Vào thời cận đại, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được xác lập ở nhiều nước Châu Âu, đến cuối thế kỉ XVIII chủ nghỉa tư bản lan rộng khắp thế giới và phát triển thành một hệ thống. Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ngày càng đòi hỏi vốn, nguyên liệu, thị trường. Để đáp ứng nhu cầu này, các nước phương Tây đã hướng sang các nước Phương Đông và bắt đầu chính sách xâm lược của mình. Trong 30 năm cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, chủ nghĩa tư bản đã chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc. Sự chuyển biến này khiến cho cuối thế kỉ XIX, công cuộc xâm chiếm thuộc địa càng được đẩy mạnh và diễn ra gay gắt để đáp ứng sự phát triển về kinh tế của chủ nghĩa tư bản.

Công cuộc xâm lược thuộc địa nói chung và Việt Nam nói riêng của thực dân Pháp cũng xuất phát từ những đòi hỏi cấp thiết đó. Năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam. Sau gần 30 năm chiến tranh với điều ước Pa-tơ-nốt (1884) thực dân Pháp đã buộc triều đình nhà Nguyễn đầu hàng và thừa nhận nền bảo hộ của chúng ở Việt Nam. Nhưng trước sự kháng cự quyết liệt của nhân dân ta, phải đến năm 1897, công cuộc bình định về quân sự của chúng mới kết thúc.