MỞ ĐẦU

Sau 20 năm thực hiện đường lối đổi mới do Đảng ta đề xướng và lãnh đạo, đất nước đã chuyển sang thời kỳ phát triển mới: thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nền kinh tế của Việt nam đã có nhiều biến tích cực, tăng trưởng ngày càng cao. Sự phát triển của công nghiệp,nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và dịch vụ,đặc biệt là công nghiệp đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển chung của toàn xã hội, song cũng chính từ sự phát triển đó đã làm nảy sinh nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng. Vì vậy nhiệm vụ bảo vệ môi trường hiện đang là vấn đề hết sức cấp bách của thời đại, là thách thức gay gắt đối với tương lai phát triển của tất cả các quốc gia trên hành tinh, trong đó có Việt Nam.

Để thực hiện các mục tiêu về môi trường cũng như nhiều nước trên thế giới, Việt Nam đang sử dụng công cụ pháp lý hay còn gọi là “Mệnh lệnh-Kiểm soát” trong quản lý môi trường. Đây là biện pháp hữu hiệu, thường đưa lại kết quả nhanh. Tuy nhiên “Mệnh lệnh-Kiểm soát” chưa tạo điều kiện để các doanh nghiệp lựa chọn giải pháp tối ưu là tuân thủ quy định của nhà nước về bảo vệ môi trường.

Các công cụ kinh tế được xây dựng dựa trên các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế thị trường với mục đích điều hòa xung đột giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Các công cụ kinh tế sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp chủ động lập kế hoạch bảo vệ môi trường va tuân thủ pháp luật thông qua việc lồng ghép chi phí bảo vệ môi trường với chi phí sản xuất kinh doanh va giá thành sản phẩm. Đây là biện pháp đang được nhiều nước trên thế giới vận dụng và đã đem lại những kết quả khả quan. Trong điều kiện của nướchiện nay, khi mà ngân sách nhà nước còn khó khăn,khả năng bố trí kinh phí cho các mục tiêu về quản lý, giữ gìn và bảo vệ môi trường còn hạn chế thì việc sử dụng các công cụ kinh tế để huy đọng nguồn lực toàn xã hội tham gia bảo vệ môi trường (thông qua các công cụ thuế,phí,các quỹ bảo vệ môi trường…) là hướng đi đúng, vừa giúp giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, vừa giúp đạt được các mục tiêu về bảo vệ môi trường với hiệu quả cao hơn.