LỜI NÓI ĐẦU

Từ đại hội đại biểu Đảng lần thứ VI. Nhà nước ta đã tiến hành công cuộc đổi mới về quản lý kinh tế. Từ một nền kinh tế kế hoạch chuyển sang nền kinh tế thị trường dưới sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN.

Hoà chung vào công cuộc đổi mới của đất nước, hệ thống ngân hàng cũng nhanh chóng đổi mới toàn diện trên các mặt nghiệp vụ của mình như bổ xung, sửa đổi các điều lệ, chế độ về tiền tệ, tín dụng và thanh toán sao cho ngày càng được hoàn thiện và phù hợp với sự chuyển đổi của nền kinh tế.

Một trong những chức năng quan trọng của ngân hàng là chức năng thanh toán. Với bất nền kinh tế hàng hoá nào muốn quay vòng vốn nhanh, muốn thúc đẩy sản xuất phát triển luôn phải quan tâm đến công cụ thanh toán. Một trong những vấn đề mà chúng ta đặt ra là phải thanh toán như thế nào? sử dụng công cụ thanh toán ra sao? để phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế. Do vậy cùng với sự chuyển biến của nền kinh tế thị trường là việc đa dạng hoá các thành phần kinh tế thì ngân hàng phải đổi mới công cụ thanh toán sao cho phù hợp, thuận lợi với mọi thành phần kinh tế. Để đáp ứng yêu cầu đó Thống đốc ngân hàng nhà nước ký quyết định 101/NHQĐ ngày 30/7/1993 ban hành thể lệ thanh toán nhằm cải tiến một bước thể lệ thanh toán qua ngân hàng, chế độ thanh toán này phù hợp với sự đổi mới cho ngành ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Việc thực hiện quyết định 101/NHQĐ nay là quyết định số 22/QĐNH là việc áp dụng rộng rãi các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, việc thanh toán không dùng tiền mặt đã tạo cho khách hàng nhiều thuận lợi như không cần một khối lượng tiền cồng kềnh hc không phải trực tiếp chi trả cho khách hàng của mình mà có thể uỷ nhiệm cho khách hàng phục vụ mình… Còn đối với ngân hàng thanh toán không dùng tiền mặt tạo điều kiện cho ngân hàng quản lý khối lượng tiền tệ trong lưu thông, tập trung được nguồn vốn tạm thời nhận nổi để góp phần án định tiền tệ, phát hiện những ách tắc, sai sót trong khâu thanh toán để kịp thời có biện pháp sửa chữa. Trong những năm qua việc thanh toán tiền tệ nói chung và thanh toán không dùng tiền mặt thông qua hệ thống ngân hàng và tổ chức tín dụng nói riêng đã đảm bảo gia tăng tốc độ lưu thông tiền tệ, hàng hoá và chu chuyển kinh tế. Là tác nhân quan trọng thúc đẩy năng động hoá hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp và nhịp độ tăng trưởng kinh tế.

Ngày nay việc hoàn thiện công tác thanh toán qua ngân hàng là rất cần thiết và ngày càng được quan tâm. Việc áp dụng các kỹ thuật hiện đại trong thanh toán thông qua mạng vi tính và hoàn thiện các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt sẽ đem lại hiệu quả cao nhất cho nền kinh tế.

Tuy nhiên trong khâu thanh toán vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu và đòi hỏi của nền kinh tế trong đó biểu hiện rõ nét nhất là thanh toán không dùng tiền mặt. Trên thực tế, công tác không dùng tiền mặt ở nước ta còn chưa sử dụng rộng rãi đến mọi tầng lớp dân cư, chưa cung cấp đầy đủ các công cụ thanh toán và hiệu quả chưa cao. Do đó hiện nay thanh toán không dùng tiền mặt đang là nội dung được toàn ngành quan tâm kể cả khách hàng, tuy công tác thanh toán không dùng tiền mặt đã có nhiều tiến bộ nhưng vì tính chất phức tạp của nó nên nghiệp vụ này vẫn còn những tồn tại cần phải quan tâm nghiên cứu.