MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

- Trong sự nghiệp đổi mới, Đảng ta xác định vấn đề đoàn kết dân tộc, tôn giáo là vấn đề có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng của nước ta. Các vấn đề đó đòi hỏi phải được đặt ra và giải quyết nã trong tính tổng thể, đồng thời phải chú ý đến tính đặc thù của từng vấn đề Êy. Hiện nay, vấn đề Gia đình Phật tử (GĐPT) là mét trong những sinh hoạt tôn giáo " đặc thù" có ảnh hưởng đến đời sống chính trị, tư tưởng, văn hóa, đạo đức của các tầng lớp người nói chung và thanh thiếu niên (TTN) tín đồ Phật giáo nói riêng. Tuy nhiên, do chưa nghiên cứu, đánh giá đầy đủ về vấn đề này, nên việc xác định thái độ ứng xử của các chủ thể lãnh đạo, quản lý xã hội vẫn còn thiếu sự nhất quán. Điều này đã khiến cho hoạt động GĐPT ngày càng diễn biến theo những chiều hướng phức tạp và rất dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng kích động tín đồ nhằm phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, gây mất ổn định chính trị. Tình hình đó đòi hỏi cấp thiết cần phải xác lập quan điểm khoa học về vấn đề GĐPT và tăng cường công tác đoàn kết, tập hợp TTN tín đồ Phật giáo nhằm phát huy sức mạnh của các tầng lớp nhân dân trong sự nghiệp đổi mới và góp phần làm thất bại âm mưu " diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch.

Vấn đề GĐPT và đoàn kết, tập hợp TTN tín đồ Phật giáo là một trong những vấn đề rất nhạy cảm, tế nhị - những hoạt động có tính đặc thù của nó không chỉ dừng lại ở giới hạn tín ngưỡng, tôn giáo; mà còn liên quan đến lĩnh vực chính trị và pháp luật. Vì vậy, để góp phần hiện thực hóa nhiệm vụ của công tác tôn giáo mà nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc: " Tăng cường nghiên cứu cơ bản, tổng kết thực tiễn, góp phần cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách trước mắt và lâu dài đối với tôn giáo... chính sách chung cho mọi tầng lớp nhân dân, chính sách cụ thể cho mọi giới, mọi lứa tuổi, cho các dân tộc, tôn giáo"; tác giả luận án vẫn mạnh dạn chọn vấn đề: " Gia đình Phật tử và vấn đề đoàn kết, tập hợp thành thiếu niên tín đồ Phật giáo ở nước ta hiện nay(qua khảo sát ở một số tỉnh miền Trung)" làm đề tài nghiên cứu.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Trong những năm gần đây, vấn đề ảnh hưởng của tôn giáo trong TTN và công tác đoàn kết, tập hợp TTN tín đồ các tôn giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng đã trở thành đề tài thu hút sù quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học và nhiều cơ quannghiên cứu. Về vấn đề đoàn kết, tập hợp TTN tín đồ Phật giáo đã có những công trình nghiên cứu đáng chú ý là: Đề tài nghiên cứu KTN 93. 07 về "Công tác đoàn kết, tập hợp thanh thiếu niên tín đồ Phật giáo" năm 1995 của Viện Nghiên cứu Thanh niên thuộc Trung ương Đoàn; đề tài KTN 97. 03 về "Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên tôn giáo trong thời kỳ mới" năm 1999 của Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh; đề tài KTN 2000. 08 về "Các giải pháp của Hội liên hiệp thanh niên Việt Nam trong công tác vận động thanh niên tôn giáo" năm 2001 của Trường Cán bộ TTN Trung ương; đề tài khoa học cấp Bộ của Phân viện Đà Nẵng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) năm 1997 - 1999 về "Đặc điểm và xu hướng vận động của Phật giáo miền Trung và mét sè kiến nghị về chính sách đối với Phật giáo trong giai đoạn hiện nay"; luận văn tốt nghiệp Đại học chính trị của tác giả Ngô Văn Trân năm 1996 (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) với đề tài "Gia đình Phật tử và công tác đoàn kết tập hợp thanh thiếu niên tín đồ Phật giáo tại Thừa Thiên - Huế". Về ảnh hưởng của tôn giáo trong đời sống của TTN Việt Nam thì có công trình KX - 07 - 03 về "Ảnh hưởng của các hệ tư tưởng và tôn giáo đối với con người Việt Nam hiện nay" của Viện Triết học ...

Chọn lọc và kế thừa các thành tựu quan trọng của các công trình nghiên cứu nói trên; tác giả luận án đã bước đầu trình bày một cách hệ thống những vấn đề liên quan đến sinh hoạt của GĐPT và công tác đoàn