Lời nói đầu

Thực hiện đường lối đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ đối ngoại, Việt Nam đã và đang dần dần từng bước hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Quá trình hội nhập đó đòi hỏi việc xây dựng và áp dụng chính sách phải tính đến luật pháp và thực tiễn quốc tế. Đối với lĩnh vực thương mại, các nguyên tắc cơ bản của thương mại quốc tế đang dần dần được nghiên cứu và áp dụng tại Việt Nam.

Đối xử tối huệ quốc (MFN) và Đối xử quốc gia (NT) là hai nguyên tắc cơ bản trong thương mại quốc tế, chúng đều có chung bản chất là không phân biệt đối xử hay nói cách khác là đối xử bình đẳng. Hai nguyên tắc này được thể hiện rất rõ nét thông qua các Hiệp định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đồng thời chúng cũng là những nguyên tắc quan trọng trong quan hệ hợp tác kinh tế thương mại khu vực và song phương.

Nhằm đảm bảo các mối quan hệ thương mại được tiến hành trên nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi, việc đàm phán và áp dụng MFN và NT trong quan hệ thương mại quốc tế là một vấn đề quan trọng giúp cho hàng hoá và dịch vụ của chúng ta có được môi trường bình đẳng để cạnh tranh với hàng hoá tương tự của các nước khác.

Mặc dù các nguyên tắc này đã được quy định trong một số các hiệp định kinh tế - thương mại song phương với nước ngoài nhưng do thiếu kinh nghiệm và chưa thông hiểu luật pháp quốc tế, việc áp dụng MFN và NT ở Việt Nam còn nhiều khiếm khuyết. Điều này thể hiện rất rõ trong hệ thống chính sách thương mại Việt Nam vốn tồn tại nhiều bất cập so với những quy định của quốc tế về MFN và NT. Do đó, để hội nhập kinh tế quốc tế và vận dụng các nguyên tắc MFN, NT một cách có hiệu quả thì việc khắc phục những bất cập nêu trên là điều hết sức cần thiết.

Xuất phát từ yêu cầu đó, đề tài “Nghiên cứu về chế độ MFN và NT nhằm hoàn thiện và điều chỉnh chính sách thương mại của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế” được thực hiện nhằm đưa ra những khuyến nghị hoàn thiện hệ thống chính sách thương mại của Việt Nam cho phù hợp với luật pháp khu vực và quốc tế thông qua việc xem xét chính sách thương mại Việt Nam trong tương quan với hai nguyên tắc MFN và NT.

Phạm vi nghiên cứu của đề tài được giới hạn ở việc nghiên cứu về MFN và NT trong lĩnh vực thương mại hàng hoá và thương mại dịch vụ là hai lĩnh vực quan trọng của thương mại quốc tế hiện nay.

Bố cục đề tài được kết cấu 3 chương:

Chương I: Nội dung cơ bản về chế độ Đối xử tối huệ quốc và Đối xử quốc gia.

Chương II: Những điểm tương đồng và khác biệt giữa chính sách thương mại Việt Nam và các quy định của quốc tế về MFN và NT.

Chương III: Phương hướng điều chỉnh những quy định của chính sách thương mại Việt Nam cho phù hợp với nguyên tắc MFN và NT trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế