Đối với một thị trường chứng khoán để có thể hoạt động một cách hiệu quả. Nguồn vốn có thể đi được từ nơi thừa vốn sang nơi thiếu vốn. Cần phải có một trung gian làm nhiệm vụ này. Công ty chứng khoán ra đời và hoạt động cũng vì mục tiêu này. Lịch sử hình thành và phát triển thị trường chứng khoán trên thế giới cho thấy tiền sử của thị trường chứng khoán, các nhà môi giới hoạt động cá nhân độc lập với nhau. Sau này cùng với quy mô hoạt động giao dịch của các nhà mô giới tăng lên đòi hỏi sự ra đời của các công ty chứng khoán là sự tập hợp có tổ chức của các nhà mô giới riêng lẻ.

Tính đến tháng 4/2008, số lượng công ty chứng khoán được cấp phép chính thức tại Việt Nam là 98 công ty và hiện tại một số công ty đang trong quá trình thẩm định. Trong đó, hơn 80 công ty đã hoạt động thực sự với vai trò là thành viên của hai sàn. Số lượng công ty chứng khoán đã có sự gia tăng khá mạnh so với thời điểm năm 2001 khi thị trường mới thành lập, chỉ có 8 công ty. Đặc biệt giai đoạn cuối năm 2006 trước khi Luật Chứng khoán có hiệu lực, số lượng công ty chứng khoán là 55 công ty, trong năm 2007 đã tăng lên tới 78 công ty.

Khi thị trường đi lên thì các công ty chứng khoán làm ăn phát đạt, còn khi thị trường đi xuống thì công ty chứng khoán gặp nhiều vấn đề trong doanh thu. Hiện nay các công ty chứng khoán đều có những công bố là họ thua lỗ nặng trong kinh doanh.