Lời nói đầu

Nhằm mở rộng quan hệ hợp tác kinh tế th−ơng mại với các n−ớc

ASEAN, tận dụng lợi thế khu vực đảm bảo sự phát triển của mình, tháng

7/2006, Trung Quốc, thông qua tỉnh Quảng Tây, đề xuất sáng kiến “Cực tăng

tr−ởng mới ASEAN - Trung Quốc” bao gồm ba nội dung lớn: Hợp tác Tiểu

vùng Sông Mê Kông mở rộng (GMS); Hợp tác kinh tế biển hay hợp tác kinh tế

Vịnh Bắc Bộ mở rộng và Hợp tác kinh tế trên đất liền hay hợp tác Hμnh lang

kinh tế Nam Ninh - Singapore. Chiến l−ợc nμy còn đ−ợc gọi lμ “Một trục hai

cánh”: Một trục lμ hμnh lang kinh tế Nam Ninh - Singapore, cánh thứ nhất lμ

tiểu vùng Mê Kông mở rộng, cánh thứ hai lμ khu vực Vịnh Bắc Bộ mở rộng bao

gồm vùng biển Việt Nam, Trung Quốc, Philippin, Indonesia, Malaysia vμ

Singapore. Với lợi thế giáp các n−ớc ASEAN cả đất liền vμ biển, Quảng Tây vμ

Vân Nam chính lμ đầu mối quan trọng cho quan hệ hợp tác Trung Quốc vμ

ASEAN trong sáng kiến nμy. Sự phát triển của Quảng Tây vμ Vân Nam sẽ lμ

động lực có tác động trực tiếp đến sự tăng tr−ởng kinh tế trong khu vực vμ lμ

các bên của Trung Quốc tham gia trực tiếp vμo chiến l−ợc nói trên.

Kể từ khi đề xuất sáng kiến nμy, phía Trung Quốc đã tích cực vận động

để các n−ớc ASEAN, nhất lμ các n−ớc liên quan trực tiếp ủng hộ. Mặc dù có

nhiều ý kiến khác nhau, một số n−ớc, trong đó có Việt Nam, ch−a thực sự đồng

tình với sáng kiến nμy. Tuy nhiên, phía Trung Quốc đã triển khai nhiều hoạt

động vμ thể hiện quyết tâm đ−a sáng kiến nμy thμnh hiện thực.

Với vai trò cầu nối quan trọng giữa ASEAN vμ Trung Quốc, Việt Nam

có vị trí vô cùng quan trọng trong sáng kiến mới về hợp tác ASEAN – Trung

Quốc. Việt Nam vμ Trung Quốc đang hợp tác thực hiện sáng kiến Hai hμnh

lang, một vμnh đai. Trung Quốc vμ Việt Nam cũng lμ những n−ớc thμnh viên

quan trọng trong Hợp tác Tiểu vùng Mê Kông mở rộng. Hợp tác Việt Nam –

Trung Quốc trong xây dựng vμnh đai kinh tế Vịnh Bắc Bộ cũng đang tiến triển

tốt đẹp.

Việc Trung Quốc đề xuất sáng kiến mới nμy sẽ có tác động đến các n−ớc

có liên quan, trong đó trực tiếp vμ nhiều nhất lμ đối với Việt Nam. Việt Nam sẽ

có nhiều lợi ích khi sáng kiến nμy đ−ợc thực hiện, đặc biệt lμ việc tiếp tục phát

triển hợp tác Tiểu vùng Mê Kông vμ Hai hμnh lang kinh tế. Tuy nhiên, Việt

Nam cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức khó l−ờng tr−ớc, vì đây lμ một

vấn đề phức tạp vμ nhạy cảm, nhất lμ vấn đề Hợp tác trên biển trong bối cảnh

còn nhiều bất đồng giữa các bên tham gia. Phía Việt Nam cũng đã có nhiều

cuộc họp bμn về chiến l−ợc phát triển “Một trục hai cánh” của Trung Quốc,

trong đó Thủ t−ớng Chính phủ đã giao Bộ Công Th−ơng chủ trì phối hợp với

các cơ quan hữu quan nghiên cứu đề xuất vμ báo cáo với Thủ t−ớng các giải

6

pháp khai thác chiến l−ợc phát triển nμy nhằm thúc đẩy quan hệ th−ơng mại

Việt Nam với Trung Quốc.

Sáng kiến Cực tăng tr−ởng mới ASEAN - Trung Quốc (chiến l−ợc Một

trục hai cánh) lμ vấn đề lớn liên quan đến hợp tác kinh tế, đối ngoại, chính trị

giữa Trung Quốc vμ các n−ớc ASEAN, trong đó có Việt Nam. Trong khuôn khổ

đề tμi nghiên cứu cấp Bộ, đề tμi “Nghiên cứu xây dựng các giải pháp khai

thác chiến l−ợc phát triển “Một trục hai cánh” nhằm thúc đẩy quan hệ

th−ơng mại Việt Nam với Trung Quốc” tập trung chủ yếu vμo việc phân tích

những ảnh h−ởng của việc Trung Quốc thực hiện sáng kiến nμy đến quan hệ

th−ơng mại giữa hai n−ớc Việt Nam vμ Trung Quốc, từ đó đ−a ra các giải pháp

tận dụng cơ hội vμ đối phó với những thách thức từ việc thực hiện chiến l−ợc

“Một trục hai cánh” nhằm phát triển quan hệ hợp tác th−ơng mại Việt Nam -

Trung Quốc trong t−ơng lai