Nghiên cứu ảnh hưởng của dầu ve đến tính chất mỡ phân huỷ sinh học gốc xà phòng liti trên cơ sở hỗn hợp dầu sở-ve

Summary

With the purpose to develop an environmental friendly biodegradable lithium grease based on

non-modified vegetable oils (blend of castor oil and therasunquli oil) the paper presented the

results of research for the influences of quantity of castor oil in the blend on the properties of the

performed grease. The paper also emphasized these influences on the neutralization procedure in

preparation of the grease.

Key words: biodegradable grease, vegetable oil based lubricant.

I - Mở đầu

Hng năm trên thế giới có khoảng từ 4 đến

12 triệu tấn vật liệu bôi trơn đ" qua sử dụng bị

thải loại ra ngoi môi tr+ờng, trong đó mỡ bôi

trơn chiếm từ 3% đến 5%. Vì vậy, nghiên cứu

chế tạo mỡ bôi trơn phân huỷ sinh học (MBT

PHSH) trên cơ sở dầu thực vật (DTV) l một

trong các h+ớng phát triển đáp ứng nhu cầu bảo

vệ môi tr+ờng.

Giống nh+ các MBT gốc khoáng, MBT

PHSH có cấu trúc khung mạng do chất lm đặc

(x phòng kim loại nh+ natri, canxi, liti, một số

loại betonite hoặc polyure) tạo nên chứa môi

tr+ờng phân tán l DTV (chiếm từ 80 - 85%

trong mỡ) (hình 1) . Phụ gia trong MBT

PHSH với vai trò tăng c+ờng các tính năng lm

việc của mỡ ít nhiều có ảnh h+ởng đến cấu trúc

mỡ v do đó ảnh h+ởng đến một số tính chất của

mỡ nh+ nhiệt độ nhỏ giọt, độ đặc (độ xuyên

kim), độ ổn định keo

Nh+ vậy trong MBT PHSH, dầu gốc khoáng

(thnh phần chiếm nhiều nhất trong mỡ) đ"

đ+ợc thay thế bằng DTV l nguyên liệu có khả

năng tái tạo, có tính PHSH cao v có khả năng

bôi trơn tốt hơn dầu khoáng. Tuy nhiên, để lm

vật liệu bôi trơn, DTV có nhiều yếu điểm cần

phải cải thiện nh+: độ bền chịu nhiệt, độ bền

chịu n+ớc v độ bền oxi hoá kém; độ nhớt thấp

(trừ dầu ve)

Với mục đích tổng hợp MBT thân thiện môi

tr+ờng giảm thiểu tối đa các yếu điểm của DTV,

hỗn hợp dầu sở v dầu ve đ" đ+ợc lựa chọn để

thay thế dầu khoáng trong thnh phần của MBT

trên cơ sở x phòng liti . Dầu sở đ+ợc lựa

chọn do có tỷ lệ axit oleic cao (tới 60%) do vậy

có độ bền oxi hoá tốt hơn cả so với dầu bông,

đậu t+ơng, h+ớng d+ơng .Tuy nhiên do điểm

đông đặc của dầu sở t+ơng đối cao (4o

C) v độ

nhớt thấp (31 cSt ở 40o

C) nên cần phải kết hợp

với dầu ve (có điểm đông đặc l -12o

C v độ

nhớt ở 40o

C l 259 cSt) để đạt yêu cầu chung

của MBT m không cần phải sử dụng DTV biến

tính lm tăng giá thnh sản phẩm. Các khảo sát

trong bi báo sẽ tập trung nghiên cứu sự ảnh

h+ởng của tỷ lệ dầu ve trong hỗn hợp sở ve đế