[FONT=Times New Roman]Lời mở đầu

[FONT=Times New Roman]Đất nước ta đang trên đường đổi mới toàn diện với mọi lĩnh vực của đời sống, xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa, thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Do vậy, mở rộng dân chủ, tăng cường pháp chế, bảo vệ có hiệu quả quyền và lợi ích hợp pháp của công dân luôn được coi là nhiệm vụ cấp bách của toàn xã hội. Yêu cầu đặt ra đối với pháp luật trước hết phải có những quy định chặt chẽ về bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, trong đó có quyền bào chữa.

[FONT=Times New Roman]Cho tới nay, Nhà nước ta đã ban hành 4 bản Hiến pháp và trong tất cả các bản Hiến pháp đó đều có điều luật quy định về quyền bào chữa trong Tố tụng hình sự (TTHS):

[FONT=Times New Roman]- Khoản 2 Điều 67 Hiến pháp năm 1946 quy định: “người bị cáo được quyền tự bào chữa lấy hoặc mượn luật sư”.

[FONT=Times New Roman]- Khoản 2 Điều 161 Hiến pháp năm 1959 và khoản 2 Điều 133 Hiến pháp năm 1980 quy định: “quyền bào chữa của bị cáo được bảo đảm”.

[FONT=Times New Roman]- Điều 132 Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001) quy định: “quyền bào chữa của bị cáo được bảo đảm. Bị cáo có thể tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa cho mình.

[FONT=Times New Roman]Tổ chức luật sư được thành lập để giúp bị cáo và các đương sự khác bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình và góp phần bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa”.[FONT=Times New Roman]

[FONT=Times New Roman]Nguyên tắc Hiến định này đã được Bộ luật TTHS năm 2003 (BLTTHS) cụ thể hóa tại Điều 11: “Bảo đảm quyền bào chữa của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo:

[FONT=Times New Roman] Người bị tạm giữ, bị can, bị cáo có quyền tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa.Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Toà án có nhiệm vụ bảo đảm cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo thực hiện quyền bào chữa của họ theo quy định của Bộ luật này”.[FONT=Times New Roman]

[FONT=Times New Roman]Như vậy, thực hiện quyền bào chữa của người bị tạm giữ, bị can, báo có thể do chính người bị tạm giữ, bị can, bị cáo thực hiện hoặc nhờ người khác bào chữa.

[FONT=Times New Roman]Trong phạm vi bài viết của mình em chỉ đề cập đến vấn đề quyền bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo được thực hiện bởi người bào chữa mà cụ thể là vấn đề “quyền và nghĩa vụ của người bào chữa theo quy định của BLTTHS, thực tiễn thi hành và hướng hoàn thiện”.

[FONT=Times New Roman]Nội dung

[FONT=Times New Roman]I. Quyền và nghĩa vụ của người bào chữa theo quy định của BLTTHS

[FONT=Times New Roman]1. Khái niệm người bào chữa trong TTHS

[FONT=Times New Roman] [FONT=Times New Roman]Bào chữa là một trong những chức năng quan trọng không thể thiếu được trong quá trình giải quyết vụ án hình sự (VAHS) nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo. Tuy vậy trong thực tiễn, vì những lý do khác nhau nên không phải bất cứ người bị tạm giữ, bị can, bị cáo nào cũng có khả năng tự bào chữa một cách có hiệu quả. Do đó, pháp luật tạo điều kiện để họ thực hiện quyền bào chữa của mình bằng việc có thể người khác bào chữa. Nhờ người khác bào chữa là một hình thức thực hiện quyền bào chữa của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo có hiệu quả và góp phần không nhỏ vào việc giúp Cơ quan tiến hành tố tụng (CQTHTT) giải quyết vụ án được khách quan.

[FONT=Times New Roman] Tuy BLTTHS không nêu khái niệm cụ thể khái niệm người bào chữa, nhưng căn cứ vào quy định tại các Điều 56, 57 và 58 BLTTHS, thì: “Người bào chữa là người được các cơ quan tiến hành tố tụng chứng nhận, tham gia tố tụng để đưa ra những tình tiết xác định người bị tạm giữ, bị can, bị cáo vô tội, những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự (TNHS) của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo và giúp đỡ người bị tạm giữ, bị can, bị cáo về mặt pháp lý nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ”