LỜI MỞ ĐẦU.

Như chúng ta đã biết toàn cầu hoá, hợp tác quốc tế là một xu thế tất yếu khách quan của thời đại, nhận thức đúng đắn được điều này Đảng và Nhà nước ta, đặc biệt trong những năm gần đây, luôn đẩy mạnh và thực hiện các chính sách mở cửa, tăng cường hợp tác quốc tế nhằm đưa nền kinh tế nước ta hội nhập cùng nền kinh tế thế giới. Khi chúng ta chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần có sự quản lý của Nhà nước, thì nền kinh tế của chúng ta sẽ hoạt động theo những quy luật vốn có của nền kinh tế thị trường như quy luật cung cầu, quy luật giá cả, quy luật cạnh tranh vv...Và khi đó vai trò của chính phủ lại càng được khẳng định trong việc định hướng nền kinh tế, khắc phục những khuyết tật mà kinh tế thị trường gây ra, đặc biệt trong quá trình hội nhập hiện nay, khi mà nền kinh tế nước ta chịu sự tác động trức tiếp bởi những biến động của nền kinh tế toàn cầu, thì việc ổn định vĩ mô nền kinh tế đã trở thành yếu tố quyết định đảm bảo cho các đơn vị sản xuất kinh doanh trong nước cũng như các nhà đầu tư từ nước ngoài yên tâm hoạt động một cách có hiệu quả. Nhưng làm thế nào mà chính phủ có thể nhận biết được những dấu hiệu bất ổn của nền kinh tế? Sự bất ổn đó đang ở mức độ nào ? Xu hướng biến động của nó ra sao?.Có một chỉ tiêu có thể giúp chính phủ đánh giá được mức ổn định của nền kinh tế, đó là chỉ số giá tiêu dùng.

Chỉ số giá là một công cụ phản ánh thực trạng của nền kinh tế, thông qua mức lạm phát cao hay thấp là ta có thể đánh giá được mức ổn định của nền kinh tế đó.

Chúng ta có thể đánh giá đúng đắn sự biến động về lượng của nhiều chỉ tiêu kinh tế thông qua việc sử dụng chỉ số giá để loại trừ sự biến động của giá cả trong các chỉ tiêu đó, đặc biệt là khi ta tính các chỉ tiêu đánh giá mức sông thực tế của các tầng lớp dân cư.

Nhờ sử dụng chỉ số giá mà ta có thể đánh giá chính xác trị giá của các loại tài sản để từ đó đưa các điều chỉnh phù hợp trong các quan hệ kinh tế.

Và chỉ số giá còn là cơ sở để các cơ quan quản lý vĩ mô của Nhà nước xây dựng kế hoạch và chiến lược phát triển kinh tế, đặc biệt là các kế hoạch tài chính và ổn định giá cả.

Xuất phát từ tính cấp thiết và tầm quan trọng như trên em đã lựa chọn đề tài nghiên cứu mang tên: “Phương pháp chỉ số trong phân tích thống kê và vận dụng vào tính chỉ số giá tiêu dùng ở Việt Nam hiện nay”.

Mục đích của việc nghiên cứu trước hết là để nâng cao trình độ cũng như nhận thức về phương pháp chỉ số trên phương diện lý luận cũng như thực tiễn, sau đó em mong muốn có thể góp một phần nhỏ bé nào đó vào việc hoàn thiện hơn phương pháp tính chỉ số giá tiêu dùng của nước nhà.

Qua đây em cũng xin chân thành cảm ơn ThS. Chu Bích Ngọc GV khoa Thống kê kinh tế_ĐHKTQD đã hướng dẫn và giúp đỡ em trong quá trình thực hiện đề án của mình.

KẾT LUẬN

Hiện nay phương pháp chỉ số ngày càng được sử dụng phổ biến trong trong phân tích các quá trình kinh tế xã hội, từ các hoạt động sản xuất kinh doanh ở tầm vi mô trong các tổ chức, các doanh nghiệp cho đến các hoạt động quản lý vĩ mô nền kinh tế, điều này khẳng định vai trò quan trọng của phương pháp này trong thực tiễn, vì vậy mà việc nghiên cứu phương pháp chỉ số để ngày càng hoàn thiện hơn phương pháp này, cũng như vận dụng nó vào thực tiễn một cách có hiệu quả hơn là một điều có ý nghĩa rất thiết thực.

Trong khuân khổ của môn học Lý thuyết thống kê và một số tài liệu tham khảo, đề án này đã nêu lên những nội dung cơ bản nhất của phương pháp chỉ số trong phân tích thống kê, cách tính các chỉ số cơ bản trong phân tích các hiện tượng kinh tế xã hội, đồng thời đề án cũng đã nêu lên cách vận dụng phương pháp này để tính chỉ số giá tiêu dùng thực tế hiện nay ở nước ta.

Thông qua phần lý thuyết chung và phần vận dụng trong thực tế, đề án đã trình bày một số kiến nghị chung nhằm hoàn thiện hơn nữa việc vận dụng phương pháp chỉ số để tính chỉ số giá tiêu dùng hiện nay ở nước ta.

Do trình độ còn có hạn cho nên em kính mong các thầy cô giáo nhận xét, đánh giá và góp ý kiến để em có thể hoàn thiện hơn nữa đề án của mình.

Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn ThS. Chu Bích Ngọc đã hướng dẫn em thực hiện đề án này.

Hà nội ngày 30 tháng 11 năm 2007

MỤC LỤC.

Trang

LỜI MỞ ĐẦU. 1

PHẦN I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHỈ SỐ. 3

I.Khái niệm, đặc điểm, và tác dụng của chỉ số trong thống kê. 3

1.Khái niệm về chỉ số. 3

2. Đặc điểm của phương pháp chỉ số trong thống kê. 3

3. Phân loại chỉ số. 3

4. Quyền số của chỉ số thống kê. 4

5. Tác dụng của chỉ số trong phân tích thống kê. 5

II. Phương pháp phân tích chỉ số. 5

1.Chỉ số phát triển. 5

1.1.Chỉ số đơn. 5

1.2. Chỉ số chung. 6

2.Chỉ số không gian. 9

2.1. Chỉ số đơn. 9

2.2. Chỉ số tổng hợp. 10

III. Hệ thống chỉ số. 10

1.Khái niệm và cấu thành của hệ thống chỉ số. 10

1.1. Khái niệm. 10

1.2. Cấu thành của hệ thống chỉ số. 10

2. Tác dụng của hệ thống chỉ số. 11

3. Phương pháp xác định hệ thống chỉ số. 11

3.1. Phương pháp liên hoàn. 11

3.2. Phương pháp biểu hiện ảnh hưởng biến động riêng biệt. 13

4. Hệ thống chỉ số phân tích biến động của chỉ tiêu bình quân và tổng lượng biến tiêu thức. 14

4.1. Hệ thống chỉ số phân tích biến động của chỉ tiêu bình quân. 14

4.2. Hệ thống chỉ số phân tích biến động tổng lượng biến tiêu thức. 15

5. Hệ thống chỉ số phân tích trong trường hợp tổng thể bao gồm các bộ phận không so sánh được. 16

PHẦN II: VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP CHỈ SỐ TRONG VIỆC TÍNH CHỈ SỐ GIÁ TIÊU DÙNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY. 17

1.Khái niệm và công thức tính chỉ số giá tiêu dùng. 17

2.Lập bảng giá kỳ gốc cố định. 18

3. Lập quyền số kỳ gốc. 18

4. Chọn danh mục mặt hàng đại diện. 19

5. Mạng lưới thu thập giá. 21

5.1. Lựa chọn số lượng khu vực điều tra, điểm điều tra. 21

5.2. Phương pháp điều tra giá tiêu dùng. 23

5.3. Thời gian điều tra giá. 23

6. Phương pháp tính chỉ số giá tiêu dùng. 24

6.1. Tính giá bình quân từng kỳ điều tra của các mặt hàng và dịch vụ đại diện theo hai khu vực nông thôn và thành thị. 24

6.2. Tính giá bình quân tháng của các mặt hàng và dịch vụ đại diện theo hai khu vực nông thôn và thành thị. 25

6.3. Tính giá bình quân tháng cho cả tỉnh, thành phố của các mặt hàng và dịch vụ đại diện. 26

6.4. Tính chỉ số giá tiêu dùng hàng thàng riêng cho khu vực thành thị và nông thôn. 26

PHẦN III: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN HƠN PHƯƠNG PHÁP TÍNH CHỈ SỐ GIÁ TIÊU DÙNG Ở NƯỚC TA. 35

1.Về phạm vi tính chỉ số giá tiêu dùng. 35

2. Về việc lựa chọn thời kỳ của quyền số. 35

3.Về tính chỉ số giá tiêu dùng cho các khoảng thời gian khác nhau: 35

KẾT LUẬN 36

TÀI LIỆU THAM KHẢO.

1. “Giáo trình Lý thuyết thống kê.”

Nhà xuất bản giáo dục.

2. “Niên giám thống kê 2003.”

Tổng cục thống kê.

3. “Kinh tế học tập I và II.”

Nhà xuất bản thống kê.

4. “Một số ý kiến về phương pháp tính chỉ số giá tiêu dùng.”

Cục thống kê TP. Hồ Chí Minh.

5. “Bảng giá cố định.”

Tổng cục thống kê - Nhà xuất bản thống kê.

6. “Phương pháp chỉ số trong phân tích thống kê.”

Nhà xuất bản thống kê 1985.

7. Các trang thông tin trên mạng internet.