trong quá trình phát triển của đất nước. Vì thế, cần phải thường xuyên

nghiên cứu lý luận, chú trọng tổng kết thực tiễn, ra sức khắc phục những thiếu

sót trong quá trình xây dựng và thực thi chính sách