PHẦN 1

MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

Chè là cây công nghiệp dài ngày, có nguồn gốc nhiệt đới và á nhiệt đới, sinh trưởng, phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nóng ẩm, tập trung chủ yếu ở châu Á và châu Phi. Tuy nhiên hiện nay nhờ sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, cây chè đã được trồng ở nhiều nước trên thế giới, từ 330 vĩ Bắc đến 490 vĩ Nam .

Cây chè được phát hiện và sử dụng làm thứ nước uống đầu tiên ở Trung Quốc. Đến nay chè đã trở thành thứ nước uống thông dụng và phổ biến trên toàn thế giới. Mọi người ưa thích nước chè không những vì hương thơm độc đáo của nó, mà còn do nước chè rất có lợi cho sức khỏe. Uống chè chống được lạnh, khắc phục được sự mệt mỏi của cơ bắp và hệ thần kinh trung ương, kích thích vỏ đại não, làm tinh thần minh mẫn sảng khoái, hưng phấn trong những thời gian lao động căng thẳng cả về trí óc và chân tay.

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, chè cũng là một loại thuốc, một cây kháng sinh tốt mà không độc đối với cơ thể con người. Từ lâu các nhà khoa học Nga đã chứng minh tác dụng cản trùng và ái trùng của tanin chè và kết luận rằng tanin chè có tác dụng kháng khuẩn cao, chữa được bệnh lỵ và có khả năng bình thường hóa hoạt động của hệ vi khuẩn có ích trong ruột. Chè còn ức chế được nhiều loại vi khuẩn khác như tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn tụ huyết, vì thế người ta còn dùng chè để rửa và đắp lên vết thương mưng mủ, chữa các vết bỏng, làm thuốc sát trùng ngoài da. Thời gian gần đây, các hội nghị quốc tế về chè và sức khỏe con người tại Calcutta – Ấn Độ (1993), Thượng Hải – Trung Quốc (1995), Bắc Kinh – Trung Quốc (1996), Shizuoka

– Nhật Bản (1996) đã thông báo tác dụng của chè xanh về chức năng điều hòa sinh lý của con người ngoài giá trị đặc biệt về dinh dưỡng và hương vị đặc biệt của chè thành phẩm. Chất catesin của chè xanh còn có chức năng phòng ngừa ung thư bằng cách củng cố hệ miễn dịch phòng ngừa bệnh huyết áp cao hay bệnh đái tháo đường, ngăn ngừa cholesterol tăng cao trong máu, chống lão hóa bằng cách cung cấp cho cơ thể con người chất chống oxi hóa. Ngoài ra các nhà khoa học Nhật Bản đã phát hiện và chứng minh tanin chè có thể hấp thu mạnh các chất độc thâm nhập vào cơ thể con người, như chất phóng xạ Strontium 90. Người ta cho rằng tanin có tác dụng nhanh đến nỗi Strontium đã bị hấp thu trước khiến nó không vào kịp tới tủy xương, uống chè có thể chống được sự nhiễm phóng xạ, vì vậy nước chè là một loại nước uống của thời đại nguyên tử , .

Chè là cây công nghiệp dài ngày có giá trị kinh tế và giá trị sử dụng cao. Sản xuất chè cần nhiều lao động, góp phần thu hút lao động dư thừa và thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn, đặc biệt là nông thôn vùng Trung du và miền núi. Khả năng về phát triển cây chè của nước ta là rất lớn, không chỉ trong hiện tại mà cả trong tương lai.

Để đạt được các mục tiêu trên đây, một loạt các vấn đề về kỹ thuật đã và đang được quan tâm, đó là vấn đề áp dụng kỹ thuật gieo trồng, kết hợp với các biện pháp kỹ thuật canh tác tiên tiến. Trong các biện pháp kỹ thuật thì vấn đề quản lý dinh dưỡng cây trồng là một khâu quan trọng trong việc xây dựng hệ thống nông nghiệp bền vững. Việc sử dụng phân bón là một trong những biện pháp làm tăng sản lượng và chất lượng búp chè. Tác dụng của phân bón không những tăng cao được sản lượng nguyên liệu chè mà còn nâng cao được chất lượng của nó. Nếu bón phân không cân đối như bón đơn độc nitơ mà thiếu kali và phospho sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng chè. Ngoài các loại phân đa lượng, thì phân vi lượng cũng có ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng búp chè, chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt tính của men . Trong đó Mg là nguyên tố ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng nguyên liệu chè vì nó tham gia vào quá trình hình thành diệp lục tố.

Đối với nhiều quá trình sinh hoá do men điều khiển, Mg cũng đóng một vai trò quan trọng. Việc hình thành ra Protein trong trường hợp thiếu Mg sẽ bị hạn chế. Sự hình thành các sắc tố của lá trong trường hợp thiếu Mg cũng bị ảnh hưởng . Ngoài ra Mg còn ảnh hưởng đến màu sắc chè thành phẩm.

Qua điều tra cho thấy, đất trồng chè vùng Phú Hộ, Phú Thọ có hàm lượng Mg thấp, điều đó ảnh hưởng rất lớn đến năng suất, chất lượng nguyên liệu chè. Bên cạnh đó mỗi loại cây trồng, bản thân mỗi giống có nhu cầu về Mg khác nhau , .

Trong điều kiện sản xuất chè hiện nay của nước ta, chất lượng chè có sức cạnh tranh trên thị trường thế giới không cao, giá chỉ đạt 65% giá chè bình quân của thế giới, làm cho hiệu quả sản xuất chè thấp. Vì vậy ngoài áp dụng các giống chè mới thì việc tìm hiểu ảnh hưởng của một số yếu tố phân bón đến năng suất và nhất là chất lượng chè đang là một vấn đề cấp thiết. Xuất phát từ những thực tiễn đòi hỏi trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng của MgSO4 đến sinh trưởng, năng suất và chất lượng của hai giống chè Shan Chất Tiền và LDP1 tại Phú Thọ”.

1.2. Mục đích của đề tài

- Nghiên cứu ảnh hưởng của phân đa lượng và hữu cơ kết hợp với liều lượng bón MgSO4 khác nhau đến năng suất, chất lượng hai giống chè Shan Chất Tiền giai đoạn chè kiến thiết cơ bản và LDP1 giai đoạn chè kinh doanh.

- Bước đầu xác định liều lượng bón MgSO4 thích hợp nhất cho giống

chè Shan Chất Tiền thời kỳ kiến thiết cơ bản và giống chè LDP1 giai đoạn chè kinh doanh.

1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

- Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ cung cấp các dẫn liệu khoa học nghiên cứu về dinh dưỡng khoáng cho chè, tác động của dinh dưỡng tới năng suất, chất lượng búp chè.

- Làm cơ sở bước đầu xây dựng quy trình bón phân cân đ ối, bón bổ sung MgSO4 cho giống chè Shan Chất Tiền và LDP1 trong điều kiện tỉnh Phú Thọ.

1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu ảnh hưởng của MgSO4 đến năng suất, chất lượng của hai giống chè Shan Chất Tiền và LDP1. Từ đó đưa ra các mức bón hợp lý và khuyến cáo sử dụng nhằm nâng cao năng suất, chất lượng chè cho vùng chè Phú Thọ