Vì sự tồn tại và phát triển của mình, con người phải quan hệ với tự nhiên và quan hệ với nhau; trong quá trình đó, những giá trị văn hóa sinh thái cũng dần dần được hình thành. Nghĩa là những giá trị văn hóa sinh thái gắn liền với mối quan hệ giữa con người và môi trường thiên nhiên. Vì vậy, trong quá trình bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa sinh thái, cần phải tính đến các yếu tố của môi trường tự nhiên và mối quan hệ, sự tác động giữa con người với tự nhiên mà kết quả của chúng được biểu hiện trong các giá trị văn hóa sinh thái. Do đó, vấn đề môi trường tự nhiên hiện nay không chỉ đơn giản là vấn đề sinh học, sinh thái học thuần túy, mà thực chất nó còn là vấn đề văn hóa và lối sống của con người, vấn đề văn hóa sinh thái nhân văn.

ở nước ta hiện nay, những vùng có điều kiện tự nhiên đa dạng như vùng rừng rậm, vùng núi cao, …đều là những vùng sâu, vùng xa, trình độ phát triển về mọi mặt nói chung còn rất hạn chế so với mặt bằng chung của cả nước. Những giá trị văn hóa sinh thái truyền thống được hình thành và phát triển từ nhiều đời nay của những khu vực này đang chịu sự tác động mạnh mẽ của kinh tế thị trường, của khoa học, công nghệ hiện đại, của sự hội nhập,... đang có những biến đổi theo cả xu hướng tích cực lẫn tiêu cực, tuy nhiên theo xu hướng tiêu cực vẫn nhiều hơn. Điều này do trình độ nhận thức của người dân còn thấp, các điều kiện thiên nhiên phức tạp, xa xôi, cách trở, kinh tế - xã hội còn lạc hậu,…của vùng này tạo nên. Do vậy, việc bảo tồn và phát huy những mặt tích cực, còn phù hợp của các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở các vùng này đang được đặt ra hết sức cấp thiết nhằm phục vụ cho mục tiêu phát triển bền vững của đất nước, mà trước tiên là phát triển bền vững các vùng đặc biệt này. Vấn đề này luôn được Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm, và khẳng định: "Tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội, giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc, bảo vệ môi trường sinh thái" [12, tr. 72](*).

Khu vực miền núi Đông Bắc nước ta là một vùng có nhiều dân tộc khác nhau cùng sinh sống, do đó ở đây, trải qua nhiều thế hệ đã hình thành nên một vùng văn hóa đặc thù và đa dạng. Vùng này có vị trí địa lý và môi trường tự nhiên rất đặc biệt, là nơi khởi nguồn cung cấp nước cho các con sông chính của đồng bằng Bắc bộ. Nơi đây còn có rừng rậm, núi cao nên được coi là "lá phổi", là "mái nhà" của cả nước. Do đó, việc nghiên cứu và bảo vệ, phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng này là một đóng góp không nhỏ vào quá trình xây dựng và phát triển bền vững của đất nước. Trong khi đó, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng núi Đông Bắc nước ta hiện nay còn nhiều hạn chế do các điều kiện kinh tế, xã hội và sự nhận thức của con người ở đây còn nhiều bất cập so với yêu cầu đặt ra. Vì vậy, vấn đề bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng này hiện nay đang là vấn đề cấp bách cần được nghiên cứu cả trên bình diện lý luận lẫn thực tiễn.

Nội dung bài làm:

Chương 1: Các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống ở vùng núi Đông Bắc nước ta

Chương 2: Thực trạng và giải pháp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa sinh thái truyền thống

ở vùng núi Đông Bắc nước ta hiện nay