MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thanh niên là một lực lựợng xã hội đặc biệt, có vai trò rất quan trọng trong lịch sử, trong các giai đoạn cách mạng cũng như trong hiện tại và tương lai. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với thanh niên. Khi đánh giá về thanh niên Hồ Chí Minh khẳng định: Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần lớn là do các thanh niên. Nhận thức đúng vị trí, vai trò của thanh niên Đảng ta khẳng định:

Sự nghiệp của đất nước ta thành công hay không, đất nước ta bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không chủ yếu là do lực lượng thanh niên ngày nay quyết định. Tương lai của dân tộc Việt Nam, sự phát triển của đất nước tuỳ thuộc vào việc bồi dưỡng rèn luyện thế hệ thanh niên [62, tr.7].

Công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo đã và đang đem lại những kết quả to lớn trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Những thành tựu phát triển kinh tế, xã hội đã và đang tạo điều kiện, cơ hội cho thanh niên được rèn luyện, phấn đấu và khẳng định mình. Song, bên cạnh những chuyển biến tích cực đó, sự tác động mạnh mẽ từ mặt trái của cơ chế thị trường cũng là mảnh đất mầu mỡ làm nảy sinh lối sống ích kỷ, vụ lợi, những thói hư tật xấu, làm rạn nứt những khuôn mẫu, những giá trị đạo đức, huỷ hoại nét đẹp văn hoá truyền thống. Ảnh hưởng từ mặt trái của kinh tế thị trường đã tạo ra trong xã hội một lớp người không nhỏ trong đó có thanh niên chạy theo lối sống thực dụng, buông thả, phai nhạt lý tưởng bất chấp những quy phạm đạo đức, truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc. Hàng loạt vấn đề đặt ra đối với thanh niên là, làm thế nào để thanh niên trong tương lai đủ sức đáp ứng yêu cầu của đất nước đặt ra? Làm thế nào để họ có thể tự định hướng đúng, hình thành và rèn luyện phẩm chất đạo đức trong đời sống kinh tế thị trường hiện nay? Làm thể nào để những ảnh hưởng tiêu cực không làm suy giảm nguồn lực trẻ .? Do vậy, việc giáo dục đạo đức nói chung và giáo dục đạo đức cho thế hệ thanh niên, là một vấn đề quan trọng trong chiến lược phát triển con người của Đảng được toàn xã hội quan tâm. Yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, từng bước thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh đã khách quan hoá tầm quan trọng và tính bức thiết của việc giáo dục đạo đức cho thanh niên.

Thanh Hoá là một trong những địa phương có số lượng dân cư tương đối lớn, 3,67 triệu người, trong đó thanh niên chiếm hơn 1 triệu người. Đây là lực lượng nòng cốt cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà nói riêng và cả nước nói chung.

Theo suốt chiều dài lịch sử và truyền thống văn hoá của dân tộc, Thanh Hoá nổi tiếng là vùng "đất học", "địa linh, nhân kiệt", với những tên người, tên đất lẫy lừng. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, lớp lớp các thế hệ thanh niên Thanh Hoá đã góp phần to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, thống nhất Tổ quốc và xây dựng miền Bắc XHCN, xây dựng quê hương Thanh Hoá anh hùng. Thời kỳ đổi mới, thế hệ thanh niên Thanh Hoá đã có những cống hiến to lớn với những tấm gương anh hùng trong chiến đấu, học tập, lao động sản xuất. Điều đó đã có tác dụng lôi cuốn, giáo dục thanh niên nói chung và thanh niên trong tỉnh nói riêng.

Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, sự chuyển biến mạnh mẽ của những điều kiện kinh tế - xã hội đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến thanh niên, lớp người trẻ tuổi nói chung và thanh niên Thanh Hoá nói riêng. Một mặt, nền kinh tế thị trường, xu thế toàn cầu hoá, nền kinh tế tri thức, việc mở rộng giao lưu hội nhập với thế giới, đang tạo nhiều cơ hội, điều kiện cho thanh niên ở Thanh Hoá phát huy tính năng động, chủ động, sáng tạo vươn lên để khẳng định mình. Mặt khác, trong thanh niên đã nảy sinh nhiều hiện tượng suy thoái đạo đức, lối sống, chỉ coi trọng đồng tiền, bất chấp đạo lý, chỉ đề cao giá trị vật chất mà xem thường giá trị tinh thần dẫn đến thanh niên rơi vào tội lỗi và các tệ nạn xã hội. Đó vừa là nguyên nhân vừa là biểu hiện làm suy giảm nguồn lực trẻ của tỉnh, là nỗi nhức nhối của từng gia đình, địa phương và xã hội.

Giáo dục đạo đức và vai trò của đạo đức đối với sự phát triển thanh niê Thanh Hoá gắn với những nét đặc thù của địa phương là một vấn đề bức xúc, nảy sinh từ thực tiễn đòi hỏi phải được quan tâm, nghiên cứu một cách hệ thống. Vì vậy, chúng tôi chọn đề tài "Vấn đề giáo dục đạo đức cho thanh niên Thanh Hoá trong giai đoạn hiện nay" để nghiên cứu