MỤC LỤC

MỞ ĐẦU . 1

1. Tính cấp thiết của đề tài 1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài . 3

2.1 Mục tiêu chung . 3

2.2. Mục tiêu cụ thể . 3

3. Đối tượng nghiên cứu . 3

4. Phạm vi nghiên cứu 3

5. Bố cục của luận văn 4

Chương 1:TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU VÀ PHưƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 5

1.1 Cơ sở khoa học của đề tài 5

1.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài 5

1.1.1.1 Tổng quan về đất dốc và canh tác bền vững trên đất dốc . 5

1.1.1.2. Hiệu quả và chỉ tiêu đánh giá hiệu quả . 10

1.1.2 Cơ sở thực tiễn của đề tài . 15

1.1.2.1. Hoạt động của con người đến quá trình hình thành đất đồi núi 15

1.1.2.2. Kinh nghiệm canh tác trên đất dốc ở một số quốc gia trên thế giới 17

1.1.2.3. Tình hình canh tác trên đất dốc ở Việt Nam 20

1.1.2.4. Mô hình quản lý sử dụng bền vững và có hiệu quả kinh tế trên đất dốc của Thế giới và Việt Nam . 24

1.2. Phương pháp nghiên cứu . 28

1.2.1. Câu hỏi nghiên cứu . 28

1.2.2. Cơ sở phương pháp luận . 28

1.2.3. Phương pháp nghiên cứu cụ thể 29

1.2.3.1. Phương pháp thu thập thông tin 29

1.2.3.2. Phương pháp xử lý số liệu 30

1.2.4. Phương pháp phân tích số liệu 30

1.2.4.1. Phương pháp so sánh 30

1.2.4.2. Phương pháp thống kê mô tả 31

1.2.4.3. Phương pháp hồi quy 31

1.2.5. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích . 33

1.2.5.1. Nội dung của các nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế . 33

1.2.5.2. Một số chỉ tiêu về hiệu quả xã hội 33

Chương 2: THỰC TRẠNG CANH TÁC TRÊN ĐẤT DỐC Ở HUYỆN MÙ CANG CHẢI - TỈNH YÊN BÁI 34

2.1. Đặc điểm của huyện Mù Cang Chải- tỉnh Yên Bái 34

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên . 34

2.1.1.1. Vị trí địa lý: 34

2.1.1.2. Điều kiện đất đai, địa hình 35

2.1.1.3. Khí hậu, thủy văn . 39

2.1.1.4. Đặc điểm tài nguyên rừng . 42

2.1.2. Đặc điểm kinh tế, xã hội . 42

2.1.2.1. Dân số 42

2.1.2.2. Đặc điểm về lao động . 45

2.1.2.2. Cơ sở hạ tầng kinh tế- xã hội của huyện . 48

2.1.3. Tình hình phát triển kinh tế của huyện Mù Cang Chải qua 03 năm (2006- 2008) 50

2.1.4. Đánh giá những thuận lợi – khó khăn của huyện Mù Cang Chải 51

2.1.4.1.Thuận lợi . 51

2.1.4.2. Khó khăn 52

2.2. Hiệu quả canh tác trên đất dốc 53

2.2.1 Đặc điểm của các hộ gia đình được tiến hành điều tra . 53

2.2.1.1. Đặc điểm chung của các hộ nghiên cứu 54

2.2.1.2. Tình hình nhân khẩu, lao động của các hộ nghiên cứu 57

2.2.1.3.Tình hình sử dụng đất đai của nhóm hộ nghiên cứu . 58

2.2.1.4. Tình hình nguồn vốn của nhóm hộ . 60

2.2.1.5. Tình hình thu nhập của các nhóm hộ nghiên cứu 62

2.2.2. Nghiên cứu hiệu quả canh tác trên đất dốc của các hộ gia đình trên

địa bàn huyện Mù Cang Chải – Yên Bái . 64

2.2.2.1. Kết quả sản xuất canh tác trên đất dốc của nhóm hộ . 65

2.2.2.2. Chi phí sản xuất, canh tác trên đất dốc của nhóm hộ 68

2.2.2.3. Đánh giá hiệu quả kinh tế canh tác trên đất dốc của hộ . 72

2.2.2.4. Hiệu quả xã hội 77

2.2.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của phương thức canh tác trên đất dốc . 80

2.2.3.1. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới thu nhập từ phương thức

canh tác trên đất dốc của hộ 81

2.2.3.2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới thu nhập từ ruộng bậc thang . 85

2.2.3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới thu nhập từ phương thức canh tác trên nương dốc 88

2.2.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả xã hội của phương

thức canh tác trên đất dốc . 90

2.2.5. Kết luận về tính hiệu quả mô hình canh tác trên đất dốc . 94

Chương 3:

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRÊN ĐẤT DỐC Ở HUYỆN MÙ CANG CHẢI - TỈNH YÊN BÁI 96

3.1. Phương hướng, mục tiêu phát triển kinh tế trên đất dốc 96

3.1.1. Mục tiêu phát triển ngành trồng trọt của tỉnh Yên Bái đến năm 2020

3.1.2. Định hướng phát triển ngành trồng trọt của huyện Mù Cang Chải –

tỉnh Yên Bái . 97

3.1.3. Phương hướng đề xuất của cá nhân người nghiên cứu 99

3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh tế cho phương thức canh

tác trên đất dốc 99

3.2.1. Nhóm giải pháp đề xuất với chính quyền huyện Mù Cang Chải . 99

3.2.1.1. Đầu tư xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn . 99

3.2.1.2. Tăng cường hỗ trợ vốn đầu tư cho sản xuất cho người nghèo

3.2.1.3. Chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp nông thôn . 101

3.2.1.4. Thực hiện công tác kế hoạch hóa gia đình 101

3.2.1.5. Chính sánh phát triển, mở rộng quy mô sản xuất lúa trên RBT

3.2.1.6. Tăng cường hoạt động khuyến nông. . 103

3.2.1.7. Tìm kiếm thị trường tiêu thụ nông sản phẩm 104

3.2.1.8. Nâng cao trình độ dân trí của người dân . 104

3.2.2. Nhóm giải pháp cho người nông dân 104

3.2.2.1. Tiếp tục khai hoang mở rộng diện tích canh tác ruộng bậc thang

3.2.2.2. Chủ động tham gia, thực hiện các chương trình khuyến nông

3.2.2.3. Tăng cường đầu tư cho chăn nuôi và trồng trọt 106

3.2.2.4. Tăng năng suất sản phẩm 107

3.3. Các giải pháp nhân rộng phương thức canh tác trên đất dốc . 107

3.3.1. Giải pháp về chính sách 107

3.3.2. Giải pháp về kỹ thuật 108

3.3.3.Giải pháp về kinh tế . 109

KẾT LUẬN . 110

KIẾN NGHỊ VÀ NHỮNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO . 112

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO . 114

PHỤ LỤC . 11