Trong nền kinh tế vĩ mô có rất nhiều biến số kinh tế. Chúng tác động qua lại lẫn nhau rất phức tạp và theo những mức độ khác nhau tuỳ thuộc vào loại biến số, vào tình hình của nền kinh tế (cả về đối nội và đối ngoại) và tuỳ thuộc vào từng thời kỳ. Bản thân sự vận động của các biến số này cùng với mối quan hệ giữa chúng đều có những tác động nhất định đến nền kinh tế. Một trong những biến số quan trọng được nhiều nhà kinh tế quan tâm là chỉ số giá tiêu dùng. Cho tới nay, chỉ số giá tiêu dùng vẫn được sử dụng như là một thước đo lạm phát ở nhiều nước. Do sự không công bằng, lo lắng và những mất mát thực tế do những biến động không tốt của chỉ số giá tiêu dùng gây ra mà việc ổn định giá cả luôn được coi là mục tiêu chủ yếu của các chính sách kinh tế.

Kể từ khi tiến hành đổi mới đến nay, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc phát triển kinh tế, hội nhập kinh tế quốc tế và nâng cao đời sống nhân dân. Một trong những thành tựu luôn được nhắc đến là công tác kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng. Nhìn chung, công tác này trong những năm qua đã được tiến hành tương đối tốt, giúp đưa chỉ số giá tiêu dùng từ mức ba con số về mức một con số và trong nhiều năm luôn được giữ trong tầm kiểm soát.

Tuy nhiên cũng đã có những thời kỳ chỉ số giá tiêu dùng có những biến động theo chiều hướng không tốt đối với sự phát triển kinh tế. Điển hình là việc chỉ số giá tiêu dùng giảm mạnh trong những năm 1999-2000 và lại liên tục tăng cao trong những tháng đầu năm 2005. Đặc biệt việc chỉ số giá tiêu dùng trong 9 tháng đầu năm 2005 tăng quá cao vượt dự kiến và ngoài tầm kiểm soát đã gây ra nhiều khó khăn cho sản xuất và tiêu dùng. Nhiều chuyên gia kinh tế lo ngại với tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng như vậy Việt Nam sẽ khó đạt được mức tăng trưởng theo dự kiến. Rõ ràng những điều này cho thấy công tác kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng còn bị động và bộc lộ nhiều nhược điểm. Trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, thực trạng này đặt ra yêu cầu cần thiết phải có những nghiên cứu về chỉ số giá tiêu dùng và các biện pháp nhằm bình ổn giá một cách hiệu quả và chủ động.

Bên cạnh đó trong các phương pháp thống kê phương pháp chỉ số là phương pháp được dùng phổ biến để thấy rõ được sự biến động của sự vật hiện tượng