Mục lục

Trang

Lời cam đoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

1. Mở đầu

1.1. Đặt vấn đề 1

1.2. Mục đích và yêu cầu của đề tài 3

2. Tổng quan tài liệu

2.1. Thành phần nhện hại cây trồng nói chung và hoa hồng nói riêng 4

2.2. Hình thái học và triệu chứng gây hại của một số loài nhện hại

chủ yếu trên hoa hồng

6

2.3. Đặc điểm sinh học và sinh thái học của một số loài nhện hại

chủ yếu trên hoa hồng

9

2.4. Các biện pháp phòng chống nhện hại hoa hồng 11

3. Đối t−ợng, địa điểm, nội dung và ph−ơng pháp nghiên cứu

3.1. Đối t−ợng, địa điểm nghiên cứu 15

3.2. Nội dung và ph−ơng pháp nghiên cứu 15

3.3. Xử lý số liệu 23

4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

4.1. Tình hình trồng và chăm sóc hoa hồng tại địa bàn nghiên cứu 24

4.2. Thành phần nhện hại và nhện bắt mồi trên hoa hồng vụ Xuân hè

2006 (tháng 2/2003 – tháng 5/2006)

26

4.3. Biến động mật độ của Tetranychus urticae trên hoa hồng tại Mê

Linh (Vĩnh Phúc)

33

4.4. Đặc điểm sinh học của Tetranychus urticae 35

4.5. Sức tăng quần thể thực tế của Tetranychus urticae 43

4.6. Thử nghiệm các biện pháp phòng chống nhện hai chấm hại hoa

hồng T. urticae

45

4.7. Khả năng phòng chống T. urticae của một số loại thuốc BVTV 49

5. Kết luận và đề xuất

5.1. Kết luận 52

5.2. Đề xuất 53

6. Tài liệu tham khảo 54

Phụ lục 60

1. Mở đầu

1.1. Đặt vấn đề

Trong khoảng 10 năm trở lại đây ở Việt Nam, nghề trồng hoa đang

ngày càng được chú trọng phát triển. Diện tích trồng hoa không chỉ tập

trung ở các vùng trồng hoa truyền thống (như làng hoa Ngọc Hà - Hà

Nội, Đà Lạt .) mà đã mở rộng phát triển ở nhiều địa phương khác. Miền

Bắc hiện nay có hai vùng trồng hoa lớn là Tây Tựu (Từ Liêm - Hà Nội)

và Mê Linh (Vĩnh Phúc). Tây Tựu đã phát triển nghề trồng hoa từ năm

1995, với trên 300 ha đất canh tác của toàn xã đã chuyển đổi hoàn toàn

thành vùng chuyên canh hoa. Mê Linh cũng có tới 270 ha trong tổng số

400 ha đất nông nghiệp chuyên canh hoa.

Có thể nói, ở Việt Nam, loài hoa được trồng nhiều nhất và cho hiệu

quả kinh tế cao chính là hoa hồng. Ngoài giá trị làm đẹp, hoa hồng còn là

một trong những nguồn dược liệu quý được đông y sử dụng làm thuốc

chữa trị mụn nhọt, các bệnh về đường ruột, hô hấp. Đây cũng là loài hoa

có hương thơm dịu dàng, quý phái và được rất nhiều người ưu thích, vì

vậy, người ta còn sử dụng hoa hồng để chưng cất tinh dầu thơm. Quan

trọng hơn nữa là hoa hồng có giá trị xuất khẩu cao, nên trồng hoa hồng

không chỉ phục vụ cho tiêu dùng nội địa mà còn để xuất khẩu.

Tuy nhiên muốn xuất khẩu hoa hồng có lợi nhuận cao và mang tính

bền vững, đòi hỏi phải có một quy trình trồng và chăm sóc cây hoa hồng

rất chặt chẽ sao cho những bông hồng xuất khẩu phải to và đẹp, cành hoa

phải chắc khoẻ và lá phải xanh bóng. Hoa hồng là cây không mẫn cảm

với chu kỳ ánh sáng nên có thể sản xuất quanh năm, còn nếu nhiệt độ

quá thấp (<80

C) hoặc quá cao (>320

C kéo dài liên tục), hoa hồng thường

rơi vào trạng thái ngủ nghỉ và bán ngủ nghỉ. Với khí hậu có 4 mùa rõ rệt

như ở Việt Nam, thực sự là yếu tố thuận lợi giúp cho người trồng hoa có

sự lựa chọn thích hợp thời vụ trồng hoa hồng theo từng điều kiện của địa

phương. Tuy nhiên vấn đề khó khăn là, những thời vụ thích hợp để trồng

hoa hồng mang lại hiệu quả kinh tế cao (hoa hồng −a nhiệt độ ban ngày

là 23-280

C, ban đêm là 14-180

C) lại có điều kiện sinh thái thích hợp cho

nhiều loài nhện nhỏ hại hoa hồng phát sinh gây hại. Chúng chích hút

nhựa cây hoa hồng qua việc chích hút biểu bì lá làm cho lá mất đi màu

xanh bóng, kéo theo hoa phát triển còi cọc, thậm chí không ra hoa nếu

như nhện hại quá nặng làm rụng hết lá.

Việc phòng chống dịch hại, đặc biệt là nhện hại nhằm đảm bảo cho

hoa hồng sinh trưởng, phát triển với năng suất và phẩm chất cao là vô

cùng quan trọng. Điều đáng nói ở đây là, những nghiên cứu về nhện hại

trên cây trồng nói chung và trên hoa hồng nói riêng không có nhiều

khiến cho những người trồng hoa, nhất là ở những địa phương mới

chuyển đổi sang trồng hoa, gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng các

biện pháp phòng trừ. Thường thì họ phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc hóa

học để đối phó với nhện hại và sử dụng với tần suất cao, khiến cho chi

phí bảo vệ thực vật tăng lên mà hiệu quả phòng trừ vẫn không cao do cơ

chế chống thuốc của dịch hại cùng với những tác động xấu của thuốc tới

các loài thiên địch, Hoa hồng cũng không vì thế mà đẹp hơn bởi tác động

của hóa chất có thể gây cháy lá hoặc thui chột mầm hoa.

Từ những vấn đề đặt ra trên đây, cộng với mong muốn được góp

phần làm cơ sở cho những nghiên cứu chuyên sâu về nhện hại hoa hồng,

chúng tôi tiến hành: “Nghiên cứu thành phần nhện hại, biện pháp phòng trừ

loài nhện hại chủ yếu hoa hồng vụ Xuân hè 2006 tại Hà Nội và vùng phụ cận