Liên minh châu âu (EU) đã có lịch sử 56 năm hình thành và phát triển.

Từ tổ chức tiền thân là Cộng đồng than và sắt thép Châu Âu, gọi tắt là CECA (18/4/1951) Năm 1992 các nguyên thủ của 12 nước thành viên EC đã ký hiệp ước Maastrich (Hà lan) để thống nhất Châu Âu, mở đầu cho sự thống nhất chính trị, kinh tế và tiền tệ. Ngày 1/1/1994 Cộng đồng Châu Âu (EC) được đổi tên thành Liên minh Châu Âu, gọi tắt là EU trở thàn liên minh thống nhất đầu tiên trên thế giới.

EU là một trung tâm kinh tế hùng mạnh, có vai trò rất lớn trong nền kinh tế thế giới. Kinh tế Châu Âu không chỉ lớn về quy mô, vững mạnh về cơ cấu, tăng trưởng ổn định mà còn có đồng tiền mạnh( đồng EURO) có khả năng chuyển đổi trên thế giới và đang cạnh tranh nghiêng ngửa với đồng đôla của Mỹ(USD). EU cũng không chỉ có nguồn nhân lực trình độ cao và lành nghề(chiếm 25%), có thị trường nội địa với sức mua lớn mà còn có tiềm lực khoa học công nghệ vào loại mạnh nhất thế giới, năm 1998, tổng chi phí cho R&D của toàn thế giới đạt 479 tỷ USD, riêng EU chiếm 28%, năm 1995 tủ lệ ấn phẩm khoa học tính bằng ấn phẩm chiếm 35,8% so với toàn thế giới, sản phẩm công nghệ tính bằng Patang chiếm 47,4% của toàn thế giới. EU có số lượng lớn các TNCs hàng đầu thế giới. EU có khoảng 2000 TNCs trong tổng số 11000 TNCs trên thế giới (thập kỷ 80). Trong 50 công ty xuyên quốc gia hàng đầu trên thế giới, EU có 14 công ty. Năm 1999, trong 10 nền kinh tế có khả năng cạnh tranh mạnh nhất thì EU có 7 nước chỉ đứng sau Mỹ và Singapo.

EU có nền kinh tế quan trọng trong nền thương mại thế giới. Tuy dân số chỉ chiếm khoảng 7% dân số thế giới nhưng EU chiếm tới 1/5 giá trị thương mại toàn cầu. hiện nay, EU là khối thương mại mở lớn nhất thế giới và là thành viên chủ chốt của WTO, EU đang chủ trương hủy bỏ biên giới nội địa và khuyến khích sự thuộc lẫn nhau giữa giữa các nước thành viên: gắn liền với xóa bỏ các rào cản là sự di chuyển tự do tư bản, hàng hóa và dịch vụ với phần còn lại của thế giới. EU có nền thương mại lớn thứ 2 thế giới sau Mỹ. Hàng năm EU nhập một khối lượng hàng hóa từ khắp thế giới và cũng xuất khẩu hàng hóa đi khắp thế giới với kinh ngạch xuất khẩu là 17%/ năm.

EU là cái nôi của nền công nghiệp hiện đại, là nơi khơi sáng và khai sinh FDI, hiện nay vẫn đang đi tiên phong trong lĩnh vực này, số vốn đầu tư của EU chiếm khoảng 1/3 tổng số lượng vốn đầu tư ra nước ngoài của thế giới.

Ngày 1/5/2004 EU mở rộng ra phía đông với việc kết nạp thêm 10 thành viên mới, dân số tăng 75 triệu người ( tăng 29%), bằng 20% dân số hiện có, diện tích lãnh thổ tăng thêm 34%, đây là lần mở rộng thứ 5 lớn nhất từ trước tới nay, “một thời kỳ hợp nhất chưa từng có”. Như vậy 57 năm sau chiến tranh thế giới II và 13 năm sau khi ký hiệp ước Berlin sụp đổ, châu âu thực hiện một sự kiện lịch sử : thống nhất 25 nước thành một khối. Đây được coi là thời sắc mang tính lịch sử, là dấu mốc xóa bỏ di chứng của chiên tranh lạnh đưa 10 nước hội nhập vào hệ thống châu Âu vốn bị chia cắt từ hàng trăm năm qua, điều này không chỉ thể hiện sự đoàn kết của Châu Âu, mà còn là dấu hiệu cho thấy các thành viên của EU muốn hàn gắn những thương tổn chính trị trong cuộc chiến ở Irắc khiến EU chia rẽ. Như vậy năm 2004 Eu có tất cả 25 nước thành viên với thị trường 545 triệu dân (chiếm7%), sản xuất hơn 20% lượng hàng hóa dịch vụ thế giới, đồng thời củng cố vị trí của mình trong WTO, IMF. OECD. Điều này làm sức ảnh hưởng của EU tới các nền kinh tế tăng lên.