PHẦN I NHỮNG LÝ LUẬN CHUNG

VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG

I . ĐỊNH MỨC LAO ĐỘNG

1. Khái niệm và tác dụng ,yêu cầu của định mức lao động:

1.1 Khái niệm: Định mức lao động là lượng lao động hao phí lớn nhất không được phép vượt quá để hoàn thành một đơn vị sản phẩm hoặc một chi tiết sản phẩm hoặc một bước công việc theo tiêu chuẩn chất lượng quy định trong điều kiện tổ chức, kỹ thuật, tâm sinh lý, kinh tế-xã hội nhất định. Lượng lao động hao phí mà chúng ta nói ở đây phải được lượng hoá bằng những thông số nhất định và phải bảo đảm độ tin cậy tối đa, đảm bảo tính tiên tiến và hiện thực. Phải xác định được chất lượng của sản phẩm hoặc công việc và phải thể hiện bằng các tiêu chuẩn để nghiệm thu chất lượng sản phẩm đó, lượng lao động hao phí và chất lượng sản phẩm phải gắn chặt với nhau.

1.2. Phân loại định mức

1.2.1 Nếu căn cứ vào tính chất đơn vị tính toán : có thể chia thành 3 loại định mức : Định mức thời gian, định mức sản lượng và định mức phục vụ.

- Định mức thời gian: là lượng thời gian hao phí lớn nhất không được phép vượt quá để hoàn thành việc chế tạo một đơn vị sản phẩm hay hoàn thành một bước công việc theo tiêu chuẩn chất lượng qui định trong điều kiện tổ chức kỹ thuật, tâm sinh lý và kinh tế-xã hội nhất định.

- Định mức sản lượng: là lượng sản phẩm ít nhất được quy định phải hoàn thành trong một đơn vị thời gian với tiêu chuẩn chất lượng quy định trong điều kiện tổ chức kỹ thuật, tâm sinh lý và kinh tế-xã hội nhất định.

- Định mức phục vụ có căn cứ kỹ thuật: là số lượng công nhân nhiều nhất được qui định để thực hiện qui trình công nghệ và phục vụ một thiết bị hoặc số lượng thiết bị ít nhất mà một công nhân hoặc một nhóm công nhân phụ trách trong điều kiện tổ chức kỹ thuật, tâm sinh lý và kinh tế-xã hội nhất định.

1.2.2 Nếu căn cứ vào phương pháp xây dựng : ta có thể chia định mức làm 2 loại : Định mức theo phương pháp thống kê kinh nghiệm và định mức có căn cứ kỹ thuật.

- Định mức theo phương pháp thống kê kinh nghiệm: là định mức được xây dựng dựa vào tài liệu thống kê và kinh nghiệm của cán bộ chuyên môn về thời gian hao phí thực tế để hoàn thành bước công việc ở thời kỳ trước, không tính đến những điều kiện tổ chức kỹ thuật cụ thể của sản xuất, những yếu tố tâm sinh lý của người lao động. . .

- Định mức có căn cứ kỹ thuật: là định mức được xây dựng dựa trên cơ sở phân tích đầy đủ năng lực sản xuất ở nơi làm việc, các nhân tố ảnh hưởng đến hao phí thời gian, nghiên cứu vận dụng các kinh nghiệm sản xuất tiên tiến của công nhân để đề ra chế độ làm việc khoa học, tổ chức lao động hợp lý, sử dụng triệt để những khả năng sản xuất ở nơi làm việc.

1.2.3 Căn cứ vào cấu thành của định mức : có định mức bộ phận và định mức tổng hợp:

- Định mức bộ phận: là định mức qui định cho từng bộ phận, chi tiết sản phẩm

- Định mức tổng hợp: là định mức qui định cho toàn bộ sản phẩm

1.2.4 Căn cứ vào cấp quản lý : có định mức do doanh nghiệp tự qui định và định mức do cấp trên qui định - Định mức do doanh nghiệp tự qui định là định mức do doanh nghiệp xây dựng và ban hành, được sử dụng trong phạm vi doanh nghiệp.

- Định mức do cấp trên qui định là định mức của ngành, định mức của địa phương, của nhà nước. Định mức do các cấp quản lý ban hành được sử dụng trong phạm vi tương ứng.