I. Giới thiệu chung về thị trường ngoại hối

1.1. Khái niệm

Chúng ta thấy rằng, một trong những điểm khác nhau cơ bản giữa thương mại quốc tế và thương mại nội địa là:

- Thương mại quốc tế thường liên quan đến việc chuyển đổi giữa các đồng tiền khác nhau của các quốc gia khác nhau.

- Trong khi đó, thương mại nội địa thường chỉ liên quan đến nội tệ.

Một nhà nhập khẩu Mỹ thường được yêu cầu thanh toán cho nhà xuất khẩu Nhật bằng đồng yên Nhật, cho nhà xuất khẩu Đức bằng đồng mark Đức, cho nhà xuất khẩu Anh bằng đồng bảng Anh Với lý do này, để thanh toán tiền hàng, nhà nhập khẩu Mỹ phải mua các ngoại tệ thích hợp, tức bán nội tệ trên thị trường.

Giống như thương mại quốc tế, du lịch quốc tế, đầu tư quốc tế, quan hệ tín dụng quốc tế và các quan hệ tài chính quốc tế khác đều làm phát sinh nhu cầu mua bán các đồng tiền khác nhau trên thị trường.

Hoạt động mua bán các đồng tiền khác nhau được diễn ra trên thị trường, và thị trường này được gọi là thị trường ngoại hối (The Foreign Exchange Market – FOREX). Một cách tổng quát: Bất cứ ở đâu diễn ra việc mua và bán các đồng tiền khác nhau thì ở đó gọi là thị trường ngoại hối

Như vậy, điều rõ ràng là nếu trên toàn thế giới chỉ sử dụng một đồng tiền chung duy nhất, thì hoạt động mua bán các đồng tiền khác nhau sẽ bị triệt tiêu và ắt hẳn thị trường ngoại hối sẽ không tồn tại và việc nghiên cứu nó sẽ trở nên vô nghĩa.

1.2. Những đặc điểm của thị trường ngoại hối

- Thị trường ngoại hối không nhất thiết phải tập trung tại vị trí địa lý hữu hình nhất định, mà là bất cứ đâu diễn ra hoạt động mua bán các đồng tiền khác nhau.

- Đây là thị trường toàn cầu, bởi vì :

Thời lượng giao dịch 24 giờ/24 giờ (trừ những ngày nghỉ).

Hầu khắp mọi nơi đều diễn ra việc mua bán chuyển đổi các đồng tiền khác nhau.

- Trung tâm của thị trường ngoại hối là Thị trường liên Ngân hàng (Interbank) với các thành viên chủ yếu là các NHTM, các nhà môi giới ngoại hối và các NHTM. Doanh số giao dịch trên Interbank chiếm tới 85% tổng doanh số giao dịch ngoại hối toàn cầu.

- Các nhóm thành viên tham gia thị trường duy trì quan hệ với nhau liên tục thông qua điện thoại, mạng vi tính, telex và fax. Do thông tin được truyền đi rất nhanh và hiệu quả, cho nên tuy các thành viên tham gia thị trường ở rất xa nhau nhưng họ vẫn có cảm giác là đang cùng hoạt động dưới một mái nhà chung.

- Do thị trường có tính toàn cầu và hoạt động hiệu quả, cho nên các tỷ giá được niêm yết trên các thị trường khác nhau nhưng hầu như là thống nhất với nhau (có độ lệch chuẩn không đáng kể).

- Đồng tiền được sử dụng nhiều nhất trong giao dịch là USD, chiếm 41,5% trong số các đồng tiền tham gia (điều này cũng có nghĩa là có tới 83% các giao dịch trên FOREX là có mặt của USD).

- Đây là thị trường rất nhạy cảm với các sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội, tâm lý nhất là với các chính sách tiền tệ của các nước phát triển