[FONT=Times New Roman]MỞ ĐẦU

1.1. Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp và công cụ tư duy của con người. Nếu tư duy có tính chất chung cho nhân loại thì ngôn ngữ lại mang đậm dấu ấn dân tộc. Việc tìm hiểu cách biểu hiện bằng phương tiện ngôn ngữ những nội dung tư duy nhất định có ý nghĩa không chỉ đối với việc học tập, nghiên cứu ngôn ngữ mà còn có ý nghĩa đối với việc khám phá đặc điểm tư duy của mỗi dân tộc.

1.2. Một nội dung tư duy có thể có nhiều hình thức biểu đạt bằng ngôn ngữ. Quan hệ nhân quả là một trong những quan hệ rất phổ biến thuộc về tư duy. Nó tồn tại ở tầng nghĩa sâu và được biểu hiện bằng các phương tiện ngôn ngữ. Nghiên cứu mối quan hệ này, đặc biệt là cách biểu hiện của nó trong câu tiếng Việt giúp ta thấy được nét đặc thù trong cách biểu hiện mối quan hệ nhân quả trong tiếng Việt và mối tương quan giữa mặt hình thức và mặt nội dung trong tiếng Việt nói riêng và trong Ngôn ngữ nói chung.

1.3. Việc nghiên cứu cách biểu hiện mối Quan hệ nguyên nhân kết quả trong câu tiếng Việt có ý nghĩa cả về mặt lí luận và thực tiễn.

Về lí luận, việc nghiên cứu cách biểu hiện mối Quan hệ nhân quả trong câu tiếng Việt góp phần làm rõ những vấn đề quan trọng như quan hệ ngữ nghĩa, quan hệ ngữ pháp, nghĩa sâu và nghĩa cú pháp, cách biểu hiện một nội dung quan hệ ngữ nghĩa bằng các phương tiện Ngôn ngữ khác nhau trong một ngôn ngữ cụ thể.

Về thực tiễn, những kết quả của việc nghiên cứu cách biểu hiện mối Quan hệ nhân quả trong câu tiếng Việt có thể được sử dụng vào việc biên soạn giáo trình, tài liệu tham khảo phục vụ cho dạy - học ngữ pháp tiếng Việt, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.

1.4. Mặc dù mối Quan hệ nguyên nhân kết quả là kiểu quan hệ rất phổ biến, có vai trò quan trọng và việc nghiên cứu nó cần thiết và có ý nghĩa như vậy nhưng đến nay, việc nghiên cứu cách biểu hiện mối quan hệ này trong

câu tiếng Việt chưa được các nhà Việt ngữ học thực sự quan tâm. Có thể nói, đến nay, vẫn chưa có công trình nghiên cứu có hệ thống và chuyên sâu về Quan hệ nhân quả trong câu tiếng Việt.

Vì những lí do trên, chúng tôi đã chọn nghiên cứu đề tài Cách biểu hiện mối Quan hệ nhân quả trong câu tiếng Việt

MỤC LỤC MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài 1

2. Lịch sử vấn đề 2

3. Mục đích nghiên cứu 7

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và nguồn ngữ liệu 7

4.1. Đối tượng nghiên cứu 7

4.2. Phạm vi nghiên cứu 7

4.3. Nguồn ngữ liệu 8

5. Phương pháp nghiên cứu 8

6. Cái mới và những đóng góp của luận văn 8

7. Bố cục của luận văn 9

CHưƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN

1.1. Quan hệ ngữ nghĩa 11

1.1.1. Định nghĩa 11

1.1.2. Đặc điểm của Quan hệ ngữ nghĩa 15

1.1.3. Các dạng phổ biến của Quan hệ ngữ nghĩa trong câu 15

1.2. Quan hệ cú pháp 16

1.2.1. Định nghĩa 16

1.2.2. Cách biểu hiện Quan hệ cú pháp 17

1.2.3. Cách xác định Quan hệ cú pháp trong câu 18

1.3. Sự tương ứng giữa Quan hệ ngữ nghĩa - quan hệ cú pháp 22

1.4. Một số khái niệm có liên quan khác 24

1.4.1. Khái niệm Quan hệ từ 24

1.4.2. Khái niệm động từ Quan hệ 27

1.4.3. Khái niệm kết trị và kết trị của động từ tiếng Việt 27

1.5. Tiểu kết 30

CHưƠNG 2: CÁC PHưƠNG THỨC BIỂU HIỆN

MỐI Quan hệ NHÂN QUẢ TRONG CÂU TIẾNG VIỆT

2.1. Nhận xét chung

2.2. Cách biểu hiện mối Quan hệ nhân quả bằng quan hệ từ 32

2.2.1. Thành tố chỉ nguyên nhân 32

2.2.2. Thành tố chỉ kết quả 47

2.3. Cách biểu hiện mối Quan hệ nhân quả bằng động từ quan hệ 54

2.3.1. Bản chất của các động từ Quan hệ làm, khiến 54

2.3.2. Đặc điểm của các động từ Quan hệ làm, khiến trong cấu trúc nhân quả 59

2.4. Tiểu kết 70

CHưƠNG 3: VẤN ĐỀ PHÂN TÍCH NGỮ PHÁP

KIỂU CÂU CÓ Ý NGHĨA NHÂN QUẢ ĐưỢC BIỂU HIỆN

BẰNG Quan hệ TỪ VÀ ĐỘNG TỪ QUAN HỆ

3.1. Vấn đề phân tích ngữ pháp kiểu câu có ý nghĩa nhân quả được

biểu hiện bằng Quan hệ từ

3.1.1. Các ý kiến khác nhau về cách phân tích kiểu câu này 71

3.1.2. Ý kiến trao đổi về cách phân tích kiểu câu này 79

3.2. Vấn đề phân tích ngữ pháp kiểu câu có ý nghĩa nhân quả được

biểu hiện bằng động từ Quan hệ

3.2.1. Ý kiến của các nhà nghiên cứu về cách phân tích kiểu câu này 86

3.2.2. Ý kiến trao đổi đề xuất 88

3.3. Tiểu kết 90

KẾT LUẬN 92

TÀI LIỆU THAM KHẢO 94

NGUỒN NGỮ LIỆU TRÍCH DẪN 98 .