LỜI NÓI ĐẦU

Kinh tế thế giới phát triển với xu hướng chuyên môn hoa ngày càng cao. Nhu cầu về lưu thông nguyên vật liệu, nhiên liệu, hàng hóa là rất lơn. Xã hội phát triển, đời sống của con người ngày được nâng cao. Do đó, giao thông sẽ ngày càng được chú trọng phát triển. Đóng một vai trò quan trọng trong giao thông, những chiếc ô tô sẽ ngày nay đang được cải tiến, hoàng thiện hơn.

Từ thực tế kinh nghiện của các nước phát triển đi trước như: Mỹ, Nhật, Đức… công nghiệp ô tô chiến một tỷ trọng lớn trong nền kinh tế, đem lại lợi nhuận lớn cho các quốc gia này. Việt Nam với một nên công nghiệp ô tô còn khá non trẻ, để có thể phát triển bền vững, toàn diện, tiến tới cạnh tranh với

các quốc gia đi trước thì yêu cầu đạt ra là cần phải làm chủ được công nghệ

trong cả tính toán lý thuyết cũng như trong sản xuất.

Với sinh viên nghành ô tô nói chung và bản thân em nói riêng đã ý thức được điều này. Khi được nhân đồ án môn tính toán thiết kế ô tô, em đã chọn đề tài: TÍNH TOÁN THIẾT KẾ HỆ THỐNG LÁI TRÊN XE DU LICH. Sau một thời gian làm việc nghiên túc và không ngừng học hỏi em đã thu được

một số kết quả nhất định, đăc biệt thông qua đồ án này em đã có được cái nhìn khái quát về những kiến thức đã học, đã từng bước vận dụng được những kiến thức này.

Nhân cơ hội này, em cũng xin được gửi lờn cảm ơn chân thành đến thấy

PGS.TS. NGUYỄN TRỌNG HOAN đã nhiệt tình giúp đỡ em, để em có thể

hoàn thành đồ án này một cách tốt nhất.

Hà nội, ngày 10 tháng 10 năm 2009

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thế Hoàng

MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................. 3

1.1. Công dụng, yêu cầu, cấu tạo............................................................................................. 4

1.1.1. Công dụng ................................................................................................................. 4

1.1.2. Các phương pháp đổi hướng chuyển động của xe .................................................. 4

1.1.3. Yêu cầu ...................................................................................................................... 4

1.1.4. Cấu tạo....................................................................................................................... 4

1.2. Phân loại............................................................................................................................ 5

1.3. Các góc đặt bánh xe .......................................................................................................... 6

1.3.1. Góc nghiêng ngang của bánh xe ( góc Camber). .................................................... 6

1.3.2. Góc nghiêng dọc của trụ đứng và chế độ lệch dọc (Caster và khoảng Caster) ..... 7

1.3.3. Góc nghiêng ngang trụ đứng (Góc Kingpin) ......................................................... 8

1.3.4. Độ chụm và độ mở (góc doãng). .............................................................................. 8

1.4. Bán kính quay vòng ......................................................................................................... 9

1.5. Độ đàn hồi của lốp theo hướng ngang........................................................................... 10

1.6. Quan hệ động học của góc quay trong và ngoài bánh xe dẫn hướng .......................... 10

CHƯƠNG II: TÍNH TOÁN THIẾT KẾ HỆ THỐNG LÁI...................... 12

2.1. Các số liệu tham khảo, và lựa chọn thông số ................................................................ 12

2.1.1. Các thông số của xe du lịch TOYOTA COROLLA................................................ 12

2.2. Phân tích lựa chọn phương án thiết kế.......................................................................... 12

2.2.1. Phương án dẫn động lái ......................................................................................... 12

2.2.2. Phương án thiết kế cơ cấu lái ................................................................................. 13

2.3. Tính toán động học hệ thống lái .................................................................................... 18

2.3.1. Tính động học dẫn động lái .................................................................................... 18

2.3.2. Xây dựng đường cong đặc tính hình thang lái lý thuyết ....................................... 21

2.3.3. Xây dựng đường cong đặc tính hình thang lái thực tế.......................................... 21

2.4. Tính toán động lực học hệ thống lái .............................................................................. 22

2.4.1. Xác định mômen cản quay vòng............................................................................. 22

2.4.2. Xác định lực cực đại tác dụng lên vành tay lái...................................................... 24

2.4.3. Xác định các thông số hình học của dẫn động lái và cơ cấu lái ........................... 25

2.4.4. Kiểm nghiện bền...................................................................................................... 30

2.5. Tính toán cường hóa lái ................................................................................................. 37

2.5.1. Chọn những thông số làm việc của hệ thống lái ................................................... 37

2.5.2. Xây dựng đặc tính cường hoá lái ........................................................................... 38

CHƯƠNG 3: BẢN VẼ CHẾ TẠO CHI TIẾT ROTUYN ....................... 40

3.1. Kết cấu rotuyl .................................................................................................................. 40

3.2. Điều kiện làm việc của rotuyl ......................................................................................... 40

CHƯƠNG 4: QUY TRÌNH BẢO DƯƠNG, SỬA CHỮA HỆ THỐNG

LÁI .................................................................................................................. 41

4.1. Lắp ráp các cụm chi tiết .................................................................................................. 41

4.2. Một số hư hỏng cần sửa chữa ........................................................................................ 41

Tài liệu tham khảo ........................................................................................ 43

Phụ lục ............................................................................................................ 44

Chương trình tính toán hệ thống lái trên Matlab 7.8................................................................ 44

Kết quả tính toán sai lệch giữa góc qua anpha thực tế và lý thuyết ........................................ 51

Kết quả tính toán anpha thực tế và lý thuyết ............................................................................. 52

KẾT LUẬN .................................................................................................... 53