THỰC TRẠNG HỆ THỐNG THUẾ HIỆN HÀNH CỦA VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN GIA NHẬP WTO

1. Tổng quan về hệ thống thuế hiện hành ở Việt Nam

số lượng các sắc thuế trong hệ thống thuế nhiều hay Ýt là tùy thuộc vào đặc điểm kinh tế - xã hội, quan điểm động viên của Nhà nước và hệ thống kiến trúc luật pháp ở mỗi quốc gia. Tuy nhiên một hệ thống thuế hoàn chỉnh thông thường bao gồm ba loại cơ bản: Thuế tiêu dùng, thuế thu nhập và thuế tài sản.

1.1. Thuế tiêu dùng

Thuế tiêu dùng là loại thuế đánh vào phần thu nhập đem ra chi tiêu mua hàng hóa, dịch vụ của đối tượng nộp thuế. Xét về mặt lý thuyết, thuế này có thể được xác định trên cơ sở thuế suất và thu nhập hàng năm dùng cho chi tiêu của đối tượng nộp thuế. Tuy nhiên, trên thực tế, khó có thể xác định được chính xác thu nhập của mọi đối tượng nộp thuế và càng khó có thể xác định được thu nhập đem ra tiêu dùng của họ. Vì vậy, rất khó đánh thuế tiêu dùng một cách trực tiếp dựa trên thu nhập dùng cho chi tiêu của đối tượng nộp thuế. Trong môi trường cạnh tranh, việc đánh thuế vào thu nhập của người tiêu dùng cũng tương đương với việc đánh thuế vào phía người cung cấp hàng hóa, dịch vụ. Xét trên phương diện quản lý, việc đánh thuế tiêu dùng thông qua giá cả hàng hóa dịch vụ còn có tác dụng giảm bớt các đầu mối quản lý vì số lượng các nhà cung cấp sẽ nhỏ hơn số lượng người tiêu dùng. Do vậy, trên thực tế, thuế tiêu dùng được thực hiện thông qua hoạt động bán hàng nhằm tiết kiệm chi phí hành thu đồng thời giảm nhẹ tâm lý bị đánh thuế do thuế được Èn trong giá cả hàng hóa dịch vụ mà người tiêu dùng nhận được. Chính vì vậy, thuế tiêu dùng còn được gọi là thuế gián thu.

Các sắc thuế tiêu dùng cơ bản ở Việt Nam gồm: thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.