Phần 1: MỞ ĐẦU

1. Giới thiệu

Ong mật đã20-25 million years ago xuất hiện trên trái đất từ 20 - 25 triệu năm trước, tuy nhiên con nguời chỉ mới biết nuôi ong cách nay khoảng 3.500 năm. Người Châu Âu, Châu Phi, Châu Á biết nuôi ong từ lâu, sau đó mới tới người Châu Mỹ và Châu Úc .

Ở nước ta, nghề nuôi ong mật đã xuất hiện từ rất lâu, tuy nhiên đến giữa thế kỉ 19 nghề nuôi ong mật của nước ta vẫn còn ở trong giai đoạn mới bắt đầu và trong những năm gần đây nghề nuôi ong mật có sự phát triển nhanh cả về số lượng đàn và sản lượng mật thu được. Đó là nhờ chính sách của nhà nước về đầu tư cho công tác nghiên cứu, khuyến nông về ong mật và mở rộng thị trường xuất khẩu các sản phẩm ong mật .

Nuôi ong mật vốn đầu tư không nhiều nhưng nguồn lợi thu về lại cao, vì những sản phẩm do ong mật tạo ra như mật ong, phấn hoa, sáp ong và sữa ong chúa đều là những sản phẩm thiết yếu đối với đời sống con người. Ngoài ra, mật ong còn được sử dụng trong sản xuất rượu vang . Bên cạnh những lợi ích đó, ong mật còn đem lại cho chúng ta một lợi ích vô cùng to lớn và thiết thực mà mãi về sau này con người mới biết đến, đó là ong mật giúp thụ phấn cho hoa nên cây trồng của nhà nông được tăng thêm năng suất .

Huyện Châu Thành – Đồng Tháp là nơi đất đai trù phú, có nhiều vườn cây ăn trái bạt ngàn như nhãn, quýt,… các loài cây này cho trái quanh năm, tạo ra nguồn mật hoa ổn định, nên rất thuận lợi cho việc phát triển nghề nuôi ong mật nơi đây.

Ong mật sống trong tự nhiên vẫn có thể thu mật được, tuy nhiên việc chăm sóc và kiểm soát đàn ong rất khó khăn và điều quan trọng là rất khó thu mật vì ong mật thường làm tổ ở những cột điện, hốc cây cổ thụ và những nơi kín đáo. Vì vậy, để tạo điều kiện chăm sóc, kiểm soát đàn ong mật dễ dàng hơn cũng như tăng khả năng thu mật ong và kết hợp với việc gia tăng khả năng thụ phấn cho các vườn cây ăn trái, việc bắt ong mật về nuôi là một điều rất cần thiết và mang lại nhiều lợi ích.

Từ những lợi ích đã nêu trên, việc bắt ong và tận dụng các vật liệu sẵn có như thùng muốt, chậu kiểng đất nung,.. để nuôi ong mật là một điều thiết thực và có thể tăng thu nhập cho người dân, đó chính là lý do để chọn đề tài “Tìm phương pháp bắt ong mật (Apis cerana) và nuôi ong bằng các vật liệu thùng muốt và chậu kiểng bằng đất nung, ở quy mô hộ gia đình ở Châu Thành – Đồng Tháp”.

2. Mục tiêu nghiên cứu

- Tìm phương pháp bắt ong mật (Apis cerana) ngoài tự nhiên về nuôi.

- Tận dụng các vật liệu sẵn có ở hộ gia đình như thùng muốt, chậu kiểng bằng đất nung nuôi ong mật đạt hiệu quả kinh tế.

3. Nội dung nghiên cứu

- Tiến hành thực hiện các phương pháp bắt ong khác nhau để tìm phương pháp bắt ong nhanh và hiệu quả.

- Thực hiện nuôi ong với các vật liệu khác nhau (Chậu kiểng bằng đất nung, thùng muốt) ở quy mô hộ gia đình => tìm được phương phương pháp nuôi cũng như cách chăm sóc và thu hoạch mật ong đạt hiệu quả kinh tế cao.

MỤC LỤC

Trang phụ bìa i

Lời cam đoan ii

Lời cảm ơn iii

Mục lục 1

Danh sách từ viết tắt 3

Phần 1: MỞ ĐẦU 4

1. Giới thiệu 4

2. Mục tiêu nghiên cứu 5

3. Nội dung nghiên cứu 5

Phần 2: PHẦN NỘI DUNG 6

Chương 1 : LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU

1.1. Điều kiện tự nhiên – kinh tế xã hội huyện Châu Thành 6

1.1.1. Điều kiện tự nhiên 6

1.1.2. Kinh tế - xã hội 6

1.1.3. Thu thập số liệu cây nguồn mật của huyện 7

1.2. Giới thiệu chung về ong mật (Apis cerana) 9

1.3. Ong mật trong hệ thống phân loại 10

1.4. Cấu tạo ong mật 10

1.5. Tổ chức xã hội đàn ong 12

1.5.1.Các thành viên của đàn ong 12

1.5.2. Sự điều hoà hoạt động của đàn ong 14

1.6. Cấu trúc tổ ong 16

1.7. Phương pháp bắt ong mật (Apis cerana) về nuôi 17

1.8. Kỹ thuật nuôi ong mật (Apis cerana) 18

1.8.1. Nuôi ong theo kỹ thuật cổ truyền 18

1.8.2. Nuôi ong theo phương pháp hiện đại 20

1.8.3. Chọn chỗ đặt ong trong vườn nhà 21

1.9. Ong bốc bay và biện pháp phòng tránh 22

1.9.1. Tác hại do ong bốc bay 22

1.9.2. Nguyên nhân ong bốc bay 22

1.9.3. Nhận biết ong bốc bay 22

1.9.4. Xử lý ong bốc bay 23

1.10. Các bệnh ở ong và phương pháp phòng trị 23

1.10.1. Bệnh thối ấu trùng 23

1.10.2. Bệnh thối ấu trùng châu Âu 23

1.10.3. Bệnh ong ỉa chảy 24

1.10.4. Bệnh sâu phá tổ 24

1.10.5. Một số bệnh, sâu hại và thiên địch khác 24

1.11. Thu mật ong 25

2.11.1. Chuẩn bị dụng cụ 25

2.11.2. Lúc nào thì quay được mật 25

2.11.3. Thao tác khi quay mật 26

2.11.4. Năng suất mật của đàn ong 26

2.12. Cách sơ cứu khi bị ong chích 26

Chương 2: PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Thời gian và địa điểm 28

2.2 Phương tiện nghiên cứu 28

2.2.1. Dụng cụ bắt ong 28

2.2.2. Dụng cụ nuôi ong 28

2.2.3. Dụng cụ lấy mật

2.3. Phương pháp nghiên cứu 29

2.4.1. Phương pháp bắt ong 29

2.4.2. Phương pháp nuôi ong 29

2.4.6. Năng suất mật của đàn ong 32

2.4.7. Phương pháp xử lý số liệu 33

Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Phương pháp làm ong bốc bay 34

3.2. Phương pháp bắt ong khi dùng nhan ở các nồng độ khói (số cây nhan) khác nhau 36

3.3. Ảnh hưởng của loại cột điện đến thời gian bắt ong 38

3.4. Xét mối tương quan giữa thời gian bắt ong và khối lượng tổ ong 39

3.5. Phương pháp nuôi ong 39

3.5.1. Nuôi ong bằng thùng muốt và chậu đất nung 39

3.5.2. Ảnh hưởng của nồng độ khói nhan đến năng suất mật ong 41

3.5.3. Ảnh hưởng của thời gian bắt ong đến năng suất mật ong 41

3.6. Ảnh hưởng của nồng độ khói nhan đến khối lượng mật/trọng lượng ong bắt được 42

3.7. Ảnh hưởng của thời gian bắt ong đến khối lượng mật/trọng lượng ong bắt được 43

3.8. Cách bắt ong trong trụ điện và nuôi ong bằng các vật liệu địa phương 44

3.8.1. Cách bắt ong trong trụ điện 44

3.8.2. Phương pháp nuôi ong bằng các vật liệu địa phương 51

3.9. Các vấn đề thường gặp trong bắt ong 56

3.9.1. Hiện tượng ong bốc bay 56

3.9.2. Hiện tượng bắt tổ ong nhiều chúa 57

Phần 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 59

1. Kết luận 59

2. Kiến nghị 61

TÀI LIỆU THAM KHẢO 62

DANH SÁCH TỪ VIÊT TẮT

Từ viết tắt Tên đầy đủ

9 – HDA Axit 9 hiđroxy 2 dexenoic

9 – ODA Axit 9 oxy 2 decenoic

GDP Gross Domestic Product( tổng sản phẩm quốc nội)

TN&MT Tài nguyên và môi trường

TT Thị trấ