NỘI DUNG

[FONT="]

Phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với nước thải là một công cụ kinh tế hữu hiệu trong BVMT, là một bước tiến hết sức quan trọng trong công tác quản lý môi trường ở nước ta. Cùng với Nghị quyết số 41/NQ – TW của Bộ Chính trị, Chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020, Luật BVMT năm 2005, phí bảo vê môi trường đối với nước thải được quy định theo Nghị định số 67/2003/NĐ-CP ngày 13/6/2003 (nay được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 04/2007/NĐ-CP ngày 08/11/2007), thể hiện sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước ta trong công tác bảo vê môi trường. Bài viết dưới đây đề cập thực tiễn việc áp dụng các quy định về phí BVMT đối với nước thải sinh hoạt (NTSH), nước thải công nghiệp (NTCN), nguyên nhân và một số giải pháp khắc phục những bất cập trong tình hình hiện nay.

1. Thực tiễn áp dụng các quy định về phí bảo vệ môi trường đối với nước thải sinh hoạt và nước thải công nghiệp

Theo Nghị định số 67/2003/NĐ-CP ngày 13/6/2003 của Chính phủ về phí BVMT đối với nước thải và Thông tư liên tịch số 125/2003/TTLT-BTC-BTN&MT ngày 18/2/2003 của Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT) về hướng dẫn thực hiện Nghị định 67/2003/NĐ-CP ngày 13/6/2003 của Chính phủ về phí BVMT đối với nước thải, kể từ ngày 01/01/2004, các tổ chức, hộ gia đình phải nộp phí BVMT đối với NTSH và NTCN. Nguồn phí thu được này được sử dụng để đầu tư trở lại cho các công trình, dự án BVMT, đầu tư xây dựng mới, nạo vét cống rãnh, duy tu, bảo dưỡng hệ thống thoát nước tại địa phương.

Ngày 06/9/2007, Bộ Tài chính và Bộ TN&MT ban hành Thông tư liên tịch số 106/2007/TTLT/ BTC-BTN&MT về sửa đổi, bổ sung Thông tư liên tịch số 125 đã có những quy định hướng dẫn tính toán khối lượng chất gây ô nhiễm NTCN. Việc này có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định tờ khai nộp phí của các doanh nghiệp cũng như giúp các doanh nghiệp có thể tự kê khai.

Ở cấp địa phương, tại hầu hết các tỉnh, thành phố trên cả nước, các Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp cùng với Sở Tài chính đã lập đề án triển khai thực hiện việc thu phí BVMT đối với nước thải theo Nghị định 67/CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 04/NĐ-CP) trình Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phê duyệt. Sau đó, dựa trên Nghị quyết của HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cũng đã ban hành Quyết định về việc thực hiện thu phí trên địa bàn. Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã phối hợp với Sở Tài chính ban hành công văn liên quan tới hướng dẫn thực hiện Quyết định của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Có thể nói, đây là các văn bản pháp lý hết sức quan trọng làm cơ sở nền tảng cho việc triển khai thu phí tại các địa phương.

Ngoài ra, chính quyền các địa phương cũng đã tích cực triển khai nhiều hoạt động liên quan đến quá trình thu, nộp phí như: tuyên truyền, phổ biến thu phí nước thải trên các phương tiện truyền thông đại chúng đến các doanh nghiệp đến mọi tầng lớp nhân dân; tổ chức tập huấn cho các Sở, ban, ngành liên quan. UBND các cấp quận, huyện, phường, xã thành lập tổ công tác thu phí thuộc phòng Môi trường - Sở Tài nguyên và Môi trường: thống kê, lập danh sách đối tượng phải nộp phí NTCN, tổ chức tập huấn cho các doanh nghiệp, đốc thúc, vận động các cơ sở công nghiệp tự nguyện kê khai và nộp phí theo đúng quy định; mở tài khoản “tạm giữ tiền phí BVMT đối với NTCN” tại các Kho bạc Nhà nước; gửi thông báo và yêu cầu nộp tờ khai nộp phí đối với các cơ sở công nghiệp, tổ chức thẩm định và ra thông báo nộp phí. Trong thời gian qua, một số địa phương như Đồng Nai . khi chưa có hướng dẫn cụ thể của Bộ TN&MT về cách tính toán lượng chất gây ô nhiễm đã tự tìm tòi nghiên cứu các tài liệu về công nghệ và môi trường, dự báo được lượng nước thải gần đúng của các ngành công nghiệp để từ đó yêu cầu các doanh nghiệp phải kê khai chính xác hơn. Một số địa phương đã sáng tạo kết hợp công tác thu phí BVMT đối với nước thải với công tác quản lý tài nguyên (đất đai, nước, khoáng sản) để yêu cầu các cơ sở công nghiệp phải kê khai và nộp phí