MỤC LỤC

MỤC LỤC i

DANH MỤC KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT v

DANH MỤC CÁC BẢNG vi

LỜI NÓI ĐẦU 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA SẢN PHẨM VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA HÀNG NÔNG SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG EU VÀ NHẬT BẢN 5

1.1. Tổng quan về năng lực canh tranh của sản phẩm và các nhân tố ảnh hưởng 5

1.1.1. Khái niệm năng lực cạnh tranh của sản phẩm 5

1.1.1.1. Định nghĩa năng lực cạnh tranh của sản phẩm 5

1.1.1. 2. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của sản phẩm 6

1.1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của sản phẩm 8

1.1.2.1. Các nhân tố thuộc môi trường vĩ mô 8

1.1.2.1 Các nhân tố thuộc môi trường vi mô 10

1.1.3.Các yếu tố chính tạo nên năng lực cạnh tranh của hàng nông sản 11

1.1.3.1.Điều kiện sản xuất vốn có 11

1.1.3.2.Giống 13

1.1.3.3.Năng suất, sản lượng 13

1.1.3.4.Giá cả sản phẩm 13

1.1.3.5.Chất lượng sản phẩm 14

1.1.3.6.Công nghệ sau thu hoạch và công nghệ chế biến 15

1.1.3.7.Bao bì, bao gói, bảo quản, vận chuyển 16

1.1.3.8.Các yếu tố gián tiếp tạo nên năng lực cạnh tranh của hàng nông sản 17

1.2. Những cơ hội và thách thức đối với mặt hàng nông sản xuất khẩu Việt nam trong quá trình hội nhập WTO. 18

1.2.1. Cơ hội . 18

1.2.1.1.Mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nông sản 18

1.2.1.2.Nâng cao trình độ khoa học công nghệ 19

1.2.1.3.Tăng cường thu hút đầu tư vào phát triển nông nghiệp và nông thôn 20

1.2.2.Thách thức . 20

1.2.2.1.Nền nông nghiệp xuất phát điểm ở trình độ thấp 20

1.2.2.2.Cơ sở hạ tầng, dịch vụ yếu kém, năng lực quản lý yếu 21

1.2.2.3.Khí hậu nhiệt đới thất thường thường xuyên đe doạ đến năng suất và chất lượng của nền nông nghiệp 21

1.2.2.4.Các rào cản kỹ thuật của các nước nhập khẩu nông sản ngày càng gay gắt 22

1.2.2.5.Các đối thủ cạnh tranh ngày càng mạnh 23

1.3. Sự cần thiết phải nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam sang thị trường EU và Nhật Bản 24

1.3.1.Nguyên nhân chủ quan . 24

1.3.1.1.Hàng nông sản Việt Nam nhìn chung chưa có sức cạnh tranh cao trên thị trường EU và Nhật Bản 24

1.3.1.2.Hàng nông sản Việt Nam chưa tạo được dấu ấn thương hiệu 24

1.3.2.Nguyên nhân khách quan . 25

1.3.2.1.EU và Nhật Bản đặt ra các tiêu chuẩn kỹ thuật chặt chẽ đối với hàng nông sản 25

1.3.2.2.Khả năng cạnh tranh của quốc gia có ưu thế về xuất khẩu nông sản vào EU và Nhật Bản ngày càng nâng cao 27

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA HÀNG NÔNG SẢN VIỆT NAM TRÊN THỊ TRƯỜNG EU VÀ NHẬT BẢN 28

2.1. Tổng quan năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam 28

2.1.1. Tổng quan về thực trạng trạng xuất khẩu hàng nông sản Việt nam 28

2.1.1.1.Kim ngạch xuất khẩu 28

2.1.1.2.Giá cả xuất khẩu 29

2.1.1.3.Thị trường xuất khẩu 30

2.1.1.4.Mặt hàng xuất khẩu 32

2.1.2.Đánh giá chung về năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam . 33

2.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt nam sang thị trường EU và Nhật Bản 35

2.2.1.Năng lực cạnh tranh trên thị trường EU . 35

2.2.1.1.Thực trạng chung về năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam trên thị trường EU 35

2.2.1.2.Năng lực cạnh tranh của một số hàng nông sản chủ yếu Việt Nam trên thị trường EU 40

2.2.2.Năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam trên thị trường Nhật Bản . 48

2.2.2.1.Thực trạng chung về năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam trên thị trường Nhật Bản. 48

2.2.2.2.Năng lực cạnh tranh của một số hàng nông sản chủ yếu của Việt Nam trên thị trường Nhật Bản. 52

2.3. Đánh giá chung về năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam trên thị trường EU và Nhật Bản 58

2.3.1.Ưu điểm 58

2.3.1.1.Nhiều mặt hàng nông sản được đánh giá tốt dần dần đáp ứng được yêu cầu của thị trường. 58

2.3.1.2.Giá cả hàng nông sản Việt Nam tương đối cạnh tranh so với các mặt hàng tương đương. 58

2.3.1.3.Tỷ lệ hàng nông sản chế biến ngày càng cao tăng. 59

2.3.2.Hạn chế 59

2.3.2.1.Chất lượng hàng nông sản chưa đáp ứng được tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm. 59

2.3.2.2.Nguồn hàng không ổn định. 60

2.3.2.3.Kênh phân phối hàng nông sản vào EU và Nhật Bản chưa đa dạng và linh hoạt, công tác xúc tiến thương mại kém. 61

2.3.2.4.Chưa xây dựng được thương hiệu hàng nông sản Việt Nam. 61

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA HÀNG NÔNG SẢN XUẤT KHẨU VIỆT NAM SANG EU VÀ NHẬT BẢN 63

3.1. Tổng quan định hướng xuất khẩu nông sản Việt Nam sang EU và Nhật Bản 63

3.1.1.Định hướng xuất khẩu vào thị trường EU và Nhật Bản 63

3.1.1.1.Thị trường EU 63

3.1.1.2.Thị trường Nhật Bản 64

3.1.2.Những thuận lợi và khó khăn trong việc xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang EU và Nhật Bản 64

3.1.2.1.Thuận lợi 64

3.1.2.2.Khó khăn 66

3.2. Kinh nghiệm xuất khẩu hàng nông sản sang thị trường EU và Nhật Bản của một số nước 68

3.2.1.Trung Quốc . 68

3.2.2.Thái Lan 70

3.3. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam sang EU và Nhật Bản 71

3.3.1.Nhóm giải pháp vĩ mô 71

3.3.1.1.Tạo môi trường pháp luật hoàn thiện và môi trường kinh doanh thuận lợi cho xuất khẩu nông sản vào EU và Nhật Bản 72

3.3.1.2.Các giải pháp hỗ trợ xuất khẩu vào EU và Nhật Bản của nhà nước. 74

3.3.1.3.Các giải pháp khác 78

3.3.2.Nhóm giải pháp vi mô . 79

3.3.2.1.Nâng cao chất lượng sản phẩm nông sản xuất khẩu 79

3.3.2.2.Các giải pháp về giá (price) 82

3.3.2.3.Các giải pháp về phân phối (Place) 84

3.3.2.4.Nhóm giải pháp xúc tiến thương mại (promotion) 86

KẾT LUẬN 89

TÀI LIỆU THAM KHẢO 9